‘Wikipedia ngày càng phiến diện hơn bao giờ hết’
Ông Larry Sanger, nhà đồng sáng lập Wikipedia, cảnh báo rằng bách khoa toàn thư trực tuyến này “mang tính phiến diện hơn bao giờ hết” dựa trên các mục nhập (entry) của trang web này về Black Lives Matter, cuộc bầu cử năm 2020, hai lần đàn hặc cựu Tổng thống Donald Trump và các chủ đề gây tranh cãi khác.
Đặc biệt, ông Sanger đã đặt vấn đề với cách dẫn nguồn của một số mục nhập Wikipedia.
Ông viết trong một bài báo trên trang web của mình: “Tóm lại, và với một vài trường hợp ngoại lệ, chỉ những nguồn chính thức cấp tiến theo chủ nghĩa toàn cầu – và những nguồn thân thiện với chủ nghĩa cấp tiến toàn cầu – mới được chấp thuận.”
Ông nói, một số hãng thông tấn trung lập như The Daily Telegraph, The Wall Street Journal và The Weekly Standard đôi khi được phép dẫn nguồn, nhưng các biên tập viên của Wikipedia “cẩn thận đừng bao giờ rời khỏi Cửa sổ Overton hiện tại của tư tưởng cấp tiến.” (“Overton Window”: một lý thuyết chính trị mô tả ranh giới của các ý tưởng có thể được xã hội chấp nhận)
Không giống như Facebook Inc. và Twitter-những trang mạng xã hội có cách tiếp cận từ trên xuống hơn để kiểm duyệt nội dung, Wikipedia, đã tròn 20 tuổi hồi đầu năm nay, phần lớn dựa vào các tình nguyện viên không được trả lương để giải quyết các vấn đề xung quanh hành vi của người dùng, chỉnh sửa mục nhập và các khía cạnh khác của việc quản lý trang web.
Theo một bài báo của Reuters, Wikipedia có 230,000 biên tập viên tình nguyện làm việc trên các bài báo có nguồn lực từ cộng đồng và hơn 3,500 “quản trị viên” có thể thực hiện các hành động như chặn tài khoản hoặc hạn chế chỉnh sửa trên một số trang nhất định.
Hơn nữa, ông Sanger gợi ý, các biên tập viên của Wikipedia đã “thanh lọc các nguồn truyền thông chính thống [theo phái bảo tồn] truyền thống một cách có hệ thống” bởi vì các biên tập viên của trang này “không muốn những gì họ loại bỏ là ‘thông tin sai lệch,’ ‘ thuyết âm mưu,’ v.v., để tránh bất kỳ phiên điều trần nào. Nói như vậy, họ (và các tổ chức thiên vị tương tự) rõ ràng đang tuyên bố độc quyền kiểm soát những gì có thể nghĩ được. Họ muốn thiết lập ranh giới của cuộc tranh luận, và họ muốn dạy quý vị nên tư duy thế nào.”
Ông Sanger lưu ý rằng Wikipedia đã cấm trích nguồn báo cáo chính trị của Fox News, New York Post và Daily Mail.
Theo một trang Wikipedia về các nguồn có thể được sử dụng, các trang web [theo phái bảo tồn] truyền thống khác như Breitbart, The Blaze, The Daily Wire, The Gateway Pundit và Newsmax cũng bị cấm.
Ông nói thêm: “Nhiều nguồn chính thống có quan điểm bảo tồn truyền thống, tự do hoặc đối lập cũng bị cấm trên Wikipedia, bao gồm Quillette, The Federalist và Daily Caller. Những nguồn đó có thể là chống đối hoặc bảo tồn truyền thống, nhưng chúng hầu như không phải là ‘cấp tiến’; chúng vẫn là chính thống. Vì vậy, làm thế nào mà những quan điểm như vậy lại có thể được công khai thảo luận trên Wikipedia? Đáp: thường thì, những quan điểm này không thể, nếu không có sẵn ‘nguồn đáng tin cậy’ để báo cáo về chúng.”
Ông Sanger viết trong phần kết trên trang web của mình, “Không quá khi nói rằng Wikipedia, giống như nhiều tổ chức khác có thành kiến sâu sắc về thế giới kỹ thuật số mới dũng cảm của chúng ta, đã tự biến mình thành một loại cảnh sát tư tưởng trên thực tế đã trói buộc các quan điểm bảo tồn truyền thống mà họ không đồng ý. Nền dân chủ không thể phát triển trong những điều kiện như vậy: Tôi khẳng định rằng Wikipedia đã trở thành một đối thủ của nền dân chủ mạnh mẽ.”
Nhưng nền dân chủ, ông lập luận, “yêu cầu các cử tri được cung cấp đầy đủ những quan điểm về các vấn đề gây tranh cãi, để họ có thể tự quyết định.”
Ông Sanger kết luận, “Nếu các nguồn thông tin chính của xã hội tiến vào trong ý thức hệ cố hữu, họ sẽ chế nhạo nền dân chủ. Khi đó, những người giàu có và quyền lực chỉ cần giành quyền kiểm soát một vài cơ quan [ngôn luận] được chấp thuận của tư tưởng chấp nhận được; thì họ sẽ có thể thao túng và cuối cùng là kiểm soát tất cả các cuộc đối thoại chính trị quan trọng.”
Ông Sanger và một nhà đồng sáng lập khác, Jimmy Wales, đã sáng lập Wikipedia – mà ông Sanger là người đặt tên cho trang này – vào năm 2001. Một năm sau, ông Sanger đã rời khỏi dự án này và, trong nhiều năm, ông đã chỉ trích trang web này.
The Epoch Times đã liên hệ với Wikipedia để yêu cầu bình luận.
Do Jack Phillips thực hiện
Hồng Ân biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm: