Tìm kiếm sự tự do trong thời kỳ khủng hoảng
Sợ hãi, Lo Âu hay Bất an…
Nếu bạn đủ may mắn để gạt bỏ được những cảm giác đó, vốn đang chi phối con người bạn lúc này, khiến vài sợi tóc của bạn bạc đi, thì bạn vẫn có thể cảm nhận nó trong hành động của những người xung quanh và trong không gian nơi bạn đang sống.
Không quan trọng là người ta theo đảng phái chính trị nào. Nỗi sợ hãi của những người theo chủ nghĩa Tự do thể hiện qua nỗ lực điên cuồng nhằm luận tội cựu Tổng thống Trump bằng mọi giá và kêu gọi Vệ binh Quốc gia bảo vệ lễ nhậm chức của ông Joe Biden ngay cả khi họ đã chê bai hành động tương tự của ông Trump trong những cuộc bạo loạn vào mùa hè năm ngoái. Trong khi đó, những người bảo thủ dò xét hành động của các chính trị gia – những người có ý định theo đuổi các biện pháp trừng phạt mang động cơ chính trị đối với các cử tri đã bỏ phiếu cho họ [những người bảo thủ]. Và tất cả đều né tránh các cuộc tấn công kiểm duyệt của Big Tech.
Nỗi sợ? Đúng vậy, nó ở xung quanh chúng ta.
Đáng buồn thay, cuộc chơi của nỗi sợ hãi đó lại rơi vào tay các thế lực ma quỷ, một sự thật được C.S. Lewis khắc họa một cách tài tình qua hình tượng con quỷ Screwtape trong cuốn “Binh Thư của Quỷ Screwtape”. Screwtape viết, nỗi sợ hãi được nuôi dưỡng tốt nhất khi con người quá chấp trước về tương lai, dành cả trái tim cho nó và “đặt cả kho báu của họ vào đó.” Suy nghĩ về tương lai “bùng lên ngọn lửa hy vọng và sợ hãi”, tập trung vào những điều chưa biết, “để khiến họ nghĩ về nó, chúng tôi khiến họ nghĩ về những điều viển vông.” Điều này trái ngược với những gì mà “Kẻ thù” của Screwtape, hay là Chúa, muốn con người làm.
Screwtape tiếp tục:
“Nhưng chúng tôi muốn loài người quá lo lắng về Tương lai – bị ám ảnh bởi những hình ảnh về thiên đường hoặc địa ngục sắp xảy ra trên Trái Đất – sẵn sàng phá vỡ các mệnh lệnh của Kẻ thù [ý nói về Chúa] trong hiện tại. Bởi bằng cách đó chúng tôi sẽ khiến anh ta nghĩ rằng anh ta có thể đạt được cái này hay tránh được cái khác. Điều này phụ thuộc vào niềm tin của anh ta /vào sự thành công hay thất bại của các kế hoạch /mà có khi anh ta sẽ không sống đủ lâu để chứng kiến được kết cục của chúng. Chúng tôi muốn cả một chủng tộc vĩnh viễn theo đuổi ước muốn xa vời, không bao giờ chân thật, hay thiện lương, cũng không hạnh phúc trong thực tại, mà luôn sử dụng điều đó như động lực để chất đầy trên bàn thờ của Tương lai/ những món quà vốn thực sự được ban cho họ trong Hiện tại.”
Tâm lý này nghe có vẻ quen thuộc, đặc biệt là trong lĩnh vực chính trị. Mỗi đảng luôn hướng về cuộc bầu cử tiếp theo, tin chắc rằng một ứng cử viên nào đó với lý tưởng chính trị đúng đắn sẽ là vị cứu tinh mà chúng ta cần. Chúng ta lợi dụng những nhân vật có sức ảnh hưởng và làm việc chăm chỉ /để nhìn thấy đấng cứu thế cưỡi bạch mã, rồi thất vọng khi anh ta không đạt được chức vụ đó, hoặc vỡ mộng khi anh ta đạt được điều đó /nhưng lại theo đuổi một chương trình nghị sự trái ngược với những gì chúng ta tưởng tượng. Mặc dù tất cả những điều này diễn ra theo một chu kỳ liên tục, nhưng chúng ta luôn sống trong trạng thái sợ hãi liên tục, trước tiên là lo lắng về điều gì sẽ xảy ra nếu kế hoạch của chúng ta không thành công, sau đó là lo lắng khi chúng ta không thấy chúng thành công.
Vậy làm thế nào để chúng ta thoát khỏi vòng xoáy của nỗi sợ hãi được nuôi dưỡng bởi định kiến của chúng ta về tương lai?
Ở đây Screwtape cũng tiết lộ câu trả lời: Hãy sống trong hiện tại và tập trung vào sự vĩnh hằng.
“Cuộc đời của con người là hữu hạn nhưng Kẻ thù của chúng ta[ý nói về Chúa] an bài cho họ đến cõi vĩnh hằng. Do đó, tôi tin rằng Chúa muốn họ chủ yếu tham dự vào hai điều: sự vĩnh cửu, và thời điểm mà họ gọi là Hiện tại. Vì Hiện tại chính là nơi mà thời gian chạm đến sự vĩnh hằng. Ở thời điểm hiện tại, và chỉ tại đó, con người mới có một trải nghiệm tương tự như trải nghiệm mà Kẻ thù của chúng ta có về thực tại; tại đó, chỉ có duy nhất sự tự do và hiện thực thật sự dành cho họ.”
“Do đó, Ngài sẽ yêu cầu họ liên tục quan tâm đến sự vĩnh cửu (có nghĩa là quan tâm đến Ngài) hoặc đến Hiện tại – thông qua việc suy ngẫm về sự vĩnh hằng của sinh mệnh họ có liên kết, hoặc tách rời, như thế nào với Ngài, hay nghe theo tiếng gọi hiện tại của lương tâm, mang trên mình cây thánh giá của hiện tại, nhận ân điển của hiện tại, và tạ ơn đối với niềm vui của hiện tại.”
Đối với loài người chúng ta, những người dường như luôn tồn tại trong trạng thái lo lắng thường hằng, việc đi theo con đường như trên nói dễ hơn làm. Nhưng nó mang lại cho chúng ta một số viễn cảnh và mục tiêu. Chúng ta có thể bảo đảm rằng chúng ta cư xử có trách nhiệm và tôn trọng những người xung quanh, ngay cả khi chúng ta bị đối xử bất công. Chúng ta có thể vui mừng trước những thành tựu nhỏ và những khoảnh khắc hạnh phúc nảy nở trong gia đình và bạn bè của chúng ta. Chúng ta có thể đón nhận những khó khăn xảy đến trên con đường của mình và tìm cách vượt qua chúng bằng một thái độ ôn hòa, bình tĩnh, thay vì bằng sự tức giận vốn luôn chực chờ trỗi dậy.
Cuối cùng, chúng ta có thể tập trung vào sự vĩnh hằng và Đấng Cứu Thế nắm giữ nó. Như Screwtape tiết lộ, tự do thực sự và sự viên mãn được tìm thấy nơi Chúa. Như Thánh Augustine đã chỉ ra, có thể nào chúng ta không vượt qua nỗi sợ hãi và tìm thấy sự tự do như rất nhiều người đang khao khát nếu chúng ta đặt trái tim bất an của mình nơi Ngài?
Annie Holmquist là biên tập viên của tờ Intellectual Takeout. Bài viết này ban đầu được đăng trên trang Intellectual Takeout.
Annie Holmquist
Thuần Thanh biên dịch
Xem thêm: