Ngũ hành và thân thể người
Trung Y chia cơ thể người thành 5 hệ thống tương ứng với ngũ hành mộc, hỏa, thổ, kim và thủy. Các cơ quan nội tạng được phân loại tương ứng với ngũ hành. Ngũ hệ không chỉ tự động điều chỉnh vận hành theo quy luật âm dương mà còn tương tác với ngũ hành từ thế giới bên ngoài để đảm bảo thân thể được khoẻ mạnh.
Con người tương tác với thể giới bên ngoài chẳng hạn như khí hậu, màu sắc và âm thanh tất cả đều tương ứng với ngũ hành. Khí hậu là xuân, hạ, thu và đông. Các màu là đỏ, vàng, trắng, đen và xanh lá cây. Các âm thanh là do, re, mi, fa, sol và la. Ngay cả về phương diện luân lý và đạo đức cũng tương ứng với ngũ hành. Ví dụ, nhân từ là mộc; chính nghĩa là kim; sự đúng đắn là thủy; trí tuệ là hỏa; và lòng tin là thổ.
Có năm cửa sổ kết nối giữa thế giới bên ngoài với ngũ tạng bên trong cơ thể. Trung y gọi đây là “khiếu” hoặc “huyệt”. Đối với lá lách, nó là miệng. Đối với phổi, nó là mũi. Đối với gan, đó là đôi mắt. Đối với trái tim, nó là lưỡi. Đối với thận, đó là đôi tai. Con người tìm hiểu về thế giới bên ngoài thông qua các khiếu này. Mối quan hệ giữa ngũ tạng và ngũ hành như sau:
Ngũ hành: Thổ, kim, mộc, hỏa, và thủy.
Ngũ khiếu: Miệng, mũi, mắt, lưỡi và tai.
Ngũ sắc: Vàng, trắng, xanh, đỏ và đen.
Ngũ cung: Do, re, mil, so, và la.
Ngũ tạng: Lá lách, phổi, gan, tim và thận.
Ngũ phủ: Dạ dày, ruột già, túi mật, ruột non và bàng quang.
Ngũ thường: Tín, nghĩa, lễ, trí và nhân.
Ngũ sắc, Ngũ cung và Ngũ thường đều truyền tải một điều giống nhau: Những nốt nhạc trong sáng mới có thể truyền cảm hứng cho mọi người kết nối với Đạo đức và thức tỉnh lương tri.
Ngũ hành tương sinh, tương khắc như thế nào? Ví dụ, kim được thổ sinh, nhưng thổ do hỏa sinh. Thổ khắc thủy nhưng thổ lại bị mộc khắc chế. Nếu tất cả những điều này được ẩn dụ trong mối quan hệ giữa con người với con người, thì sẽ như: Một người đàn ông đức hạnh yêu thương và nhân từ với con cái, hiếu kính cha mẹ, quan tâm đến thần dân và là một quan chức chân thành, chính trực.
Theo KanZhongGuo.com
Thuần Thanh biên dịch