8 yếu tố hại thận và cách ăn uống dưỡng thận
Thận là cơ quan thải độc quan trọng của cơ thể con người. Chức năng chính của thận là lọc chất thải trong máu đồng thời giữ lại các chất hữu ích để tái hấp thu và dùng trong tương lai. Dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa để chăm sóc các cơ quan thiết yếu này. Vậy những dấu hiệu nào cho thấy thận của chúng ta có thể không hoạt động tốt?
Mạnh mẽ và chăm chỉ – Thận lọc 200l nước mỗi ngày
Thận là cơ quan có hiệu suất cao. Máu được bơm từ tim đi qua hàng triệu ống thận và cầu thận nhỏ “lọc máu” trong thận để lọc chất thải. Trong suốt chu kỳ 24 tiếng, thận lọc tổng cộng 200l (gần 53 gallon) nước.
Thận lọc các chất thải trao đổi chất khác nhau và các chất có hại, bao gồm urea, uric acid, creatinine acid, khoáng chất dư thừa, thuốc trừ sâu hòa tan trong nước, thuốc, rượu, chất độc hóa học và kim loại nặng.
Ba giai đoạn của bệnh thận mạn tính
Bệnh thận kéo dài hơn 3 tháng được gọi là bệnh thận mạn tính (CKD), có thể chia thành 3 loại tùy theo mức độ nghiêm trọng.
- Nhẹ: Các triệu chứng là protein niệu (protein trong nước tiểu tăng), tiểu máu (trong nước tiểu có máu), nước tiểu có bọt và nước tiểu sẫm màu.
- Trung bình và nặng: Các triệu chứng là phù chi dưới (sưng), huyết áp tăng, và thiếu máu (số lượng hồng cầu thấp).
- Giai đoạn cuối: Ở giai đoạn này của CKD, khi chức năng thận giảm xuống dưới 15% mức bình thường, bệnh nhân cảm thấy cực kỳ mệt mỏi và cần phải chạy thận nhân tạo.
Bệnh thận giai đoạn đầu không có biểu hiện rõ rệt. Nếu bạn còn trẻ nhưng bị huyết áp cao, thiếu máu không rõ nguyên nhân, phù nề chi dưới và mệt mỏi thì đó có thể dấu hiệu của suy thận sớm.
Nước tiểu có bọt, màu vàng không nhất thiết là bệnh thận
Thỉnh thoảng có bọt trong nước tiểu thì đó là bình thường. Nếu mỗi lần bạn đi tiểu có nhiều bọt và không biến mất sau 30 giây thì đó có thể là dấu hiệu của bệnh protein niệu. Đây là lúc để liên hệ với bác sĩ của bạn.
Nước tiểu có màu vàng nhạt hoặc sáng có thể là do uống vitamin B hoặc là dấu hiệu của tình trạng mất nước. Nếu nước tiểu có màu hơi vàng sẫm chuyển sang màu nâu thì tốt nhật bạn nên xem xét liệu có tế bào máu trong nước tiểu hay không – còn gọi là tình trạng tiểu máu, có thể gợi ý bị giai đoạn đầu của bệnh thận. Đây sẽ là thời điểm tốt để kiểm tra với bác sĩ hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.
8 yếu tố có thể làm suy giảm chức năng thận
1. Tiểu đường
Bệnh tiểu đường có thể gây tổn thương các mạch máu nhỏ, làm suy giảm chức năng lọc của cầu thận. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, 37.3 triệu người dân Hoa Kỳ đang sống chung với bệnh tiểu đường.
2. Tăng huyết áp
Huyết áp cao gây tổn thương các sợi đàn hồi trong thành mạch máu. Ngược lại, bệnh thận cũng sẽ thúc đẩy tiết ra một số hormone làm tăng huyết áp, từ đó hình thành vòng luẩn quẩn.
3. Những vấn đề thận khác
Viêm thận mạn tính, sỏi thận, và bệnh thận đa nang có thể làm suy giảm chức năng thận thích hợp.
4. Gout
Nếu nồng độ acid uric cao sẽ kết tinh ở khớp và gây viêm khớp, khi kết tinh ở thận sẽ gây tổn thương thận.
5. Dược phẩm
Nhiều loại thuốc cần đào thải qua thận, nên dùng quá nhiều thuốc có thể gây hại cho thận – đặc biệt là thuốc chống viêm và thuốc chống nhiễm trùng.
6. Khẩu phần ăn quá nhiều phosphate
Quá nhiều phosphorus, thường là do tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, sẽ phá vỡ sự điều hòa phosphate, calcium, và vitamin D, gây rối loạn khoáng chất và vôi hóa mạch máu.
Phosphorus cao hay còn được gọi là tăng phosphate máu có thể là dấu hiệu của tổn thương thận trong nhiều trường hợp. Phạm vi bình thường của nồng độ phosphorus trong máu thường là từ 2.5 đến 4.5mg/dL đối với những người có thận khỏe mạnh. Nồng độ phosphorus trong máu luôn cao hơn phạm vi này có thể nói lên tình trạng bệnh lý tiềm ẩn hoặc rối loạn chức năng thận.
7. Kim loại nặng
Chromium, thủy ngân và chì là những kim loại nặng có hại cho thận. Những người hút thuốc cần đặc biệt chú ý, vì thuốc lá có chứa kim loại nặng như chromium, chì, còn nicotine có thể làm co mạch máu và khiến huyết áp tăng cao. Nguy cơ mắc bệnh bệnh thận mạn ở người hút thuốc và nghiện rượu nặng cao gấp 5 lần so với dân số nói chung.
8. Những sản phẩm chứa melamine
Melamine có trong dụng cụ nấu ăn và nhiều loại sản phẩm nhựa và giấy, có thể gây độc cho thận. Khi xâm nhập vào cơ thể người melamine không thể chuyển hóa được và có thể làm hỏng ống thận, gây sỏi thận và suy thận. Tốt nhất bạn nên tránh dùng các sản phẩm có chứa melamine.
Chất dinh dưỡng, thực phẩm và tầm quan trọng của nước đối với việc chăm sóc thận
Các chất dinh dưỡng chống oxy hóa và chống viêm như vitamin C, vitamin E, quercetin, anthocyanin, curcumin, catechin và kẽm có thể giúp duy trì sức khỏe thận. Những chất này có thể làm giảm tổn thương của các loại phản ứng oxy hóa trong cơ thể đối với tế bào, giảm tổn thương ở cầu thận và ống thận, đồng thời giảm nồng độ uric acid.
Nghiên cứu cho thấy những người tham gia tiêu thụ lượng proanthocyanidin (polyphenols, hợp chất tự nhiên có trong trái cây và rau quả) cao nhất có nồng độ cystatin C (P<0.001) thấp hơn 9% so với những người tiêu thụ ít. Cystatin C là loại protein được sản xuất bởi các tế bào trong cơ thể. Thận khỏe mạnh giữ mức cystatin C trong máu ở mức bình thường. Khi mức độ cystatin C trong máu tăng cao có thể cho thấy thận đang hoạt động không bình thường.
Hơn nữa, những người tiêu thụ nhiều proanthocyanidin được phát hiện có nguy cơ bị suy thận mạn tính mức độ trung bình thấp hơn 50% và nguy cơ mắc bệnh thận trong 5 năm (P<0.05) thấp hơn 65% so với những người tiêu thụ ít proanthocyanidin, cho thấy rằng tăng tiêu thụ proanthocyanidin có liên quan đến chức năng thận tốt hơn và giảm đáng kể các biến cố liên quan đến thận.
Uống đủ nước hàng ngày rất quan trọng để thải độc thận và ngăn ngừa sỏi thận. Bạn nên đun sôi nước để bảo đảm an toàn khi uống. Đun sôi là phương pháp chắc chắn nhất để tiêu diệt vi trùng gây bệnh, bao gồm virus, vi khuẩn và ký sinh trùng. Uống 7 hoặc 8 ly nước mỗi ngày được xem là đủ và có thể tăng lên một cách phù hợp trong mùa hè.
Phương pháp ăn uống cân bằng bao gồm rau củ, trái cây, ngũ cốc, và lượng vừa phải trứng, cá, thịt cũng có thể giúp loại bỏ độc tố khỏi cơ thể.
Protein chất lượng cao như cá, trứng, và thịt gia cầm được khuyên dùng cho những người bị tổn thương thận. Cần lưu tâm hơn đến thực đơn ăn chủ yếu protein thực vật, vì các loại thực phẩm như các loại hạt, thường có nhiều hơn trong khẩu phần ăn chay và thuần chay, có thể làm tăng gánh nặng cho thận.
Ngọc Thuần biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
