Vượt qua căn bệnh béo phì: Phương pháp đơn giản giúp giảm cân bền vững mà không có tác dụng phụ

Trong một nghiên cứu từ năm 2017 đến năm 2020, 41.9% dân số trưởng thành ở Hoa Kỳ được báo cáo là không chỉ thừa cân mà còn bị béo phì, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC).

Béo phì không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân mà còn kéo theo các vấn đề về xã hội và kinh tế. Ví dụ, một đánh giá năm 2017 được công bố trên tập san International Journal of Environmental Research and Public Health cho biết vào năm 2014, tác động của béo phì đối với nền kinh tế toàn cầu ước tính là khoảng 2 nghìn tỷ USD, chiếm khoảng 2.8% tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu.

Nguyên nhân của béo phì

Nhiều người hoàn toàn hiểu rằng lười vận động và ăn quá nhiều là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến béo phì, nhưng vẫn còn một số yếu tố khác đóng góp cho tình trạng này.

Thiếu ngủ

Các nghiên cứu thời nay phát hiện việc ngủ không đủ giấc có thể làm gián đoạn quá trình bài tiết hormone, cản trở việc kiểm soát sự thèm ăn của bộ não và ảnh hưởng đến hiệu quả chuyển hóa của cơ thể, do đó làm tăng nguy cơ béo phì.

Một nghiên cứu được công bố trên tập san Cell Biochemistry and Function vào tháng 08/2012 cho biết thiếu ngủ ảnh hưởng đến những thay đổi về chuyển hóa và nội tiết, như:

• Giảm dung nạp glucose và độ nhạy insulin.
• Tăng nồng độ cortisol về đêm.
• Phóng thích hormone tăng trưởng của nhiều peptide.
• Giảm nồng độ leptin.
• Tăng cảm giác đói và thèm ăn.

Những thay đổi này có thể khiến bạn ăn quá nhiều và ít có nhu cầu đốt cháy lượng calorie dư thừa do cảm thấy mệt mỏi hơn.

Một nghiên cứu năm 2019 được công bố trên tập san Chest khi điều tra mối liên quan giữa thời lượng giấc ngủ và bệnh béo phì ở 2,156 người Latinh từ 18 đến 64 tuổi, phát hiện ra rằng việc giảm một giờ ngủ có liên quan đến tỷ lệ béo phì tăng 4.1%, bao gồm tỷ lệ béo phì vùng bụng tăng 3.6%.

Căng thẳng

Theo Viện Tim – Phổi và Huyết học Quốc gia Hoa Kỳ, tình trạng căng thẳng cao độ kéo dài có thể làm mất cân bằng hormone, ảnh hưởng đến sự thèm ăn và quá trình chuyển hóa. Căng thẳng cũng có thể khiến một người lựa chọn những thực phẩm và đồ uống không lành mạnh.

Dược phẩm

Theo Viện Tim – Phổi và Huyết học Quốc gia, một số loại thuốc như thuốc tránh thai, thuốc chứa hormone và thuốc chống trầm cảm có thể dẫn đến tăng cân và béo phì.

Ăn uống thất thường

Do công việc hoặc lịch trình bận rộn, một số người không thể tuân theo thói quen ăn uống hằng định. Đôi khi họ ăn quá nhiều, đôi khi ăn ít, bỏ bữa hoặc ăn uống không kiểm soát.

Bác sĩ Hồ Nãi Văn, một bác sĩ Trung y nổi tiếng của Đài Loan, cho biết trên chương trình video YouTube của mình rằng cách ăn uống như vậy sẽ làm gián đoạn quá trình chuyển hóa chất béo của cơ thể, đồng thời ảnh hưởng đến trung tâm thần kinh của vùng dưới đồi, khiến vùng dưới đồi không thể gửi tín hiệu no bình thường vào đúng thời điểm.

Một số người chỉ đơn giản là ăn khi họ ở gần những người đang ăn hoặc thèm ăn vặt ngay cả khi đã no, v.v. Tình trạng ăn liên tục khi no sẽ làm trì hoãn trung tâm cảm giác no. Nếu điều này trở thành thói quen, cơ thể sẽ mất khả năng cảm nhận ngay cả khi đã thực sự no.

Quan điểm của Trung y về bệnh béo phì: Các phương pháp giảm cân nên được áp dụng một cách thận trọng

Trung y cho rằng béo phì là do cơ thể bị suy nhược khi nước và chất béo không được giải phóng, do bị tích tụ bên trong cơ thể.

Trong số nhiều cuốn sách kinh điển của Trung y, cuốn sách “Fu Qing Zhu Gynecology” (Tạm dịch: Phụ khoa Fu Qing Zhu) chủ yếu ghi lại chẩn đoán và điều trị về các bệnh phụ khoa của nữ giới nhưng cũng đề cập đến béo phì.

Trong sách viết: “Những người béo phì bị thiếu hụt khí (năng lượng sống) ở một số dạng, và họ có nhiều đàm và nước bọt hơn… Sự thiếu hụt bên trong khiến khí suy giảm và không thể di chuyển nước ra xung quanh như bình thường. Khi sự ẩm ướt đọng lại giữa dạ dày và ruột, nó sẽ khiến cơ thể không thể sản xuất tinh chất và thay vào đó là tạo ra nước bọt.”

Nói một cách đơn giản, những người béo phì bị tích tụ quá nhiều nước trong cơ thể. Họ tuy trông to lớn nhưng nội khí yếu nhược, nước không thể thải hết ra ngoài nên đọng lại bên trong, dẫn đến béo phì. “Đàm” và “thủy” được đề cập ở đây không phải là nước như y học hiện đại nhìn nhận mà là nước trong ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ).

Trung y tin rằng ngũ hành cấu thành nên cơ thể con người, vì vậy các chất được chuyển hóa trong cơ thể như máu, dịch mô cơ thể, nước tiểu, chất béo và tủy, đều được tạo ra từ loại “nước” này. Khoa học hiện đại cũng tin rằng cơ thể con người có 70% là nước, điều này trùng hợp với lý thuyết của Trung y.

Ông Hồ cho biết có rất nhiều phương pháp giảm cân hiện đại, chẳng hạn như cách ăn keto giúp giảm lượng tinh bột nạp vào và tăng chất béo cũng như protein, hoặc cách ăn kiêng dựa trên thực vật. Các phương pháp này có thể giúp giảm cân, nhưng chúng cũng gây ra một số vấn đề khác cho cơ thể.

Đạt được mục tiêu giảm cân bằng cách giảm 1 bữa ăn mỗi tuần

Cách thực hiện rất đơn giản: Mỗi tuần bạn sẽ bỏ một bữa ăn và thời gian còn lại vẫn ăn uống như bình thường để duy trì cân bằng dinh dưỡng.

Cách ăn uống hợp lý là cách ăn uống đều đặn cả về thời gian và số lượng cho ba bữa ăn hàng ngày với sự cân bằng dinh dưỡng. Bỏ một bữa mỗi tuần không có nghĩa là bạn có thể ăn bất cứ thứ gì mình thích vào những thời điểm khác.

Ông Hồ giải thích rằng khi bạn ngừng ăn một bữa, trong khi chịu đựng cơn đói, các tế bào chứa chất béo sẽ phóng thích leptin, một chất giúp kiểm soát sự thèm ăn và điều chỉnh quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể, cho phép trung tâm cảm giác no hoạt động.