FDA công nhận Ivermectin, tuy nhiên những mối lo ngại sâu sắc hơn vẫn còn đó
Nhân loại có thể chưa trân trọng đầy đủ những lợi ích và giá trị thực sự của thiên nhiên, bao gồm cả vai trò trong việc ngăn ngừa dịch bệnh.
Sau nhiều năm tranh biện về việc sử dụng ivermectin để chống lại COVID-19, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cuối cùng đã nhượng bộ và đồng ý xóa các bài đăng trên mạng xã hội kêu gọi mọi người ngừng sử dụng thuốc này.
Từ năm 1987, ivermectin đã được sử dụng để điều trị bệnh cho con người. Các bác sĩ cũng đang thử nghiệm thuốc này trong điều trị bệnh ung thư, ngoài chỉ định dành cho COVID-19. Điều này mâu thuẫn với tuyên bố của FDA rằng ivermectin là “thuốc dành cho động vật.”
Cuộc tranh cãi về ivermectin chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, đang tiết lộ một vấn đề lớn hơn nhiều.
‘Thần dược’ của thiên nhiên và món quà dành cho con người
Giống như nhiều công thức điều trị chi phí thấp, ivermectin là một món quà từ thiên nhiên có lịch sử huy hoàng.
Giáo sư Satoshi Omura đã phát hiện ra ivermectin trên đất nước Nhật Bản vào năm 1975. Ông đã phân lập được một loại vi khuẩn có tên là Streptomyces avermectinius từ đất và tìm ra một hợp chất mới, avermectin, tiền thân của ivermectin. Sau đó, ông đã chỉnh sửa avermectin thành một loại thuốc an toàn hơn và hiệu quả hơn—ivermectin.
Loại thuốc này đã cứu sống hàng trăm triệu người trên khắp thế giới khỏi hai căn bệnh ký sinh trùng từng hoành hành ở các vùng nhiệt đới trong nhiều thế kỷ – bệnh mù sông (bệnh mù do giun chỉ Onchocerca) và bệnh giun chỉ bạch huyết. Ivermectin cũng đã được chứng minh là có hiệu quả trong điều trị nhiều bệnh nhiễm ký sinh trùng khác, bao gồm giun tròn đường tiêu hóa, rận, ve và cái ghẻ.
Thuốc Ivermectin đã được sử dụng cho người trong hơn 30 năm mà không xuất hiện tình trạng kháng thuốc và có độ an toàn tốt.
Ivermectin được nhiều bác sĩ gọi là “thần dược.” Năm 2017, Nature’s Journal of Antibiotics (Tập san Kháng sinh của Nature) đã công bố nghiên cứu có nhan đề “Ivermectin: enigmatic multifaceted ‘wonder’ drug continues to surprise and exceed expectations” (Tạm dịch: Ivermectin: Loại Thuốc “Kỳ Diệu” Đa Tác Dụng Bí Ẩn Tiếp Tục Gây Bất Ngờ và Vượt Quá Mong Đợi.)
Ivermectin cũng đã được chứng minh là có hoạt tính kháng virus phổ rộng chống lại nhiều loại virus RNA khác nhau, bao gồm AIDS, sốt xuất huyết, virus Tây sông Nile, virus Zika, virus cúm, virus sốt vàng và virus viêm não Nhật Bản.
Khi virus xâm nhập vào tế bào người, nó được một phương tiện vận chuyển đưa khắp cơ thể để nhân lên bên trong tế bào và lây lan khắp cơ thể. Ivermectin có khả năng ngăn chặn chức năng của phương tiện vận chuyển này, từ đó ngăn chặn virus nhân lên và lây lan.
Khi COVID-19 bắt đầu bùng phát, đặc điểm về mặt an toàn và đa tác dụng của Ivermectin đã thu hút sự chú ý trên toàn cầu.
Tính linh hoạt ấn tượng
Sự phát triển thuốc hiện đại tuân theo nguyên tắc một bệnh, một mục tiêu, trong đó thuốc được thiết kế để nhắm vào các mầm bệnh cụ thể.
Là một loại thuốc chủ yếu được chiết xuất từ thiên nhiên, ivermectin đã cho thấy tính linh hoạt ấn tượng trong việc sử dụng trong cơ thể con người. Tương tự như các hợp chất tự nhiên khác, ivermectin có khả năng tác động lên nhiều mục tiêu cùng một lúc. Những loại hợp chất tự nhiên này có thể được coi như một con dao [sắc bén của] quân đội Thụy Sĩ, được thiết kế không chỉ cho một mục đích mà còn có nhiều công dụng tiềm năng đang chờ đợi được khám phá.
Ban đầu, ivermectin được phát hiện có một mục tiêu chuyên biệt là làm tê liệt một số cơ nhất định của giun trong khi ít ảnh hưởng đến động vật có vú.
Cùng với việc tiết lộ nhiều tác dụng của ivermectin, các nhà khoa học bắt đầu tự hỏi cơ chế hoạt động chính xác của ivermectin trong cơ thể con người là gì. Giả thuyết phổ biến cho thấy loại thuốc này giúp tăng hiệu quả của hệ thống miễn dịch, cho phép hệ miễn dịch thực hiện tốt hơn các chức năng phòng thủ của cơ thể.
Ivermectin trong điều trị COVID-19
Khi xảy ra một đợt bùng phát virus mới, các nhà khoa học thường kiểm tra tính hiệu quả của các loại thuốc hiện có, vì việc phát triển các loại thuốc mới trong một khung thời gian ngắn thường là không thể. Một ví dụ về điều này là SARS-CoV-2.
Các nhà khoa học coi việc sử dụng ivermectin như một giải pháp tiềm năng và ivermectin chứng minh hiệu quả, dẫn từ thành công này đến thành công khác.
Vào giữa năm 2020, các nhà khoa học Úc phát hiện ra rằng ivermectin có thể chống lại SARS-CoV-2 một cách hiệu quả. Hai ngày sau khi thêm ivermectin vào mô hình tế bào, RNA của virus giảm xuống 0.001%, giảm 5,000 lần.
Vào tháng 09/2020, một phòng thí nghiệm của Hoa Kỳ đã công bố một nghiên cứu mô hình cho thấy rằng ivermectin gắn vào miền liên kết với thụ thể protein gai của SARS-CoV-2, ngăn virus bám vào tế bào người, do đó ngăn chặn sự lây nhiễm. Một phòng thí nghiệm ở Bangladesh cũng tìm thấy tác dụng tương tự.
Vào tháng 06/2021, một nghiên cứu tổng quan của Ấn Độ đã sử dụng các nghiên cứu dựa trên mô phỏng động lực phân tử và dựa trên trí tuệ nhân tạo và đưa ra kết luận rằng ivermectin là một phương pháp điều trị tiềm năng cho COVID-19.
Ivermectin cũng đã chứng minh hiệu quả trong các nghiên cứu chuyên biệt trên người.
Một nghiên cứu quan sát quy mô lớn tại Brazil bao gồm 159,561 cư dân cho thấy rằng sử dụng ivermectin với liều 0.2mg/kg trong hai ngày liên tiếp, cứ sau 15 ngày làm giảm đáng kể tình trạng nhiễm trùng, tử vong và nhập viện trong thời kỳ chủng COVID-19 Omicron. Nghiên cứu cho thấy điều trị bằng ivermectin có liên quan đến việc giảm tỷ lệ nhiễm trùng, tử vong và nhập viện lần lượt là 44%, 68% và 56% so với nhóm không điều trị.
Một phân tích khác về cùng bối cảnh nghiên cứu, dựa trên 88,012 đối tượng, cho thấy rằng việc sử dụng ivermectin thường xuyên trong 150 ngày có liên quan đến tác dụng thậm chí còn lớn hơn đối với COVID-19, làm giảm tỷ lệ nhiễm trùng, tử vong và tỷ lệ nhập viện lần lượt là 49%, 92%, và 100% so với những người không sử dụng.
Những nghiên cứu quan sát này có mức độ kiểm soát chặt chẽ và loại trừ sai lệch từ các yếu tố gây nhiễu ở nhóm được điều trị và không được điều trị, cho thấy lợi thế so với các thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng (RCT).
Hơn nữa, phân tích tổng hợp theo thời gian thực của 101 nghiên cứu cho thấy sự cải thiện đáng kể khi sử dụng điều trị bằng ivermectin, với mức cải thiện 62% khi điều trị sớm.
Nếu một loại thuốc có tiềm năng điều trị và tương đối an toàn, các bác sĩ nên được phép sử dụng ngoài chỉ định ghi trên nhãn, miễn là họ tuân thủ đúng liều lượng cho con người.
Mặc dù FDA thường phê chuẩn một loại thuốc chỉ dựa trên các nghiên cứu RCT nhưng RCT vẫn có những hạn chế. Họ thường tuyển hàng trăm người tham gia, hiếm khi lên tới hàng nghìn người, như trong nghiên cứu này. Ngoài ra, thiết kế của nghiên cứu RCT có thể dễ dàng mắc sai sót hoặc diễn giải sai nếu người thiết kế nghiên cứu thiếu kiến thức về đặc tính của thuốc.
Một bản in thử nghiên cứu gần đây về ivermectin được công bố trên Journal of Infection (Tập san Bệnh truyền nhiễm) cho thấy có ít nhất hai vấn đề nghiêm trọng với thiết kế nghiên cứu: Thứ nhất, các bệnh nhân được tuyển dụng ở giai đoạn tương đối muộn hơn – hai tuần kể từ khi bắt đầu có triệu chứng. Thứ hai, ivermectin chỉ được sử dụng một lần mỗi ngày trong ba ngày, thấp hơn nhiều so với khuyến nghị của Liên minh Front Line COVID-19 Critical Care Alliance (FLCCC). Các hướng dẫn của FLCCC dựa trên kinh nghiệm của nhiều bác sĩ chăm sóc tích cực khi sử dụng thuốc ivermectin ngoài chỉ định ghi trên nhãn để điều trị cho bệnh nhân COVID-19.
Các hạn chế và các cảnh báo
Mặc dù mọi loại thuốc đều có lợi ích nhưng phải luôn được sử dụng một cách có trách nhiệm do các tác dụng phụ tiềm ẩn.
Ivermectin chống chỉ định ở những bệnh nhân dùng thuốc ức chế miễn dịch tacrolimus và có thể làm tăng tác dụng của một hoặc cả hai loại thuốc.
Nhìn chung, ivermectin có hồ sơ an toàn tiền lâm sàng rất thuận lợi so với hầu hết các loại thuốc kháng virus khác. Ivermectin không gây ung thư hoặc gây độc gene và không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Tuy nhiên, ivermectin có vẻ gây quái thai khi dùng ở liều cao gấp 10 đến 100 lần cho người và giống như hầu hết các loại thuốc kháng virus, nên tránh dùng thuốc này trong thai kỳ.
Ivermectin có công thức khác nhau dành cho người và động vật, và liều lượng dành cho động vật cao hơn đáng kể. Mọi người nên thận trọng và tránh dùng nhầm liều lượng lớn ivermectin vì có thể gây ra những tác hại không đáng có.
Vẫn còn nhiều việc cần được sửa chữa
Các chỉ định trên nhãn của một loại thuốc được phê chuẩn thường bị hạn chế do thủ tục trong ngành chậm chạp hoặc lỗ hổng kiến thức. Do đó, các bác sĩ ở Hoa Kỳ được phép kê đơn thuốc ngoài chỉ định ghi trên nhãn cho mục đích khác với mục đích mà thuốc đã được phê chuẩn.
Mặc dù có bằng chứng lâm sàng mạnh mẽ về việc sử dụng ivermectin trong điều trị COVID-19, loại thuốc này phần lớn vẫn chưa được sử dụng đúng mức và thậm chí còn bị chính quyền ngăn cấm vì những lý do phi khoa học.
Như đã lưu ý ở đầu bài viết, việc giải quyết vụ kiện ivermectin gần đây là một bước quan trọng trong việc giảm bớt sự can thiệp quá mức của FDA vào mối quan hệ giữa bác sĩ và bệnh nhân. Nhiều mạng sống có thể đã được cứu nếu ivermectin và các phương pháp điều trị sớm khác được cung cấp thay vì bị phớt lờ, phỉ báng và hạn chế sử dụng.
Ivermectin là loại thuốc có nguồn gốc tự nhiên, chi phí thấp được phát hiện là có hiệu quả chống lại COVID-19. Trong khi các thuốc và vaccine mới được phát triển, kém hiệu quả hơn, tiêu tốn hàng tỷ USD đã được quảng bá và kết quả là đã xảy ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng hơn dự kiến.
Điều gì tạo dựng nên nền khoa học đích thực? Và đâu là con đường phù hợp để khoa học và y học phát triển?
Khi ông Omura nhận giải Nobel về ivermectin, ông đã đề cập đến “niềm tin sâu sắc của mình rằng các vi sinh vật không bao giờ làm điều vô ích; chính sự thiếu hiểu biết và tầm nhìn của chúng ta đã ngăn cản chúng ta hiểu chúng đang sản xuất thứ gì, như thế nào và nhằm mục đích gì.”
Nhân loại có thể chưa trân trọng đầy đủ những lợi ích và giá trị thực sự của thiên nhiên, bao gồm cả vai trò [của thiên nhiên] trong việc ngăn ngừa dịch bệnh.
Kể từ khi COVID-19 bùng phát, một cuộc chiến thầm lặng đã bắt đầu giữa những người theo đuổi công nghệ tiên tiến và những người ưa chuộng các phương pháp truyền thống hơn.
Bên theo đuổi công nghệ tiên tiến đã chọn phát triển vaccine, thậm chí sử dụng công nghệ mRNA dù công nghệ này hãy còn non nớt. Việc này đã dẫn đến một cuộc thử nghiệm táo bạo và quy mô chưa từng có trên hàng trăm triệu người.
Cách tiếp cận còn lại liên quan đến việc nhìn vào nội tại, cải thiện cách ăn uống và lối sống, cân bằng khả năng miễn dịch và sử dụng các liệu pháp tự nhiên.
Điều này không có nghĩa là chúng ta không nên phát triển các loại thuốc hoặc vaccine mới; chắc chắn là tích cực nếu vaccine có hiệu quả. Tuy nhiên, chúng ta không nên để sự kiêu ngạo, tiền bạc hay chính trị làm chúng ta mù quáng và làm hoen ố nền khoa học chân chính.
Mục tiêu cuối cùng của việc nghiên cứu khoa học là mang lại lợi ích cho con người chứ không chỉ theo đuổi các phương pháp điều trị y tế tiên tiến.
Dược phẩm tiên tiến không phải lúc nào cũng tương đương với dược phẩm ưu việt, như mọi người đều biết rằng thực phẩm tổng hợp, công nghệ cao không phải là thứ tối ưu cho sức khỏe của chúng ta.
Khi Hippocrates, cha đẻ của nền y học Tây phương, đi tiên phong trong lĩnh vực nghiên cứu có hệ thống về y học lâm sàng, ông đã không thể hình dung ra được viễn cảnh ngày nay.
Thu Anh biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
