Lựa chọn thay thế trong điều trị chứng đau nửa đầu Migraine 

Chứng đau nửa đầu Migraine hiện đang ảnh hưởng đến hơn một tỷ người và là nguyên nhân dẫn đến tàn tật thứ hai trên toàn thế giới. Gần một phần tư số hộ gia đình ở Hoa Kỳ có ít nhất một thành viên bị đau nửa đầu. Ước tính mỗi năm có khoảng 85.6 triệu ngày mà nhân viên phải xin nghỉ làm do bị chứng đau nửa đầu hành hạ.

Tuy nhiên, nhiều người bị đau nửa đầu thường coi cơn đau chỉ đơn giản là một cơn đau đầu nặng. Thay vì tìm kiếm chăm sóc y tế, họ bỏ qua cơn đau và vì thế khiến cho bệnh lý này không được chẩn đoán từ đầu, cả khi xuất hiện triệu chứng gây mất năng lực kèm theo, như nhạy cảm ánh sáng và âm thanh, buồn nôn, nôn và chóng mặt.

Các nhà nghiên cứu phát hiện yếu tố di truyền và môi trường đóng một vai trò căn bản của bệnh lý này. Khi những thay đổi trong thân não kích hoạt thần kinh sinh ba, một dây thần kinh chủ yếu dẫn truyền cảm giác đau, dẫn đến giải phóng các chất gây viêm, chẳng hạn như CGRP, một peptide liên quan đến gen calcitonin, cùng những phân tử khác làm cho mạch máu sưng lên, gây đau và viêm nhiễm.

Với một số người, thuốc men có những hạn chế nhất định

Chứng đau nửa đầu có thể gây ra suy nhược cơ thể. Những người trải qua cơn đau thường sẽ cuộn mình trong phòng tối và chịu đựng nỗi đau một mình. Cơn đau có thể kéo dài nhiều ngày; khiến cho cuộc sống đình trệ. Tình trạng nhạy cảm ánh sáng và âm thanh, cùng những triệu chứng không thể dự đoán khiến nhiều người bệnh phải bỏ làm, bỏ học, từ bỏ các buổi tụ họp xã hội và thời gian dành cho gia đình.

Trên thị trường, có khá nhiều thuốc kê đơn có thể dự phòng và điều trị chứng đau nửa đầu. Nhưng với nhiều người, điều trị thông thường có những hạn chế nhất định. Một số người có thể kém dung nạp với thuốc, một số không đủ khả năng chi trả chi phí thuốc men quá cao hoặc không chịu được tác dụng phụ. Một số khác vì đang mang thai hoặc cho con bú nên không thể dùng thuốc.

Tuy nhiên, với tư cách là bác sĩ thần kinh có bằng chứng nhận chuyên về thuốc điều trị đau đầu, tôi luôn ngạc nhiên khi thấy bệnh nhân trở nên cởi mở và nhiệt tình khi thảo luận về các lựa chọn thay thế.

Bộ não gửi những tín hiệu cảnh báo như mệt mỏi và thay đổi tâm trạng, để bạn biết cơn đau nửa đầu có thể đang diễn ra.

Những lựa chọn này gọi chung là phương pháp bổ sung và thay thế. Bạn có thể ngạc nhiên khi một bác sĩ Tây Y như tôi lại giới thiệu những liệu pháp như yoga, châm cứu hoặc thiền định cho những người bị đau nửa đầu. Tuy nhiên, trong thời gian hành nghề, bản thân tôi lại rất coi trọng những phương pháp trị liệu này.

Nghiên cứu cho thấy những liệu pháp thay thế có thể cải thiện giấc ngủ, cải thiện cảm xúc và nâng cao ý thức kiểm soát. Một số bệnh nhân có thể tránh dùng thuốc hoàn toàn khi sử dụng một hoặc nhiều liệu pháp bổ sung. Với nhiều người khác, phương pháp điều trị phi truyền thống có thể kết hợp cùng thuốc kê đơn.

Những lựa chọn này có thể sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp, tùy thuộc mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân đằng sau của chứng đau đầu. Nếu tình trạng căng cơ ở cổ là nguyên nhân gây ra cơn đau, thì vật lý trị liệu hoặc xoa bóp sẽ có hiệu quả tốt nhất. Nếu căng thẳng là nguyên nhân khởi phát, thiền định có thể là điều thích hợp để bạn bắt đầu thực hành. Bạn nên nói chuyện với người tư vấn để tìm ra lựa chọn phù hợp nhất dành cho mình.

Chính niệm, thiền định và hơn thế nữa

Bởi vì căng thẳng là nguyên nhân chính gây ra chứng đau nửa đầu, một trong những liệu pháp thay thế hiệu quả nhất chính là thiền chính niệm. Thiền chính niệm là hành động tập trung sự chú ý vào một thời điểm hiện tại với một tâm thái bao dung. Nghiên cứu cho thấy thiền chính niệm có thể làm giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của cơn đau đầu.

Một công cụ hữu ích khác là liệu pháp phản hồi sinh học, cho phép một người nhìn thấy chỉ số sức khỏe trong thời gian thực và học cách duy trì ổn định các chỉ số này.

Lấy ví dụ, nếu bạn cảm thấy căng thẳng, bạn có thể nhận thấy tình trạng căng cơ, đổ mồ hôi và nhịp tim nhanh. Với phản hồi sinh học, những thay đổi này sẽ hiển thị trên màn hình và bác sĩ trị liệu sẽ dạy các bài tập để giúp bạn kiểm soát chỉ số. Có những bằng chứng mạnh mẽ cho thấy phản hồi sinh học có thể làm giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của cơn đau, đồng thời giúp giảm tàn tật liên quan chứng đau nửa đầu.

Thực hành yoga vốn có nguồn gốc từ triết lý truyền thống Ấn Độ, kết hợp tư thế cơ thể, thiền định và các bài tập hít thở, với mục tiêu hợp nhất tâm trí, cơ thể và tinh thần. Thực hành yoga lâu dài có thể hữu ích trong việc giảm thiểu căng thẳng và điều trị chứng đau nửa đầu.

Thiền định là một liệu pháp thay thế hữu ích cho chứng đau nửa đầu.

Liệu pháp dựa trên thao tác

Vật lý trị liệu được thực hiện bằng cách sử dụng các kỹ thuật thủ công như liệu pháp phóng thích myofascial và điểm kích hoạt, giãn cơ thụ động và kéo giãn phần cổ, một động tác kéo nhẹ phần đầu bằng thao tác lành nghề hoặc thiết bị y tế. Các nghiên cứu cho thấy vật lý trị liệu kết hợp với thuốc mang lại hiệu quả vượt trội hơn nhiều trong việc giảm tần suất, cường độ và cảm nhận cơn đau so với việc chỉ dùng thuốc đơn độc.

Bằng cách làm giảm mức độ căng thẳng và hỗ trợ thư giãn, liệu pháp massage có thể giúp giảm tần suất cơn đau nửa đầu và cải thiện giấc ngủ. Liệu pháp cũng giúp giảm thiểu căng thẳng sau khi thực hiện massage, bảo vệ cơ thể tránh khỏi cơn đau tái phát.

Một số bệnh nhân được hỗ trợ bằng cách châm cứu, một hình thức Trung Y. Trong phương pháp này, các kim nhỏ được đặt vào vị trí cụ thể trên da để hỗ trợ quá trình chữa lành. Một bài báo phân tích tổng hợp có quy mô lớn vào năm 2016 đã cho thấy châm cứu làm giảm thời gian và tần suất chứng đau nửa đầu, bất kể với tần suất nào. Lợi ích của châm cứu có thể duy trì sau 20 tuần điều trị.

Một điều thú vị về châm cứu là phương pháp này có thể thay đổi hoạt động chuyển hóa ở đồi thị, một vùng não quan trọng trọng việc cảm nhận cơn đau. Sự thay đổi này có tương quan với việc giảm điểm độ đau đầu sau khi điều trị bằng châm cứu.

Vitamin, sản phẩm bổ sung dinh dưỡng và dược thực phẩm

Các thảo dược bổ sung và dược thực phẩm có nguồn gốc từ thức ăn có thể có lợi cho việc điều trị và ngăn ngừa chứng đau nửa đầu. Cũng có bằng chứng cho thấy vitamin mang lại hiệu quả tốt hơn so với thuốc kê đơn truyền thống, đồng thời có ít tác dụng phụ hơn. Dưới đây là một số ví dụ:

• Magnesium được cho là giúp điều chỉnh mạch máu và hoạt động điện trong bộ não. Một nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân được cung cấp 600mg magie citrate mỗi ngày trong 12 tuần đã giảm 40% chứng đau nửa đầu. Những tác dụng phụ gồm có tiêu chảy xảy ra ở gần 20% bệnh nhân.
• Vitamin B2, hay riboflavin, cũng được coi là chất hữu ích ngăn ngừa chứng đau nửa đầu. Khi dùng liều 400mg mỗi ngày trong 12 tuần, các nhà nghiên cứu nhận thấy vitamin B2 giúp giảm một nửa tần suất cơn đau ở hơn một nửa số người tham gia.
• Một chất bổ sung có lợi khác là Coenzyme Q10, tham gia vào quá trình sản xuất năng lượng tế bào. Sau ba tháng, khoảng một nửa số người dùng 100mg Coenzyme Q10 ba lần một ngày đã giảm một nửa tần suất xuất hiện cơn đau.
• Một giải pháp tự nhiên tiềm năng là cây cỏ thơm, một loại cây lâu năm thuộc giống cúc được biết là có đặc tính trị đau nửa đầu. Dùng ba lần mỗi ngày, cây cỏ thơm có thể giảm 40% tần suất đau đầu.

Những thiết bị có thể hữu ích

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm đã phê duyệt một số thiết bị kích thích thần kinh để điều trị chứng đau nửa đầu. Các thiết bị này hoạt động bằng cách trung hòa các tín hiệu đau mà bộ não gửi đến cơ thể.

Đầu tiên phải kể đến thiết bị Nerivio. Đây là một thiết bị được đeo ở tay và gửi tín hiệu đến trung tâm đau ở thân não khi diễn ra một cơn đau đầu. Hai phần ba số người thấy rằng cơn đau của họ đã thuyên giảm sau hai giờ sử dụng, và tác dụng phụ thường rất hiếm gặp.

Một thiết bị đầy hứa hẹn khác là Cefaly. Cefaly cung cấp một dòng điện nhẹ đến dây thần kinh sinh ba trên trán, từ dó làm giảm tần suất và cường độ cơn đau. Sau một giờ điều trị, bệnh nhân đã giảm 60% cường độ cơn đau và kéo dài đến 24 giờ. Các tác dụng phụ thường không phổ biến, bao gồm buồn ngủ hoặc kích ứng da.

Những liệu pháp thay thế mà tôi kể trên đã hỗ trợ điều trị cho rất nhiều người. Trong thời gian hành nghề, tôi đã chứng kiến nhiều câu chuyện về việc điều trị thành công mà tôi vẫn luôn nhớ đến: một sinh viên đại học từng bị chứng đau nửa đầu kinh niên hành hạ đã bình phục sau khi bổ sung vitamin; một phụ nữ mang thai tránh dùng thuốc đã hồi phục nhờ châm cứu và vật lý trị liệu; hoặc một bệnh nhân dùng thuốc quá nhiều, quyết định sử dụng thiết bị kích thích thần kinh cho chứng đau đầu thay vì dùng thêm một toa thuốc khác.