Thiền định giúp bạn lão hóa khỏe mạnh, trẻ trung hơn và sống thọ hơn

Friederike Fabritius là nhà thần kinh học và là chuyên gia về và lãnh đạo lĩnh vực thần kinh nổi tiếng quốc tế. Gần đây, cô đã nhận thấy những thay đổi tích cực ở người cha 73 tuổi của cô sau khi ông bắt đầu thực hành thiền định.

Trong email gửi Thời báo The Epoch Times, Fabritius viết: “Cha tôi mô tả đó là một trải nghiệm tuyệt vời. [Thiền định] đã giúp ông buông bỏ được tâm trạng trầm cảm và những suy nghĩ tiêu cực. Ông thấy ngay lập tức bị cuốn hút sau buổi học đầu tiên.”

Thiền định đã mang lại hiệu quả ngay lập tức cho người cha già của cô. Ông đã cảm thấy sung sức ngay trong khoảnh khắc đó.

Theo ý kiến chuyên môn của Fabritius, mặc dù không phải ai cũng trải nghiệm được hiệu quả rõ rệt như nhau, nhưng thiền định có thể giúp tất cả chúng ta sống thọ hơn, người cao tuổi nhìn trẻ ra và có cuộc sống hạnh phúc hơn.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mọi người trên toàn thế giới đang có tuổi thọ cao hơn. Tuy nhiên, số năm khỏe mạnh sau khi nghỉ hưu vẫn không đổi. Mặc dù một số vấn đề sức khỏe ở người cao tuổi là do di truyền, nhưng phần lớn là do lối sống, môi trường vật chất và hỗ trợ xã hội của họ.

Thiền định có thể giúp bạn sống thọ hơn

Tiến sĩ Zachary Ginder là nhà tư vấn tâm lý và là người tập yoga lâu năm đã nói với Thời báo The Epoch Times qua email rằng: “Nghiên cứu đã cho thấy rằng một số phương thức thiền định, thông qua việc làm giảm căng thẳng và trầm cảm, có thể hỗ trợ sức khỏe nhiễm sắc thể và ngăn chặn sự ngắn đi của cấu trúc telomere.”

Sự ngắn dần cấu trúc telomere, chuỗi DNA giống như chiếc mũ ở phần cuối của nhiễm sắc thể để bảo vệ các nhiễm sắc thể khỏi bị hỏng, là dấu hiệu của sự lão hóa về thể chất.

Một nghiên cứu được công bố trên Biên niên sử của Học viện Khoa học New York cho thấy căng thẳng dường như có liên quan đến việc rút ngắn telomere và thiền định có thể làm giảm tốc độ lão hóa tế bào thông qua giảm căng thẳng.

Một nghiên cứu khác đã áp dụng hai thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên với 220 người tham gia. Những người tham gia là tất cả những người cao tuổi bị huyết áp cao, bao gồm nhóm những người đã thực hành thiền định và nhóm những người đã trải qua các biện pháp can thiệp và/hoặc các liệu pháp khác. Sau thời gian theo dõi tối đa 18.8 năm, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng so với nhóm không thực hành thiền định thì nhóm thực hành thiền định đã giảm được 23% tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân, 30% tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch và 49% tử vong do ung thư.

Thiền định có thể làm chậm quá trình lão hóa

Thực hành thiền định có thể mang lại nhiều lợi ích trong việc chống lão hóa.

Thiền định có thể giúp bạn trông trẻ hơn và giúp bạn duyên dáng hơn lúc về già

Quá trình lão hóa theo thời gian của bạn khác với quá trình lão hóa sinh học của bạn. Quá trình lão hóa theo thời gian đề cập đến thời gian trôi qua kể từ khi bạn sinh ra; trong khi quá trình lão hóa sinh học đề cập đến sự suy giảm của cơ thể vật lý của bạn theo quá trình lão hóa của tế bào. Mặc dù bạn không thể kiểm soát tuổi theo thời gian của mình, nhưng thiền định đã được chứng minh là có khả năng chống lão hóa, và do đó, có thể ảnh hưởng đến ngoại hình của bạn.

Một nghiên cứu với 96 người trưởng thành khỏe mạnh tham gia vào liệu pháp can thiệp lối sống dựa trên yoga và thiền định cho thấy họ đã giảm được đáng kể tốc độ lão hóa tế bào.

Căng thẳng mãn tính và sự viêm nhiễm có thể khiến con người già đi nhanh chóng. May mắn thay, thiền định có thể làm giảm đáng kể căng thẳng và giảm bớt tác động lão hóa do tình trạng căng thẳng mãn tính. Thực hành thiền định có thể giúp lão hóa chậm hơn và do đó trông trẻ hơn so với tuổi thực.

Thiền định có thể ngăn ngừa hoặc cải thiện nhiều bệnh liên quan đến tuổi tác

Thiền định đã được chứng minh là giúp tăng cường khả năng miễn dịch, giảm viêm và cải thiện tiêu hóa, vì vậy thiện định có khả năng ngăn ngừa hoặc cải thiện nhiều tình trạng sức khỏe liên quan đến tuổi tác.

• Mất thính giác:

Mất thính giác là một vấn đề phổ biến đối với người cao tuổi do quá trình chết tế bào theo chương trình và thoái hóa tế bào, và/hoặc teo dây thần kinh thính giác. Cuối cùng sẽ phát triển thành điếc liên quan đến tuổi tác. Thiền định đã được chứng minh là giúp phục hồi việc cung cấp máu và oxy cho các tế bào, đồng thời có thể ngăn ngừa hoặc thậm chí đảo ngược tình trạng mất thính giác.

Ù tai cũng là một hiện tượng phổ biến ở người cao tuổi. Trong một nghiên cứu với 75 bệnh nhân được phân ngẫu nhiên vào nhóm trị liệu nhận thức dựa trên thiền chánh niệm và nhóm thư giãn không thực hành thiền định. Thông qua tám buổi thực hành thiền định kéo dài hai giờ hàng tuần, nhóm đầu tiên đã giảm đáng kể mức độ nghiêm trọng của chứng ù tai so với nhóm thứ hai. Nghiên cứu kết luận rằng thiền chánh niệm có hiệu quả trong việc giảm bớt mức độ nghiêm trọng của chứng ù tai, đồng thời cũng làm giảm sự đau khổ về tâm lý và khuyết tật.

• Bệnh kinh niên:

Nhiều nghiên cứu cho thấy thiền định có thể cải thiện được tình trạng của nhiều loại bệnh và bệnh kinh niên như tim mạch, tiểu đường, ung thư, hội chứng chuyển hóa và huyết áp cao.

• Các vấn đề về sức khỏe tâm thần:

Thiền định đã được chứng minh là có khả năng cải thiện các vấn đề về sức khỏe tâm thần như lo lắng và trầm cảm – thường phổ biến ở người cao tuổi do tác động của các sự kiện lớn trong cuộc đời như mất người thân, các vấn đề về sức khỏe và các sự kiện xảy ra trong gia đình.

• Rối loạn thần kinh:

Thiền định có thể ngăn ngừa và/hoặc cải thiện các chứng rối loạn thần kinh như bệnh Parkinson và chứng sa sút trí tuệ.

Hiện tại, không có cách nào có thể chữa trị được chứng mất trí nhớ. Tuy nhiên, thiền định có thể làm tăng khả năng nhận thức, bao gồm sự chú ý, nhận thức, trí nhớ, chức năng điều hành và tốc độ xử lý, do đó giúp cải thiện được các triệu chứng của chứng mất trí nhớ.

Bệnh Alzheimer là một loại bệnh mất trí nhớ. Một nghiên cứu với những người tham gia bị suy giảm nhận thức sớm – được phát hiện là có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao hơn những người khác. Sau khi những người tham gia này thực hành thiền định trong 8 tuần thì các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng thiền định đã bắt đầu đảo ngược tình trạng mất trí nhớ của họ, đồng thời làm giảm mức độ lo lắng của họ. Nghiên cứu đã kết luận rằng thiền định có thể trở thành một phần của chương trình phòng chống bệnh Alzheimer.

• Bệnh Parkinson:

Một phân tích tổng hợp cho thấy các bài tập thể chất và tinh thần, bao gồm cả thiền định đã cải thiện chức năng nhận thức tổng thể của bệnh nhân Parkinson tốt hơn đáng kể so với các biện pháp can thiệp khác. Chức năng nhận thức tổng quát bao gồm chức năng điều hành, kỹ năng thị giác không gian, sự chú ý, ngôn ngữ, cách tính toán và một số chức năng và kỹ năng khác.

Tiến sĩ Norman Doidge là bác sĩ tâm thần và nhà phân tâm học đã viết trong cuốn sách “The Brain’s Way of Healing” rằng một bệnh nhân mắc bệnh Parkinson, anh John Pepper, đã đạt được kết quả hết sức ấn tượng khi sử dụng liệu pháp “thực hành thiền định.” Bằng cách sử dụng phần não khỏe mạnh, anh ấy đã vượt qua được các triệu chứng suy nhược của mình.

Thiền định có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ

Nhiều người phải vật lộn với các vấn đề về giấc ngủ như mất ngủ và thức dậy với cảm giác mệt mỏi. Các bệnh liên quan đến tuổi tác như bệnh tiểu đường và trầm cảm có thể gây rối loạn giấc ngủ, từ đó lại làm trầm trọng thêm các triệu chứng của căn bệnh.

Thiền định có thể giúp bạn thả lỏng và thư giãn trước khi đi ngủ, giúp cho chất lượng giấc ngủ tốt hơn. Thiền định có thể giúp các bệnh nhân phục hồi sau thời gian lâm bệnh nặng hoặc bị tổn thương và có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ở người cao tuổi.

Thiền định giúp não chậm lão hóa

Thiền định đã được chứng minh là giúp cải thiện chức năng nhận thức, làm giảm suy giảm nhận thức và giúp duy trì sự tập trung. Thiền định cũng đã được chứng minh là giúp tăng cường trí nhớ và sự tập trung.

Thiền định có thể làm chậm quá trình lão hóa và thoái hóa não bộ

Khi chúng ta già đi, não của chúng ta sẽ bị thoái hóa và teo lại do bị mất các tế bào thần kinh, giảm lưu lượng máu và oxy lên não, giảm các chất dẫn truyền thần kinh cũng như sự co rút của một số vùng của não. Các nghiên cứu cho thấy lối sống lành mạnh làm giảm nguy cơ tim mạch đồng thời tốt cho não bộ.

Một phân tích trên số lượng lớn những người thực hành thiền định lâu dài và những người không thực hành thiền định cho thấy: ở tuổi 50, bộ não của những người thực hành thiền định trẻ hơn khoảng 7,5 tuổi so với những người không thực hành thiền định. Sau 50 tuổi, cứ thêm một năm, bộ não của những người thực hành thiền định trẻ hơn khoảng 50 ngày so với tuổi thật của họ. Do đó, thiền định có thể làm giảm đáng kể tốc độ lão hóa của não, có lợi cho việc bảo tồn não và có thể bảo vệ não hiệu quả khỏi chứng teo do tuổi tác.

Một nghiên cứu theo chiều dọc cũng đưa ra kết luận tương tự, đó là thiền định có thể làm cho bộ não trẻ hơn. Các nhà nghiên cứu từ Đại học Wisconsin-Madison đã quan sát và phân tích hồ sơ lão hóa não của một tu sĩ Phật giáo Tây Tạng, người đã thực hành thiền định hàng ngày trong suốt 18 năm.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng hình ảnh não bộ để ước tính “tuổi não” của ông. Theo tiến độ của dự án, khi được quét lần cuối ở tuổi 41, não của ông được phát hiện là tương đương với não của một người 33 tuổi, hoặc trẻ hơn 8 tuổi so với tuổi thực của ông. Các nhà nghiên cứu cũng so sánh bộ não của ông với một mẫu nghiên cứu gồm 105 người trưởng thành và phát hiện ra rằng tốc độ lão hóa của não của ông chậm hơn so với những người trong mẫu nghiên cứu. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng thiền định có thể liên quan đến việc làm chậm quá trình lão hóa sinh học.

Thiền định có thể cải thiện chức năng nhận thức

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiền định có thể cải thiện cấu trúc não bộ theo nhiều cách khác nhau.

Fabritius cũng đã viết trong email gửi Thời báo The Epoch Times rằng: “Khi thiền định, vỏ não trước trán sẽ dày lên và phần diện tích bề mặt tăng lên này sẽ trợ giúp cho việc củng cố tư duy và nhận thức phù hợp. Nhận thức về cơ thể, cũng như trực giác sẽ được nâng cao khi tuyến tụy được tăng cường sức mạnh.”

Vỏ não trước trán và thùy đảo đều liên quan đến sự chú ý và xử lý cảm giác. Chất trắng chứa các sợi trục chịu trách nhiệm truyền tín hiệu giữa các vùng khác nhau của hệ thần kinh. Còn chất xám chịu trách nhiệm xử lý thông tin giác quan, hình thành ký ức, học hỏi và kiểm soát vận động.

Trong một nghiên cứu về 20 người có kinh nghiệm trong thực hành thiền định so với 15 người không thực hành thiền định, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các vùng não của họ như vỏ não trước trán và thùy trước bên phải dày hơn so với những người không thực hành thiền định. Hơn nữa, xét về độ dày của vỏ não trước trán thì đã có một kết quả vô cùng ấn tượng với những người tham gia thiền định cao tuổi – điều này ngụ ý rằng thiền định có thể cân bằng lại sự mỏng đi của vỏ não do tuổi già.

Ngoài ra, thiền định có thể duy trì hoặc thậm chí tăng khối lượng chất trắng và chất xám của não.

Trong một nghiên cứu của Đức, thiền định được phát hiện là tạo ra sự kết nối tốt hơn giữa chất trắng của não giúp làm giảm sự thoái hóa chất trắng liên quan đến tuổi tác. Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng so với những người không thực hành thiền định thì những người thực hành thiền định không có sự suy giảm yếu tố bất đẳng hướng từng phần (thước đo khả năng kết nối của não) – nghĩa là những người này đã bảo toàn được tính toàn vẹn của chất trắng trong não của họ.

Trong một nghiên cứu khác, người ta thấy rằng thậm chí chỉ cần thực hành thiền định trong ngắn hạn cũng có thể làm tăng tính toàn vẹn và hiệu quả của chất trắng. Thiền định cũng có thể bảo tồn được khối lượng chất xám của não. Điều này đã được chứng thực bởi một nghiên cứu mà trong đó những người không thực hành thiền định có mối tương quan nghịch giữa khối lượng chất xám với tuổi tác của họ, và điều này đã không xảy ra với những người thực hành thiền định.

Do đó, thiền định có thể giúp tăng cường sự tập trung, tốc độ xử lý, cải thiện trí nhớ và hiệu suất giác quan, đồng thời nâng cao khả năng học tập.

Thiền định giúp cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn

Ngoài việc rất hiệu quả trong việc điều chỉnh những cảm xúc tiêu cực và thậm chí trong việc điều trị một số rối loạn cảm xúc thì thiền định còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe thể chất nên thiền định là một hoạt động quan trọng nên được thực hành trong suốt cuộc đời. Thiền định cũng có thể giúp người cao tuổi có cuộc sống độc lập với trạng thái cảm xúc/tinh thần tốt hơn.

Một nghiên cứu cho thấy thiền định tập trung vào lòng nhân ái (thiền từ bi) có thể làm tăng sự đồng cảm và hành vi từ bi khiến mọi người sẵn sàng giúp đỡ người khác hơn.

Do không có nhiều thời gian trong những tháng năm đang đi làm nên nhiều người có xu hướng thực hành thiền định một mình tại nhà. Sau khi về hưu, họ có thể có nhiều thời gian hơn để tham gia các buổi cộng tu, nơi họ có thể tận hưởng việc giao lưu và kết bạn mới.