Mọi thứ ‘có thể là kẻ thù’: Hội chứng tế bào mast hậu vaccine được báo cáo
Các biến cố bất lợi của vaccine COVID đã bị bỏ qua (Phần 6)
Mặc dù cục máu đông có khả năng gây tử vong và viêm cơ tim đã được thừa nhận là tác dụng phụ hiếm gặp của vaccine COVID-19, nhưng thực tế vaccine COVID-19 vẫn còn có nhiều biến cố bất lợi tiềm ẩn trên nhiều cơ quan khác nhau.
Trong loạt bài này, chúng tôi đánh giá một số biến cố bất lợi ít được biết đến nhưng được liệt kê trong nhiều tài liệu nghiên cứu cũng như xuất hiện trong nhiều phòng khám và quan trọng hơn là cách điều trị và giảm thiểu nguy cơ.
Bài trước: Các trường hợp bệnh lý thần kinh sợi nhỏ hậu chích vaccine chưa được chẩn đoán đang dấy lên mối lo ngại nhưng một số bác sĩ lại lo lắng hơn về hàng loạt chứng rối loạn vận động mới mà họ đang gặp ở bệnh nhân của mình.
Hơn 22 tháng sau khi chích liều vaccine đầu tiên ngừa COVID-19 của hãng Pfizer, nhạc sĩ kiêm ca sĩ Emaline Delapaix được chẩn đoán bị nhiều bệnh hệ thống.
Cô đã gặp ít nhất 16 chuyên gia y khoa và tất cả họ đều tin rằng vaccine có liên quan, đặc biệt là bác sĩ riêng lâu năm của cô, người biết rằng Delapaix vốn khỏe mạnh trước khi chích vaccine.
Vào ngày 17/06/2021, cô chích liều vaccine đầu tiên cùng với hôn phu của mình. Cô cảm thấy mệt mỏi và nặng nề nhưng cô coi đó như một phản ứng điển hình của vaccine. Tuy nhiên, chỉ trong vài giờ, cô cảm thấy đau đớn dữ dội ở cánh tay. Cơn đau nhanh chóng lan xuống lưng và chân.
Trong những tháng tiếp theo, cô Delapaix cho biết bản thân quá chú tâm vào cơn đau đến nỗi bỏ quên một vấn đề tiềm ẩn khác.
Sau bữa ăn, đôi khi cô cảm thấy mệt mỏi đến mức như bị gây mê. Mặt và các khớp của cô sưng tấy, cơn đau rát lan khắp cơ thể và nhịp tim tăng lên. Cô đã phải dùng ba liều thuốc kháng histamine để kiểm soát các triệu chứng này.
Những gì cô Delapaix trải qua được gọi là hội chứng kích hoạt tế bào mast. Tế bào mast, được gọi là “lính canh” của hệ miễn dịch, của cô lại trở nên quá nhạy cảm và việc tiếp xúc với thực phẩm gây viêm hoặc hóa chất môi trường đang gây ra phản ứng viêm trong cơ thể. Các bác sĩ giải thích rằng vaccine đã làm cho cơ thể cô nhầm lẫn và phản ứng.
Cô nói với The Epoch Times rằng cơ thể cô phản ứng như thể “mọi thứ đi vào đều có thể là kẻ thù.” Kể từ đó, cô đã phải thay đổi thói quen ăn uống, cắt bỏ những thực phẩm có thể gây ra phản ứng, như gluten, chocolate, cam quýt, bơ và thực phẩm chế biến sẵn.
Căn bệnh này đã trở thành tâm điểm mới trong cuộc sống của cô Delapaix.
Cô nói: “[Điều đó] rất nguy hiểm—bạn có thể bị đột quỵ hoặc đau tim—vì vậy tôi phải xem xét vấn đề này một cách nghiêm túc.”
Cô Delapaix đã làm xét nghiệm tại một phòng khám tổn thương do vaccine ở Marburg, Đức và kết quả cho thấy trong cơ thể cô có protein gai nhưng không có protein nucleocapsid, cả hai đều là protein của virus COVID-19. Vaccine ngừa COVID-19 làm cho cơ thể chỉ sản sinh ra protein gai. Nếu cô đã bị nhiễm COVID trước đó, thì trong cơ thể sẽ có cả protein nucleocapsid và protein gai.
Hội chứng kích hoạt tế bào mast phổ biến hơn chúng ta nghĩ
Tiến sĩ Lawrence Afrin, nhà huyết học chuyên về hội chứng kích hoạt tế bào mast, trong một cuộc phỏng vấn với Tiến sĩ Mobeen Syed cho biết, mặc dù đa số hội chứng kích hoạt tế bào mast không được công nhận nhưng [hội chứng này] lại khá phổ biến và có thể là nguyên nhân cơ bản của nhiều tình trạng.
Vẫn chưa rõ nguyên nhân của hội chứng kích hoạt tế bào mast. Một nghiên cứu ước tính rằng 17% dân số Đức (nơi cô Delapaix sống) có nguy cơ bị bệnh này.
Các nghiên cứu đã liên kết tình trạng viêm của COVID-19 cấp tính và nhiều triệu chứng của COVID kéo dài với việc kích hoạt tế bào mast.
Hội chứng kích hoạt tế bào mast mô tả tình trạng trong đó tế bào mast vốn là một loại tế bào miễn dịch trở nên quá nhạy cảm đến mức bất kỳ vật chất lạ nào cũng có thể kích hoạt chúng sản sinh các hợp chất. [Trong đó], histamine là hợp chất được biết đến nhiều nhất nhưng không phải tất cả các trường hợp hội chứng kích hoạt tế bào mast đều liên quan đến phản ứng histamine.
Có hai phương diện để kích hoạt tế bào mast:
- Sự kích hoạt tự phát các tế bào mast và sản sinh histamine, cũng như các hợp chất gây viêm khác gây viêm ở nhiều mô và cơ quan
- Không dung nạp histamine, có thể gây ra các triệu chứng dị ứng
Không dung nạp histamine xảy ra ở những người không thể kiểm soát histamine hoặc có nồng độ histamine cao đến mức cơ thể không thể kiểm soát được chúng nữa.
Trong trường hợp bình thường, histamine là cần thiết. Và việc sản sinh histamine giúp kiểm soát nhiễm trùng và tăng tiết acid dạ dày để tiêu hóa thức ăn. Một số thực phẩm lành mạnh như trái bơ và hạt điều đều chứa histamine.
Tuy nhiên, khi mức histamine vượt qua một ngưỡng nhất định thì có thể gây ra các triệu chứng viêm và dị ứng như: mạch máu giãn ra, đường thở co thắt, dịch nhầy tăng tiết, các mô sưng lên và da đỏ bừng.
Ngưỡng của histamine thường được so sánh với một chiếc ly: Mọi người đều sản sinh histamine hàng ngày nhưng miễn là lượng histamine cơ bản chỉ chứa trong ly thì người đó sẽ không biểu hiện các triệu chứng. Nhưng nếu nồng độ histamine vượt quá các vạch đo lường của chiếc ly, các chất bên trong sẽ bắt đầu tràn ra và đó là lúc bệnh nhân sẽ đối mặt với đợt bùng phát [tế bào mast]. Một đợt bùng phát nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng.
Histamine và COVID-19
Histamine được cho là tác nhân chính gây ra bệnh COVID-19 nghiêm trọng.
Trong COVID kéo dài, virus có thể kích hoạt tế bào mast. Histamine được phóng thích vào bộ não có thể gây căng thẳng, viêm thần kinh và suy giảm chức năng bộ não.
Mọi người không hiểu làm thế nào mà cả COVID-19 và COVID kéo dài đều kích hoạt các tế bào mast này nhưng protein gai vốn là protein gây viêm trên bề mặt virus SARS-CoV-2, là trung tâm của COVID- 19 có thể thúc đẩy cơ chế này.
Các nghiên cứu cho thấy virus lây nhiễm vào tế bào mast bằng cách liên kết protein gai của virus với các thụ thể của tế bào mast. Các nghiên cứu trên động vật cũng đã chứng minh rằng protein gai được phân lập có thể kích hoạt tế bào mast.
Bác sĩ nội khoa được hội đồng chứng nhận, tiến sĩ Keith Berkowitz nói với The Epoch Times rằng khoảng một nửa số bệnh nhân của ông xuất hiện phản ứng hậu chích ngừa với một số dạng liên quan đến tế bào mast, biểu hiện bằng mức histamine tuần hoàn tăng cao mạn tính.
Bác sĩ gia đình Jeffrey Nordella cũng chẩn đoán bệnh nhân bị hội chứng kích hoạt tế bào mast sau khi chích ngừa.
Nhiều tác nhân kích hoạt, nhiều triệu chứng
Theo một nghiên cứu được công bố trên The American Journal of the Medical Sciences (Tập san Khoa học Y khoa Hoa Kỳ), các triệu chứng điển hình của [hội chứng] kích hoạt tế bào mast là khác nhau, từ các vấn đề về da, khó thở cho đến các vấn đề về tiêu hóa.
Tuy nhiên, kích hoạt tế bào mast cũng có thể gây ra sương mù não, bệnh lý thần kinh, rụng tóc và chảy máu bất thường, vốn tùy thuộc vào loại chất trung gian hóa học và vị trí [mà tế bào mast] tiết ra.
Hội chứng kích hoạt tế bào mast thường liên quan đến rối loạn điều hòa hệ thống như đau cơ xơ hóa và các tình trạng rối loạn thần kinh tự chủ như nhịp tim nhanh tư thế đứng (POTS). Bệnh nhân có thể được chẩn đoán bị một trong hai tình trạng này trước khi được chẩn đoán [bị hội chứng] kích hoạt tế bào mast. Các báo cáo cho thấy, những bệnh nhân COVID kéo dài đều bị chứng đau cơ xơ hóa và nhịp tim nhanh tư thế đứng và hội chứng nhịp tim nhanh tư thế đứng cũng được quan sát thấy trên bệnh nhân hậu chích ngừa.
Cô Delapaix cũng được chẩn đoán là bị nhịp tim nhanh tư thế đứng và bệnh lý thần kinh.
Ông Berkowitz cho biết nhiều bệnh nhân của ông [bị hội chứng] kích hoạt tế bào mast hậu vaccine xuất hiện vô số triệu chứng, bao gồm: sương mù não, đánh trống ngực, đau ngực và thậm chí khả năng vận động kém.
Các tác nhân gây ra hội chứng kích hoạt tế bào mast bao gồm một số loại thực phẩm, căng thẳng và các tác nhân gây dị ứng thông thường, như phấn hoa và mạt bụi, hóa chất và thuốc.
Thực phẩm chứa nhiều histamine, như sữa và aged meats [là loại thịt “lên tuổi” bằng cách để khô tự nhiên trong một thời gian dài] sẽ kích hoạt [hội chứng kích hoạt tế bào mast] ở một số người. Trong khi những người khác có thể bị kích hoạt bởi thực phẩm gây viêm, như gluten và đường.
Một số loại thuốc và biện pháp can thiệp y tế, như vaccine có thể làm bệnh bùng phát. Các hóa chất môi trường, như nước hoa, cũng có tác dụng như vậy. Đặc biệt, căng thẳng về thể chất và tinh thần đều dễ làm tình trạng tế bào mast trầm trọng thêm.
Bệnh nhân có thể xuất hiện phản ứng dị ứng với một số chất mặc dù họ không có tiền sử dị ứng. Một số người có triệu chứng dị ứng trầm trọng hơn. Ông Berkowitz đã chứng kiến cả hai hiện tượng này ở những bệnh nhân đã chích ngừa.
Bạn cần tìm gì
Ông Afrin nói rằng những người có tiền sử viêm đa hệ thống cần phải cảnh giác, lưu ý rằng nếu bệnh nhân đã được chẩn đoán bị các bệnh lý viêm có thể có liên quan đến tế bào mast.
Ông Berkowitz giải thích rằng hội chứng kích hoạt tế bào mast rất khó chẩn đoán, vì một trong những tiêu chí là bệnh nhân phải được phát hiện có tryptase, một chất hóa học chủ yếu được tế bào mast phóng tiết trong quá trình kích hoạt. Tuy nhiên, các đợt bùng phát kích hoạt tế bào mast của bệnh nhân không nhất thiết phải trùng với thời điểm làm xét nghiệm. Đôi khi, tryptase đã ngừng lưu thông vào thời điểm làm xét nghiệm và do đó không phát hiện [hội chứng kích hoạt tế bào mast].
Theo nghiên cứu của The American Journal of the Medical Sciences (Tập san Khoa học Y khoa Hoa Kỳ), các dấu hiệu chẩn đoán hữu ích khác cho hội chứng kích hoạt tế bào mast bao gồm histamine, prostaglandin D2, heparin và chromogranin A.
Ông Afrin cho biết, tùy thuộc vào hóa chất trung gian hoạt động mà tế bào mast tạo ra hàng nghìn hợp chất khác nhau.
Ông Nordella lưu ý rằng, nếu các triệu chứng dị ứng nghiêm trọng của bệnh nhân cải thiện sau khi được điều trị bằng cách nhắm thẳng vào tế bào mast, thì đáp ứng với thuốc [kháng histamin] đó cho thấy bệnh nhân có một số dạng của hội chứng kích hoạt tế bào mast.
Ba cách để giảm hội chứng kích hoạt tế bào mast
Các cách điều trị hội chứng kích hoạt tế bào mast.
Thuốc kháng histamine
Thuốc kháng histamine liên kết với các thụ thể histamine. Điều này ngăn histamine liên kết và kích hoạt hoạt động không mong muốn trong các mô và cơ quan.
Hiện nay, trên thị trường chỉ có thuốc kháng thụ thể histamine 1 và thụ thể histamine 2, còn được gọi là thuốc kháng H1 và H2.
Có thể tìm thấy cả hai thụ thể H1 và H2 trong bộ não, tim, cơ, tế bào miễn dịch và ruột nhưng hai thụ thể này có liên quan đến các triệu chứng khác nhau.
Thuốc kháng H1 chủ yếu được kê toa cho các triệu chứng dị ứng điển hình như: sổ mũi, ngứa, sưng, đỏ, đau, buồn nôn, nôn, nổi mề đay, viêm da và viêm kết mạc.
Thuốc kháng H2 chủ yếu được dùng để điều trị các triệu chứng liên quan đến tiêu hóa, như trào ngược acid dạ dày và loét dạ dày.
Ngoài ra, còn có thuốc kháng H1 thế hệ 1 và thế hệ 2. Thuốc kháng H1 thế hệ 1 mạnh hơn và có tác dụng an thần hơn vì có thể xâm nhập và ảnh hưởng đến bộ não. Do đó, thuốc kháng H1 thường được dùng như giải pháp cuối cùng khi không có công cụ ức chế nào khác hoạt động.
Ví dụ về thuốc kháng H1 thế hệ 1 bao gồm diphenhydramine, còn được gọi là Benadryl và chlorpheniramine, có tên thương hiệu là Chlor-Trimeton.
Thuốc kháng H1 thế hệ 2 không thể xâm nhập vào bộ não nên không có tác dụng an thần. Ví dụ về thuốc kháng H1 thế hệ 2 bao gồm cetirizine, được biết đến nhiều hơn với tên thương hiệu Zyrtec, fexofenadine (Allegra), ketotifen (Zaditor) và loratadine có nhãn hiệu Claritin.
Hiện tại, không có chất ức chế hoạt động của các thụ thể histamine khác. Các thụ thể H3 cũng có trong bộ não và có liên quan đến tình trạng viêm thần kinh. Thụ thể H4 hiện diện trong các tế bào miễn dịch và có liên quan đến dị ứng và viêm.
Thuốc ổn định tế bào mast và thuốc kháng histamine
Ngoài vai trò là thuốc kháng H1, ketotifen còn là thuốc ổn định tế bào mast, ngăn chặn sự kích hoạt và phóng tiết histamine và các hóa chất tế bào mast khác. Cromolyn là một loại thuốc ổn định khác.
Ngoài ra, còn có các thuốc ổn định tế bào tự nhiên [còn gọi là dưỡng bào], bao gồm quercetin, luteolin, Nigella sativa, vitamin D3 và vitamin C.
Không phải tất cả mọi người bị hội chứng kích hoạt tế bào mast đều đáp ứng với các phác đồ điều trị này; một số có thể gặp các triệu chứng trầm trọng hơn. Ví dụ: cô Delapaix cho biết, cô đã trải qua một đợt bùng phát nghiêm trọng sau khi được chích vitamin C vào tĩnh mạch.
Ông Berkowitz cho biết ông nhận thấy naltrexone liều thấp đặc biệt hữu ích, giúp cân bằng quá trình viêm và quá trình kháng viêm, từ đó làm giảm hội chứng kích hoạt tế bào mast.
Enzym diamine oxidase là thuốc kháng histamine mà cơ thể sản xuất để phân hủy histamine nhưng những người thiếu enzyme này cũng có thể bổ sung thông qua các chất bổ sung. Enzyme diamine oxidase giúp giảm mức độ histamine.
Thay đổi lối sống
Xác định và loại bỏ các yếu tố kích hoạt tế bào mast có thể giúp kiểm soát bệnh.
Điều này có thể bao gồm việc cắt giảm các thực phẩm chứa nhiều hoặc làm tăng histamine, như thực phẩm lên men, thịt già, sữa, rượu, động vật có vỏ, cam quýt và chocolate. Cũng nên tránh các thực phẩm chứa nhiều oxalate, như rau bina, cà chua, chocolate và các thực phẩm giàu lectin, chẳng hạn như gluten.
Tuy nhiên, một số chuyên gia dinh dưỡng cho biết không nên áp dụng khẩu phần ăn ít histamine trong thời gian dài vì cách này rất hạn chế và chỉ điều trị một triệu chứng chứ không giải quyết được vấn đề gốc rễ – [đó chính là] sự hoạt động quá mức của tế bào mast.
Hợp chất Quercetin và Nigella sativa giúp giảm nồng độ histamine và điều chỉnh hệ vi sinh vật.
Căng thẳng là tác nhân phổ biến gây ra hội chứng kích hoạt tế bào mast. Vì vậy, ngủ nhiều và thực hành các bài tập chánh niệm như cầu nguyện, thiền định và yoga, có thể giúp giảm căng thẳng và ngăn ngừa sự bùng phát tế bào mast trong tương lai.
Công Thành biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
