Điều chỉnh cảm xúc đau khổ của người bệnh ung thư

Một cuốn sách mới cung cấp hướng dẫn hữu ích về cách đối phó với những biến động cảm xúc và biến động xã hội của người bệnh ung thư.

Theo viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, gần 40% nam giới và phụ nữ ở Hoa Kỳ sẽ nhận được kết quả chẩn đoán ung thư trong cuộc đời họ. Thậm chí trong thời kỳ đại dịch, ung thư vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên khắp thế giới.

Điều đó có nghĩa là nhiều người đang phải đối mặt với việc điều trị căn bệnh đáng lo ngại này – bao gồm nhiều bạn bè và những thành viên gia đình tôi. Trong khi các phương pháp điều trị mới đang mang lại hy vọng cho mọi người về tuổi thọ cao hơn và thậm chí là hồi phục hoàn toàn, thì tình trạng tổn thất xã hội và tổn thương cảm xúc của bệnh ung thư vẫn còn nghiêm trọng.

Trong khi bệnh nhân ung thư cần sự tỉnh táo bình tĩnh và sự hỗ trợ của xã hội vượt qua quá trình điều trị này, họ lại khó có thể tìm thấy được, điều này lại làm họ càng đau khổ hơn.

Mặc dù trải nghiệm ung thư không người nào hoàn toàn giống với người nào, nhưng có những phản ứng chung với nhiều người, Elizabeth Cohn Stuntz và Marsha Linehan viết trong cuốn sách mới “Đương đầu với ung thư.”

Đó là những cảm giác khó khăn như sợ hãi, buồn bã, tức giận và tội lỗi; lo ngại về việc căn bệnh này sẽ thay đổi cuộc sống, công việc hoặc các mối quan hệ gia đình mình; và các triệu chứng về thể chất như mệt mỏi, đau đớn và mất ngủ. Những trải nghiệm thay đổi liên tục của bệnh nhân cũng có thể mang lại sự không chắc chắn, làm những phản ứng này lại trầm trọng thêm nhiều.

Đúc kết từ nhiều thập kỷ nghiên cứu, thực hiện việc giúp đỡ bệnh nhân và những câu chuyện từ bệnh nhân (bao gồm cả chính tác giả), cuốn sách đưa ra hướng dẫn hiệu quả về cách giảm căng thẳng, đưa ra những quyết định tốt hơn, bảo vệ các mối quan hệ quan trọng và tăng cường thể trạng tổng quát trong khi chiến đấu với căn bệnh này – tất cả đều có thể hỗ trợ cho một viễn cảnh tốt hơn.

Cuốn sách phần lớn được dựa trên mô hình của Linehan về liệu pháp hành vi biện chứng, các tác giả đưa ra một số chìa khóa để đương đầu với những căng thẳng về thể chất, cảm xúc và xã hội mà bệnh nhân ung thư phải đối mặt. Dưới đây là một số khuyến nghị của họ.

Hãy lưu tâm và chấp nhận những trải nghiệm của bạn

Mặc dù một số người tin rằng có một cách lý tưởng để cảm nhận hoặc hành xử khi đối mặt với bệnh ung thư – chẳng hạn như lạc quan, kiên cường hoặc coi nhẹ nó – các tác giả viết rằng, cố gắng điều chỉnh tư tưởng của ai đó về cách họ nên phản ứng hoặc phủ nhận cảm xúc của chính mình có thể gây ra phản tác dụng. Thay vào đó, bạn nên thử thực hành chánh niệm – chú ý đến trải nghiệm của bạn mà không phán xét. Đây là một cách hiệu quả hơn để hiểu trải nghiệm và hiểu nhu cầu của bạn trong bất kỳ thời điểm nào.

“Cảm xúc, suy nghĩ và cảm giác thể chất của bạn cung cấp những thông tin giá trị. Chúng có thể cho bạn biết cái gì sai và cần phải điều chỉnh cũng như điều gì đang đi đúng hướng cần được theo đuổi,” Stuntz và Linehan viết.

Đồng thời, chánh niệm có thể giúp bạn không chìm đắm trong những cảm xúc tiêu cực hoặc suy ngẫm về những tình cảnh thê thảm. Khi bạn tăng cường nhận thức về bản chất thoáng qua của suy nghĩ, cảm xúc và cảm giác thể chất, nó có thể tạo ra một khoảng cách nhỏ với chúng, mở ra một cánh cửa để nhận thấy những trải nghiệm tích cực (hoặc ít tồi tệ hơn) khi chúng xảy ra.

Tận hưởng những khoảnh khắc hạnh phúc và những chiến thắng nhỏ có thể cung cấp một giải pháp tốt cho những thời điểm khó khăn, giúp bạn có kinh nghiệm vượt qua sóng gió mà không bị choáng ngợp.

Tìm kiếm một khoảng lặng cũng cho phép bạn nhận thấy các vấn đề, bao gồm cả những thói quen có thể không phù hợp với bạn.

Các tác giả viết: “Khi bạn cẩn thận chú ý đến sự tác động lẫn nhau giữa cảm xúc, suy nghĩ và cơ thể, bạn có cơ hội hiểu được phản ứng của mình và biết được đâu là điểm bão hoà để đương đầu hiệu quả và đưa bản thân trở lại trạng thái cân bằng.

Thực hành tự trắc ẩn

Nếu bạn chấp nhận rằng mọi cảm xúc đều có giá trị, bạn có thể bắt đầu nhận ra chúng đến từ đâu và làm thế nào để xoa dịu chúng mà không cần kìm nén chúng.

Một phương pháp giúp giải quyết nỗi buồn phiền về cảm xúc là thực hành lòng tự trắc ẩn. Thể hiện sự tử tế và thấu hiểu những gì bạn đang phải trải qua, đồng thời nhận ra rằng bạn không đơn độc trong nỗi đau khổ của mình, nó có thể là một lợi ích giúp bạn hồi phục.

Theo các tác giả, “Mục tiêu là cố gắng huấn luyện bản thân bằng sự đồng cảm ấm áp, kiên nhẫn và nhạy cảm giống như cách mà bạn dành cho người thân yêu đang ở trong hoàn cảnh đau buồn.”

Điều đó có nghĩa là thừa nhận bất kỳ trải nghiệm nào bạn đang gặp phải (ví dụ: tôi cảm thấy đau tức ở ngực và điều đó khiến tôi lo lắng), gửi cho bản thân những tin nhắn xoa dịu (mặc dù nỗi đau này rất khó khăn, tôi đã trải qua nó trước đây và tôi biết rằng nó sẽ qua đi), và nhắc nhở bản thân rằng bạn không đơn độc trong nỗi đau khổ của mình (những người khác cũng đã trải qua điều này và sống sót).

Những người giàu lòng nhân ái hơn có xu hướng ít trầm cảm, lo lắng, mệt mỏi và chất lượng cuộc sống tốt hơn khi đối mặt với bệnh ung thư, và nhìn chung có xu hướng đương đầu tốt hơn trong điều kiện căng thẳng. Lòng từ bi có thể đặc biệt là một lợi thế để giữ lấy chúng ta cũng như có thể thích nghi được trong những hoàn cảnh khó khăn.

Kiểm tra sự thật và tự hỏi về những suy nghĩ biến dị

Khi chúng ta lo lắng, nó thường có thể gây ra sự suy đi nghĩ lại – những suy nghĩ lặp đi lặp lại làm chúng ta phiền muộn và khiến chúng ta thao thức cả đêm. Điều này có thể dẫn đến trầm cảm và các vấn đề khác có thể làm cản trở quá trình hồi phục.

Như các tác giả lưu ý, những người bị ung thư có thể không chống chọi lại được với những kiểu suy nghĩ biến dị, chẳng hạn như suy nghĩ kiểu “trắng và đen” hoặc suy nghĩ kiểu tuyệt đối – ví dụ, chỉ tập trung vào những tin xấu và phớt lờ sự tiến triển, hoặc tự nhủ rằng bạn sẽ không bao giờ có thể làm việc trở lại và bạn sẽ luôn bị bệnh như vậy.

Để tìm ra một cách tiếp cận cân bằng hơn, các tác giả khuyên bạn nên đặt câu hỏi về những loại suy nghĩ này bằng cách lùi lại và kiểm tra chúng và có thể thách thức hoặc định hình lại chúng.

Nhận ra sự khác biệt giữa các sự kiện và các giả định dựa trên nỗi sợ hãi có thể giúp bạn ngăn chặn suy nghĩ méo mó và giữ cho tâm trí của bạn không bị quay cuồng ngoài tầm kiểm soát.

Đặt câu hỏi cho các giả định cũng có thể hữu ích khi nói chuyện với bác sĩ. Ví dụ, một số người mắc bệnh ung thư sợ phải đối mặt với bác sĩ của họ với nỗi sợ hãi hoặc nghi ngờ về việc điều trị, lo lắng họ sẽ xúc phạm bác sĩ của mình và có thể mất một đồng minh quan trọng trong việc chăm sóc này.

Nhưng hầu hết các bác sĩ được đào tạo để lắng nghe và hướng dẫn bệnh nhân về các lựa chọn cho họ và các câu hỏi mong đợi. Điều quan trọng là thể hiện sự không chắc chắn trong khi luôn cởi mở với thông tin mới nhận – thậm chí là những sự thật khó hiểu về dịch vụ chăm sóc của bạn – để duy trì cái nhìn thực tế về tình hình của bạn.

Yêu cầu những gì bạn muốn từ người khác … một cách tử tế

Sự hỗ trợ từ những người khác là chìa khóa để chữa lành bệnh ung thư. Nhưng đôi khi bệnh nhân ung thư có thể cảm thấy miễn cưỡng khi yêu cầu giúp đỡ, đặc biệt là nếu họ có xu hướng “đi một mình”.

Hoặc họ có thể sợ rằng các bác sĩ hoặc người chăm sóc sẽ không lắng nghe mình, khiến họ cảm thấy tức giận vì mình đã đưa tay nhờ trợ giúp.

Điều quan trọng là phải tìm được sự cân bằng giữa yêu cầu trợ giúp và nhu cầu cần ai đó giúp đỡ – đặc biệt là từ một người chăm sóc đã quá gánh nặng.

Các tác giả viết: Đề nghị những gì bạn muốn một cách rõ ràng và tự tin, giải thích lý do tại sao bạn cần sự giúp đỡ và đánh giá cao sự giúp đỡ mà bạn nhận được là tất cả các chiến lược hữu ích để nhận được những gì bạn cần từ người khác để giúp bạn chữa bệnh.

Cho rằng việc bảo vệ mối quan hệ với nhà cung cấp dịch vụ y tế là điều tối quan trọng đối với nhiều bệnh nhân ung thư, các tác giả đặc biệt chú ý đến việc giao tiếp với bác sĩ, bao gồm cả lời khuyên này (viết tắt là FAST):

• Công bằng: Xác định cảm xúc và mong muốn của bạn cũng như của người khác.
• Khẳng định: Đừng xin lỗi khi đưa ra yêu cầu, có ý kiến ​​hoặc không đồng ý.
• Bám sát các giá trị của bạn: Đảm bảo rằng bạn đang hành động một cách đúng đắn về mặt đạo đức.
• Trung thực: Đừng bao biện, nói dối hoặc tỏ ra bất lực khi bạn không như vậy.

Giữ tương tác với những người tử tế khác, trung thực và quyết đoán là cách tốt nhất để duy trì mối quan hệ thông qua một quá trình điều trị lâu dài.

Kết nối với ý nghĩa cuộc sống

Mặc dù không ai muốn mắc bệnh ung thư, nhưng đây có thể là cơ hội để bạn nhớ lại điều gì là quan trọng nhất trong cuộc đời. Cho dù đó là mối quan hệ của bạn với những người khác, công việc hoặc nỗ lực sáng tạo của bạn, vẻ đẹp của thế giới xung quanh bạn hay đức tin tôn giáo, bạn có thể dành thời gian để đánh giá cao những điều có giá trị đối với mình và nắm lấy cơ hội kết nối với chúng.

“Rõ ràng về những gì cần giữ vững và những vấn đề đối với bạn có thể giúp bạn đánh giá xem liệu bạn có đang sống theo cách bạn muốn hay không hoặc quyết định điều gì nếu có bất kỳ thay đổi nào bạn muốn thực hiện để thúc đẩy những phần ý nghĩa hơn của cuộc sống,” Stuntz và Linehan viết.

Ý nghĩa trong cuộc sống là trung tâm của hạnh phúc, và tìm thấy ý nghĩa giữa đau khổ có thể giúp con người kiên cường hơn khi trải qua cơn khủng hoảng. Nuôi dưỡng ý nghĩa cuộc sống có thể liên quan đến việc viết một lá thư biết ơn cho người đã tạo ra sự khác biệt cho bạn, tình nguyện giúp đỡ những người khác bị ung thư hoặc viết một bài hát hoặc bài thơ.

Tuy nhiên, dù bạn làm gì để tìm thấy ý nghĩa cuộc sống, hãy nhớ đừng làm điều đó vì bạn “nên” hoặc để hoàn thành một kế hoạch của người khác, mà vì điều đó thực sự giúp bạn giữ vững.

Mặc dù không có chiến lược nào trong số này là hoàn hảo, nhưng chúng có thể giúp những người đang trải qua giai đoạn ung thư kiểm soát và thật tốt khi biết được điều đó. Mặt khác, tôi cho rằng lời khuyên này hữu ích cho bất kỳ ai đang trải qua thời kỳ khó khăn, dù có liên quan đến sức khỏe hay không.