Bộ Năng lượng Hoa Kỳ chật vật giám sát hàng tỷ USD chi tiêu sau khi ngân sách tăng gấp đôi
Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) được Quốc hội ủy quyền chi tiêu 32 triệu USD mỗi ngày trong 1,261 ngày tiếp theo để “dốc hết” gần 500 tỷ USD trước ngày 30/09/2026, thời hạn được ủy quyền theo bốn dự luật kích thích kinh tế của chính phủ Tổng thống Biden được thông qua từ năm 2021.
Hai dự luật không bao gồm tài trợ cho việc bảo đảm sự tuân thủ, trong khi hai dự luật còn lại dành các khoản phân bổ nhỏ để phát hiện gian lận trong khoản trợ cấp “chi phí hành chính.”
Do đó, Văn phòng Tổng thanh tra (OIG) của DOE “có quá ít nguồn lực để giám sát” trong việc theo dõi chi tiêu được chấp thuận theo bốn dự luật cùng dẫn đến một “sự mở rộng chưa từng có trong việc tài trợ và nhiệm vụ của bộ,” Tổng Thanh tra DOE Teri Donaldson đã nói với một ủy ban quốc hội trong phiên điều trần hôm 18/04.
Tại một phiên điều trần giám sát của Hạ viện với Bộ Năng lượng, bà Donaldson và Thứ trưởng Bộ Năng lượng, Tiến sĩ Kathleen Hogan đã làm chứng về cách bộ này đã giải quyết chi tiêu trong hai năm qua qua kể từ khi ngân sách của bộ tăng hơn gấp đôi.
Bà Donaldson và bà Hogan đã vận động hành lang để tăng 1.6 tỷ USD cho nhân lực và các nguồn lực của OIG trên khắp toàn bộ các cơ quan liên bang.
Nếu được chấp thuận, Văn phòng Tổng thanh tra của DOE có thể tiếp cận một khoản ngân quỹ 150 triệu USD để bổ sung yêu cầu ngân sách 165.2 triệu USD trong năm tài khóa 2024 cho khoản phát sinh của đội ngũ OIG, mà bà Donaldson cho biết còn thiếu gần 17 triệu USD so với những gì bà ước tính là cần thiết để theo dõi việc tuân thủ khi chi tiêu tăng lên trong những năm tới.
Bà Donaldson nói, điểm mấu chốt là quá nhiều tiền đã đến — và vẫn đang đến — quá nhanh để số các thanh tra viên còn thiếu hụt có thể xem xét kỹ lưỡng. Tình huống này đặc biệt đúng đối với DOE, nơi đã chứng kiến ngân sách thường niên tăng vọt từ 44.3 tỷ USD trong năm 2022 lên hơn 128 tỷ USD trong năm 2023.
Bà cho biết bốn dự luật của chính phủ ông Biden tạo ra 71 chương trình mới, “một con số đáng kinh ngạc,” sẽ bắt đầu khởi động trong năm tới.
“Đó là một sự gia tăng đáng kể” trong chi tiêu mà không có sự tăng cường giám sát tương ứng,” Chủ tịch tiểu ban, Dân biểu Pat Fallon (Cộng Hòa-Texas) cho biết. “Theo cách nói của chính OIG, ‘Nghĩa là có rất nhiều tiền đang lưu chuyển nhanh.’”
Dân biểu Fallon và 8 thành viên Đảng Cộng Hòa còn lại trong ủy ban gồm 15 thành viên này cho biết gian lận và lãng phí hầu như đã được bảo đảm dưới “sự phung phí của ông Biden” sau những lần thông qua một cách nhanh chóng các đạo luật gồm Đạo luật Việc làm và Đầu tư Cơ sở hạ tầng (IIJA), Đạo luật Giảm Lạm phát (IRA), Đạo luật CHIPS và Khoa học (Đạo luật CHIPS), và Quỹ Phục hồi Năng lượng Puerto Rico của Đạo luật Phân bổ Hợp nhất năm 2023.
Ông Fallon cho biết OIG, DOE, và các cơ quan liên bang khác đang đề nghị các cải tổ trong cách mà họ giám sát chi tiêu, nhưng đã quá muộn rồi.
Ông nói, “Hàng trăm tỷ USD được đổ ra ngoài, và trong nhiều trường hợp, rơi vào tay bọn tội phạm và những kẻ lừa đảo,” đồng thời lưu ý rằng 71 chương trình mới của DOE mang lại “rất nhiều rủi ro mới [cho người nộp thuế]. Đó là một thứ nguy hiểm.
Những bong bóng ngân sách lên 128 tỷ USD trong một năm
IIJA đã phân bổ hơn 62 tỷ USD trong vòng 5 năm cho DOE, với đa phần số tiền đó có sẵn suốt cho đến năm tài khóa 2031 để thiết lập 60 chương trình mới, bao gồm 16 dự án thử nghiệm và 32 dự án khai triển, dưới sự chỉ thị của Thứ trưởng về Năng lượng cho Cơ sở hạ tầng mới được thành lập.
Trong năm tài khóa 2024, có tới 52 tỷ USD tài trợ của IIJA, tương đương hơn 83%, sẽ được giải ngân dưới dạng các khoản trợ cấp, với đa phần được trao cho các tiểu bang, chính phủ địa phương, và các bộ lạc. Bà Donaldson lưu ý rằng trong năm tài khóa 2021, DOE đã giải ngân 3.9 tỷ USD tài trợ.
OIG thuộc DOE “đã bị thiếu tài trợ đáng kể” nhưng chỉ còn lại rất ít khả năng bổ sung — 0.10%, tức 1/10 của 1% mức tăng tài trợ — để theo dõi một lượng lớn tiền từ IIJA, còn được gọi là Luật Cơ sở hạ tầng Lưỡng đảng (BIL).
IRA đã phân bổ 35 tỷ USD cho các chương trình của DOE, trong đó có 15 chương trình mới, với nguồn tài trợ có sẵn từ năm tài khóa 2026 cho đến năm tài khóa 2031.
Bà Donaldson nói, IRA “đã mở rộng đáng kể các cơ quan cho vay của [DOE] tới mức mà tổng số các cơ quan cho vay hiện nay của bộ, kể cả những cơ quan có trong IIJA và IRA, hiện ước tính [có các khoản cho vay] khoảng 350 tỷ USD.”
Bà nói, IRA đã phân bổ 20 triệu USD cho OIG của DOE, hoặc chỉ 0.05% của khoản phân bổ này, mặc dù dự luật này cung cấp “một số linh hoạt bổ sung cho chi phí hành chính.”
Bà Donaldson cho biết DOE đã cung cấp 37.8 tỷ USD từ IIJA, với 11 tỷ USD được trao hoặc được chọn để đàm phán, và 7.1 tỷ USD có sẵn từ IRA với 1.6 tỷ USD được trao hoặc được chọn để đàm phán, và còn nhiều hơn nữa sắp tới.
Bà Hogan giải thích: “Quy định dài hạn, tập trung vào cơ sở hạ tầng” này khác với tài trợ cơ sở hạ tầng thông thường, đó là “tập trung nhiều hơn vào các dự án sẵn sàng cho khởi công” hơn là với các sáng kiến nghiên cứu và phát triển tạo thành các thành phần quan trọng của bốn dự luật này.
Đạo luật CHIPS cho phép chi 67 tỷ USD cho Văn phòng Khoa học của DOE và các dự án nghiên cứu và phát triển khác tại các phòng thí nghiệm của DOE trên toàn quốc.
Bà Donaldson cho biết rằng, “Trong số 67 tỷ USD này, 30.5 tỷ USD cho thấy một sự mở rộng ủy quyền hiện tại của họ,” đồng thời lưu ý rằng bà sẽ tìm kiếm một khoản phí chi phí hành chính 0.35% “trên các khoản tài trợ đó để tiến hành giám sát phù hợp.”
Theo Đạo luật Phân bổ Hợp nhất năm 2023, Quốc hội đã bổ sung 1 tỷ USD vào phân bổ của DOE để cung cấp các khoản tài trợ cho Quỹ Phục hồi Năng lượng Puerto Rico do Văn phòng Khai triển Lưới điện mới quản lý.
Bà Donaldson cho biết không có điều khoản nào cho sự giám sát của OIG trong Đạo luật CHIPS hoặc Quỹ Phục hồi Năng lượng Puerto Rico.
DOE đã gặp rắc rối với ‘tình trạng thiếu nguồn lực giám sát’
Ngay cả trước khi có “sự mở rộng chưa từng có trong ngân sách và sứ mệnh của bộ,” DOE đã có một “danh mục đầu tư rủi ro cao,” với khoảng 90% ngân sách thường niên được phân bổ cho các nhà thầu và 30% trong số đó được phân bổ cho các nhà thầu phụ.
Bà Donaldson cho biết đã có “nhiều báo cáo do OIG và Văn phòng Trách nhiệm Giải trình Chính phủ [GAO] đưa ra trong nhiều năm” nêu lên tình trạng “thiếu nguồn lực giám sát của DOE trong các lĩnh vực cụ thể.”
Bà cho biết các báo cáo của OIG/GAO ghi lại những sai sót trong giám sát thường khiến DOE “đồng tình rằng họ thiếu nguồn lực” để giám sát tiền một cách hợp lý khi tiền được chi ra.
Hồi tháng 11/2022, OIG đã viết thư cho Bộ trưởng DOE Jennifer Granholm giải thích rằng năng lực giám sát của bộ không đủ để “giám sát hợp lý các quỹ và cơ quan cho vay đã được phân bổ” theo Đạo luật IIJA, IRA, và CHIPS.
OIG đã xác định một loạt các báo cáo đặc biệt trình bày chi tiết về “những rủi ro do thiếu nhân sự liên bang, xung đột lợi ích tiềm ẩn, gian lận của người nhận, và kiểm soát nội bộ không đầy đủ” của DOE, cùng với các vấn đề khác.
Trong một bức thư gửi bà Granholm hôm 29/03, Chủ tịch Ủy ban Trách nhiệm giải trình và Giám sát Hạ viện, dân biểu James Comer (Cộng hoà-Kentucky) và ông Fallon cho biết, các báo cáo đó cho thấy “các chức năng giám sát chính như đánh giá hóa đơn đã không được thực hiện do số lượng nhân viên hạn chế và lượng công việc nặng nề của các quan chức giám sát dự án.”
Các ông Comer và Fallon đã xác định “các dấu hiệu đáng báo động về lãng phí, gian lận, và lạm dụng” tại ba văn phòng của DOE — Văn phòng Hiệu quả Năng lượng và Năng lượng Tái tạo (EERE), Văn phòng Quản lý Carbon và Năng lượng Hóa thạch, và Văn phòng Công nghệ Xe cộ.
Bà Donaldson và bà Hogan đã không phản đối thực tế rằng việc giám sát tuân thủ của DOE đã bị nghi ngờ khi DOE bị ngập trong tiền.
Bà Donaldson cho biết thêm hơn 128 tỷ USD trong các khoản phân bổ trực tiếp được ủy quyền và 350 tỷ USD cho các khoản vay để quản lý trong một kịch bản giám sát vốn đã căng thẳng rồi hầu như bảo đảm rằng “không thể tránh khỏi, là nhiều rủi ro riêng của chương trình sẽ xuất hiện và tạo ra những thách thức to lớn cho bộ. Tình trạng này sẽ xảy ra theo thời gian.”
Bà cho biết giữa IIJA và IRA, 83.6 tỷ USD sẽ được chuyển đến 71 chương trình mới của DOE vốn “gây lo ngại tức thì” về nhân lực và “hiệu quả kiểm soát nội bộ” trong việc điều hành tiền thông qua “các thủ tục chưa được thử nghiệm và việc kiểm tra về tuân thủ mới được thiết lập và chưa được thử nghiệm.”
Bà Donaldson nói, “Lịch sử đã dạy chúng ta rằng chính phủ liên bang thường cân bằng giữa ‘nhu cầu về tốc độ’ và nhu cầu kiểm soát nội bộ thận trọng theo một cách đã dẫn đến thất thoát hàng tỷ USD vì gian lận, lãng phí, và lạm dụng.”
Nếu gian lận và lãng phí làm hỏng việc phân bổ hơn 7 ngàn tỷ USD hỗ trợ đại dịch được phê chuẩn vào năm 2020 và 2021 là một ví dụ, thì các tổng thanh tra sẽ không gặp khó khăn gì trong việc vạch trần những kẻ âm mưu và lừa đảo ẩn náu trong danh sách phân bổ ngân sách liên bang tiếp theo được phê chuẩn theo Đạo luật Chính phủ Biden khi Đảng Dân Chủ kiểm soát cả lưỡng viện của Quốc hội.
Báo cáo hồi tháng Ba của Ủy ban Trách nhiệm Giải trình Ứng phó với Đại dịch (PRAC) về gian lận từ các gói hỗ trợ đại dịch đó bao gồm 3.6 tỷ USD cứu trợ Chương trình Bảo vệ Tiền lương được trả cho những người trong danh sách ‘Không Thanh toán’ của Bộ Ngân khố Hoa Kỳ và hơn 3.5 tỷ USD Thanh toán Tác động Kinh tế được trả cho những người đã khuất.
“Những tổn thất đáng kinh ngạc này sẽ khiến tất cả chúng ta phải tạm dừng,” bà Donaldson nói. “Trong khi [DOE] đã tuyên bố rằng khoản tài trợ mới của họ sẽ không được đưa ra với tốc độ giống như tốc độ đưa ra tài trợ cho đại dịch, nhưng [DOE] cũng đã công khai tuyên bố về tính cấp bách của mình trong việc chuyển các khoản tiền này theo đúng những mục đích đã định của họ.”
Do đó, bà cảnh báo, DOE có nguy cơ rơi vào mô hình giám sát “trả tiền và đuổi theo” có thể dẫn đến những tổn thất đáng kể.
Những khoản tiền này sẽ không đến tay ‘các công ty Trung Quốc’
Để giám sát nguồn tài trợ dồi dào này, ngoài việc giám sát phân bổ ngân sách tiêu chuẩn, hồi tháng 01/2022 DOE đã bổ nhiệm một vị trí Thứ trưởng phụ trách Cơ sở hạ tầng. Bà Hogan đang phụng sự ở vị trí thứ trưởng lâm thời mới được bổ nhiệm.
Bà cho biết, tân thứ trưởng đang quản lý ba văn phòng bảo đảm tuân thủ của DOE mới — Văn phòng Khai triển Lưới điện, Văn phòng Chuỗi Cung cấp Năng lượng & Sản xuất, và Văn phòng Chương trình Năng lượng Cộng đồng và Tiểu bang.
Bà Hogan nói, “Cấu trúc mới này sẽ tối đa hóa hiệu quả của các chương trình IIJA và IRA, đồng thời thúc đẩy công việc đang diễn ra của DOE nhằm giảm giá năng lượng thông qua các nguồn năng lượng sạch chi phí thấp, tạo việc làm và kích thích sản xuất và khả năng cạnh tranh công nghiệp của Mỹ, tăng cường công bằng và công lý môi trường, và trợ giúp việc đáp các mục tiêu đầy tham vọng về khí hậu,” gọi đó là một “sự tái tổ chức chiến lược” cho phép DOE “nhanh chóng và phản ứng nhanh hơn.”
Bà nói, kể từ “Ngày Đầu tiên” ở vị trí mới của mình, bà đã tìm ra hành vi gian lận và lãng phí, làm việc với tổng thanh tra “để giảm thiểu những rủi ro,” gặp gỡ OIG 27 lần trong 15 tháng qua.
Đảng Cộng Hòa đã thách thức năng lực giám sát của bà Hogan, nhắc lại tiết lộ hồi tháng 10/2022 rằng DOE đã chọn một công ty có “những hoạt động chính” tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa để đàm phán hợp đồng trị giá 200 triệu USD sản xuất pin xe điện.
Trong bức thư gửi bà Granholm, các ông Comer và Fallon viết, “Quyết định trao hàng trăm triệu USD cho một công ty chủ yếu hoạt động ở Trung Quốc đặt ra những câu hỏi về cam kết của DOE trong việc bảo vệ chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng của chúng ta.”
Một số thành viên ủy ban thuộc Đảng Cộng Hòa đã nêu vấn đề này trong phiên điều trần.
Bà Hogan cho biết công ty, công ty Microvast Holdings, đã được chọn để đấu thầu một dự án nhưng trong quá trình giám sát định kỳ — giai đoạn tiếp theo trong tiến trình này — nguồn gốc từ Trung Quốc của họ đã bị tiết lộ.
Tuy nhiên, các Dân biểu Anna Paulina Luna (Cộng Hòa-Florida), Scott Perry (Cộng Hòa-Pennsylvania), và Chuck Edwards (Cộng Hòa-North Carolina) từng nêu tên công ty Microvast khi chất vấn bà Hogan, trong đó ông Edwards hỏi để chắc chắn rằng bà đã “không nhận thức được chút nào về số tiền này sẽ đến tay ĐCSTQ.”
Nhật Thăng biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times