Ngài Sam Houston là ai mà thành phố lớn thứ tư của Hoa Kỳ đã được đặt theo tên của ông?
Chiến thắng gần như chắc chắn của tướng Houston tại quận San Jacinto đã khiến cho ông trở thành một vị anh hùng.
Tướng quân Sam Houston đã an nghỉ bên dưới tán của một cây sồi trên vùng đồng bằng ven biển ở tiểu bang Texas, gần nhánh Sông Buffalo Bayou, với mắt cá chân trái bị đập vỡ bởi một quả bóng bằng đồng. Ông và đội quân gồm 783 người Texas của mình đã đánh bại một biệt đội khoảng 1,500 người của quân đội Mexico thuộc quyền lãnh đạo của Tướng Quân Antonio López de Santa Anna, tổng tư lệnh của Mexico. Khi Tướng Houston phát ra lời kêu gọi chiến tranh “Hãy nhớ đến Trận Alamo*” đối với những quân nhân tình nguyện, thì những người dân Texas này đã lao thẳng vào tấn công kẻ địch của họ giống như một quả đạn pháo trong một cuộc đột kích bất ngờ vào ngày 21/04/1836, gần dòng Sông San Jacinto, ở vùng Đông Nam của tiểu bang Texas.
Trận Chiến San Jacinto đã đi vào lịch sử và được nhìn nhận là một cuộc phục thù thành công khi những người lính tìm kiếm sự trả đũa cho các cuộc tàn sát ở Pháo đài San Antonio de Bexar và thành phố Goliad trước đó khoảng một tháng. Sau hàng tháng trời diễn ra nhiều trận chiến giao tranh đẫm máu, cuộc Cách mạng Texas giờ đã hoàn tất chỉ sau 18 phút. Tiểu bang Tejas, một bang của Mexico, tuyên bố độc lập khỏi Mexico và trở thành Cộng hòa Texas.
Đó cũng không phải là lần đầu tiên ông Houston bị thương trong chiến tranh. Khi phục vụ dưới quyền chỉ huy của Tướng Andrew Jackson trong Chiến Tranh Năm 1812 (chiến tranh Hoa Kỳ- Anh quốc), người lính trẻ đến từ tiểu bang Tennessee này đã bị thương đến hai lần trong Trận Chiến Horseshoe Bend ở Sông Tallapoosa của tiểu bang Alabama. Mặc dù ông Houston được đưa ra khỏi chiến trường cùng với những người bị thương khác, nhưng các vị bác sĩ quân y không nghĩ rằng ông sẽ có thể vượt qua được, và ông gần như sắp mất đi sinh mệnh. Chính khả năng lãnh đạo và lòng quả cảm của ông đã gây ấn tượng mạnh với Tướng Jackson, người đã đưa ông Houston vào vây cánh chính trị của mình và khuyến khích chàng trai trẻ đọc sách về luật pháp và tìm kiếm một văn phòng chính trị ở tiểu bang Tennessee. Vào năm 1827, ông Houston đã trở thành thống đốc của tiểu bang Tennessee, và Tướng Jackson đã trở thành vị tổng thống thứ bảy của Hoa Kỳ vào năm 1829.
Thuở thiếu thời
Ông Houston sinh ngày 02/03/1793, tại Quận Rockbridge, tiểu bang Virginia, trên một đồn điền của gia đình ở phía Bắc thành phố Lexington, tiểu bang Virginia, gần Nhà Thờ Giáo Hội Trưởng Nhiệm Timber Ridge, nơi mà gia đình ông đi lễ vào mỗi ngày Chủ Nhật. Ông là người con thứ năm của Thiếu tá Samuel và phu nhân Elizabeth (Paxton) Houston, ông được đặt theo tên của cha mình.
Cha của ông Houston rất say mê cuộc sống quân nhân. Ông đã tham gia chiến đấu trong giai đoạn Chiến Tranh Cách Mạng, và tiếp tục phục vụ với vai trò là một thanh tra của lực lượng dân quân tại biên giới cho đến khi qua đời, khi đó ông Houston được 13 tuổi. Người vợ góa của Thiếu tá Houston tiếp tục thực hiện việc bán đồn điền Timber Ridge theo kế hoạch của hai người trước đó, băng qua Dãy Núi Allegheny cùng với chín người con của mình và bắt đầu một ngôi gia mới ở Quận Blount, trên một mảnh đất màu mỡ ở bờ sông Tennessee, khu vực này khi đó là ranh giới giữa những người di cư Anglo và bộ tộc người Mỹ bản địa Cherokee. Bộ tộc này rất văn minh và yêu hòa bình, mong muốn hợp tác với những dòng người di cư đến nơi này.
Khi còn là một cậu bé, ông Houston vô cùng yêu thích các hoạt động ngoài trời. Cưỡi ngựa, bơi lội ở các thung lũng, dòng sông, và cả săn bắn là những họa được ông ưa thích nhiều hơn là bị khép kín vào trong các tòa nhà của trường học. Ông thích ở trong thư viện của cha hơn là ngồi trong lớp học, ông đã giữ lại một bản dịch của bài thơ sử thi bằng tiếng Hy Lạp của đại thi hào Homer “The iliad” được dịch lại bởi nhà thơ Alexander Pope như một kho báu và có thể đọc thuộc từng đoạn trong đó. Một quyển sách khác mà ông thường xuyên đọc chính là Kinh Thánh. Khi yêu cầu được học những ngôn ngữ cổ xưa của ông như Hy Lạp và Latin bị từ chối bởi hiệu trưởng, thì chàng trai Houston nổi loạn đã khăng khăng không muốn quay trở lại trường học nữa. Bốn người anh lớn hơn của ông đã cố gắng giúp ông làm quen với các công việc đồng áng và sau đó là tại các tiệm tạp hóa địa phương mà gia đình ông có góp vốn vào, tuy nhiên những lời đề nghị này không thể làm hài lòng tinh thần phiêu lưu không ngừng nghỉ của ông Houston. Vào cái tuổi 15, ông đã bỏ trốn khỏi gia đình.
Sinh sống cùng với bộ tộc thổ dân bản địa Cherokee
Gia đình của Houston đã tìm kiếm ông trong nhiều tuần nhưng vô ích, cho đến khi họ biết được rằng ông đã băng qua Sông Tennessee và đang sinh sống cùng với những thổ dân của bộ tộc Cherokee. Sau khi chàng trai trẻ được tìm thấy và bị chất vấn về các hành động của mình, ông Houston đã trả lời rằng đó là vì “ông ưa thích việc theo dõi các con nai, săn tìm chúng – và rằng ông yêu thích sự tự do hoang dã của người da đỏ, tốt hơn nhiều so với sự chuyên chế của những người anh ruột thịt ở trong nhà, và nếu như ông không thể được học tiếng Latin ở Học Viện, thì ít nhất, ông cũng có thể đọc bản dịch tiếng Hy Lạp ở trong rừng cây, và đọc một cách yên bình như thế. Và họ có thể quay trở về bất cứ khi nào họ muốn.” Ông đã được tù trưởng Oolooteka nhận làm con nuôi và đặt cho một cái tên của người da đỏ là “Colonneh,” dịch sang tiếng Anh là “The Raven” (Con quạ).
Tình nguyện viên lưu vong này sống cùng với gia đình nhận nuôi mình trong ba năm trước khi quay trở lại thị trấn Maryville trong một năm và gia nhập quân đội Hoa Kỳ khi những người trung sĩ ăn mặc rất đẹp đến thị trấn để chiêu binh cùng với âm nhạc và biểu ngữ. Những người bạn thân của Houston đã cố gắng thuyết phục ông không gia nhập quân đội như một người lính bình thường trong Chiến Tranh Năm 1812, vì cha của ông đã là một sĩ quan. Câu trả lời của ông là “Cha sẽ sớm vinh danh cấp bậc, hơn là một sự sắp xếp đáng xấu hổ,” ông còn bổ sung thêm: “Hiện tại cậu không biết về tớ, nhưng sớm thôi cậu sẽ nghe về tớ.”
Ông Houston đã sống với những người Mỹ bản địa trong một khoản thời gian khác nữa của cuộc đời mình và đã được chứng nhận là công dân của Quốc Gia Cherokee với đầy đủ quyền lợi và ưu tiên. Đó là vào năm 1829, sau khi ông nắm giữ một số chức vụ chính trị, bao gồm cả việc được bầu vào Hạ Viện Hoa Kỳ vào năm 1823 và là Thống đốc của tiểu bang Tennessee vào năm 1827. Sự nghiệp chính trị của ông bị dừng lại bởi vì những tin tức không may rằng ông và vợ mình đã ly thân sau khi mới chỉ kết hôn có ba tháng. Ông đã chịu đựng sự sỉ nhục sâu sắc và tin rằng không chỉ sự nghiệp chính trị mà cả cuộc sống của ông cũng đã bị hủy hoại. Ông đã từ chức thống đốc và quay về sống với gia đình thổ dân của mình. Thời điểm này, ông được biết đến với biệt danh “Bợm rượu.” Trong những năm sau đó, ông Houston đã đạt được vinh dự và vinh quang mà ông tìm kiếm. Tuy nhiên vào khoảng giữa giai đoạn cuộc đời, ông được mô tả như là “một người rắc rối, hùng vĩ trong một chiếc chăn sáng màu, uy nghiêm, u ám và kì dị, trầm ngâm và nghiện rượu.”
Bắt đầu lại ở tiểu bang Texas
Sau ba năm, ông Houston đã rời bộ lạc Cherokees và tìm kiếm cơ hội bắt đầu một cuộc đời mới ở vùng đất thuộc địa Tejas của Hoa Kỳ, say mê với những cơ hội sẵn có. Ông đã thành lập một văn phòng luật sư ở Nacogdoches, tại khu vực phía Đông của vùng đất này, và nhận thấy chính mình lại bị lôi kéo vào chính trường. Cuộc Cách Mạng Texas chống lại Mexico đã và đang diễn ra. Bởi vì quá trình phục vụ tại quân ngũ trước đây, ông đã được phong là thiếu tướng của quân đội Texas chỉ trong vòng hai năm. Cuộc sống của ông lại tiếp tục tương tự như trước đây – thành công và thăng tiến trong quân đội – điều mà đã dẫn ông đến với vai trò chính trị.
Chiến thắng gần như chắc chắn của ông Houston tại quận San Jacinto đã khiến cho ông trở thành một vị anh hùng, điều mà ông đã chấp nhận một cách dè dặt. Ông đã được ghi nhận chiến công cho tài năng chỉ huy dẫn đến sự độc lập của Texas và được bầu làm tổng thống tối cao của nước Cộng Hòa Texas vào năm 1836. Bốn tháng sau trận chiến, một thị trấn nhỏ đặt tên là Houston đã được thành lập trên một vùng đất gần với bờ Sông Buffalo Bayou. Vào năm 1930, Houston trở thành thành phố đông dân cư nhất ở tiểu bang Texas, và hiện tại là thành phố lớn thứ tư của quốc gia, chỉ xếp sau các thành phố như New York, Los Angeles và Chicago.
Khi tiểu bang Texas chấp nhận gia nhập liên bang vào năm 1845, ông Houston đã được bầu làm thống đốc và trở thành nhân vật duy nhất được bầu chọn cho chức vụ này ở hai tiểu bang khác nhau. Tuy nhiên, cũng như trước đó, ông chỉ phục vụ hai năm trước khi từ chức; chỉ khác nhau ở chỗ lần này thì lại không phải vì những vấn đề cá nhân. Đó là vì tình yêu của ông đối với Texas và Hoa Kỳ. Khi Cuộc Nội Chiến bắt đầu vào năm 1861, tiểu bang Texas đã được yêu cầu ly khai khỏi Hoa Kỳ. Houston là một người ủng hộ liên bang mạnh mẽ và từ chối lời thề trung thành với Liên Minh Miền Nam. Điều này đã kết thúc sự nghiệp chính trị của ông. Vào ngày 26/07/1863, ông Houston đã qua đời vì căn bệnh viêm phổi ở tuổi 70. Một trong những người con gái của ông đã kể lại rằng, những lời cuối cùng ông thốt ra là “Texas, Margaret, Texas.”
Bài viết này đã được xuất bản chính thức trên tạp chí American Essence.
Chú thích của dịch giả:
Hoàng Long biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc tại The Epoch Times