Pin thải từ những phương tiện sử dụng năng lượng mới do Trung Quốc sản xuất có thể tạo thành ‘ô nhiễm do cháy nổ’
Khi mà Trung Quốc đang nhanh chóng gia tăng sản xuất phương tiện năng lượng mới, với một nửa sản lượng toàn cầu hiện nay đến từ Trung Quốc, thì số lượng lớn pin thải này có thể gây ra các vấn đề môi trường “thảm khốc” cũng như [tạo thành] “ô nhiễm do cháy nổ,” thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã cho biết.
Theo Tân Hoa Xã, lượng pin thải dồn tích ở Trung Quốc sẽ đạt 200,000 tấn (khoảng 25 GWh) vào năm 2020 và sẽ tăng lên 780,000 tấn (khoảng 116 GWh) vào năm 2025.
Tuy nhiên, hơn một nửa số pin thải này không được tái chế thông qua các kênh thích hợp, mà lại được “thu mua” bởi các nhà xưởng nhỏ không đủ tiêu chuẩn và không mấy đầu tư trong việc bảo vệ môi trường.
Nói chung, tuổi thọ của pin xe năng lượng mới là khoảng 5-8 năm. Nếu pin phế thải không được xử trí thích hợp, chúng sẽ gây ô nhiễm nghiêm trọng cho môi trường, mặc dù thực tế là những phương tiện năng lượng mới này được thiết kế sao cho “sạch” và thân thiện với môi trường.
Giáo sư Ngô Phong (Wu Feng) tại Học viện Công nghệ Bắc Kinh nói với kênh truyền thông Trung Quốc này rằng, “Một cục pin điện thoại 20 gam có thể gây ô nhiễm dưới nước bằng khối lượng nước của ba bể bơi tiêu chuẩn, và nếu bị vứt bỏ trên mặt đất, cục pin này có thể làm ô nhiễm 1km vuông đất trong khoảng 50 năm.”
So với pin điện thoại di động, ô nhiễm do pin của các loại xe chạy bằng năng lượng mới nghiêm trọng hơn nhiều.
Những cục pin này chứa các kim loại nặng như coban, mangan và niken, chúng không tự mình phân hủy được. Ví dụ, Mangan làm ô nhiễm không khí, nước và đất, và với hàm lượng mangan trong không khí nhiều hơn 500 microgam/m3 có thể gây ra ngộ độc.
Vào năm 2010, đã có một trường hợp khẩn cấp về [ngộ độc] nước uống ở tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, khi hàm lượng mangan trong nước uống vượt quá mức an toàn tiêu chuẩn.
Một nguồn ô nhiễm chính khác trong pin lithium-ion (pin sạc) là chất điện phân. Hợp chất Liti hexafluorophosphat (LiPF6) trong dung dịch điện li dễ bị thủy phân trong không khí tạo ra phốt pho pentaflorua, hydro florua và các chất độc hại khác, vốn là mối đe dọa lớn đối với nguồn đất và nguồn nước.
Phốt pho pentaflorua là một chất gây kích ứng mạnh đối với da, mắt và màng nhầy của con người, và cũng là một hợp chất có hoạt tính cao, sẽ thủy phân dữ dội trong không khí ẩm để tạo ra khói trắng hydro florua có tính độc hại và ăn mòn.
Việc xử lý chất thải không đúng quy cách và trái phép đối với pin thải đã qua sử dụng
Tại Trung Quốc đại lục, không hiếm trường hợp dung dịch điện li của pin bị đổ thải trực tiếp mà không qua xử lý.
Năm 2015, Tòa án Nhân dân quận Thiên Hà, thành phố Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, đã đưa ra tuyên án về vụ xử lý trái phép pin thải loại đã qua sử dụng.
Theo bản án, bị cáo đã tháo rời các pin đã qua sử dụng và đổ dung dịch điện li trực tiếp xuống đất. Giá trị pH, kẽm, đồng, crom, chì và các chất ô nhiễm nước khác trong các mẫu tại chỗ vượt quá tiêu chuẩn xả thải được quy định trong “Giới hạn xả thải ô nhiễm nước tiêu chuẩn địa phương tỉnh Quảng Đông,” với nồng độ vượt quá tiêu chuẩn lần lượt theo hệ số kẽm là 4.73, đồng là 5.29, chì là 5.42 và cadmium là 27.1.
Năm 2016, vụ ô nhiễm pin đầu tiên ở thành phố Tô Châu, tỉnh Giang Tô, đã được đưa ra tòa và người đàn ông liên quan cũng bị kiện vì đổ thải trực tiếp dung dịch điện li. Vào tháng 11/2016, người này bị kết án sáu tháng tù giam.
Năm 2018, cảnh sát thành phố Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh, đã bắt giữ một nhà xưởng luyện chì bất hợp pháp trong một khu công nghiệp ở thành phố Thiết Lĩnh, tỉnh Liêu Ninh và đã thu giữ 330 tấn pin phế thải.
Cảnh sát phát hiện ra rằng nhà máy luyện chì bất hợp pháp này đã “sử dụng lực mạnh để tháo dỡ pin không đúng quy cách” và xả thải trái phép 50 tấn axit sunfuric trực tiếp vào khu đất gần đó, gây ô nhiễm nghiêm trọng và không thể vãn hồi.
Các trường hợp trên chỉ là ba ví dụ. Còn nhiều báo cáo nữa về việc pin điện bị loại bỏ gây ra ô nhiễm nặng cho nước, đất và không khí ở Trung Quốc.
Ông Lý Vĩnh Vượng (Li Yongwang), Tổng giám đốc Công ty Synfuels Trung Quốc, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Trung Quốc Yicai rằng pin của các phương tiện năng lượng mới có khả năng gây ô nhiễm hơn nhiều so với ô nhiễm khí thải của các phương tiện chạy bằng nhiên liệu đốt trong.
Ông nói rằng trong khi việc ô nhiễm khí thải có thể được kiểm soát, thì việc tái chế pin năng lượng mới rất khó, chi phí cao, và sau khi tổng lượng xe điện đạt 10% tổng số phương tiện, những vấn đề “thảm khốc” sẽ xảy ra.
Ông Tào Hoành Bân (Cao Hongbin), một nhà nghiên cứu tại Viện Kỹ thuật Quy trình của Học viện Khoa học Trung Quốc, nói với thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã rằng pin bị loại bỏ vẫn chứa điện áp cao, dao động từ 300-1000 volt. Nếu chúng không được xử lý không đúng quy cách trong quá trình tái chế, tháo dỡ và xử lý, nó có thể dẫn đến cháy, nổ, ô nhiễm kim loại nặng, và bốc hơi hữu cơ, cùng nhiều vấn đề khác.
Chưa đến một nửa số pin thải được tái chế qua các kênh thích hợp
Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc đã công bố “Các Biện pháp Tạm thời để Quản lý Tái chế Pin Điện cho Phương tiện sử dụng Năng lượng Mới” vào năm 2018, đặt trách nhiệm chính trong việc tái chế pin điện cho các nhà sản xuất phương tiện và bao gồm 27 doanh nghiệp trong danh sách đáp ứng “Quy chuẩn Kỹ thuật về việc Sử dụng Toàn diện Pin Điện Phế thải của Phương tiện sử dụng Năng lượng Mới,” được gọi tắt là “danh sách trắng.”
Tuy nhiên, hãng thông tấn nhà nước Nhân dân Nhật báo chỉ ra rằng nhiều pin thải đã được các nhà sản xuất nhỏ không đủ tiêu chuẩn mua lại với “giá cao.”
Ông Phùng Hưng Á (Feng Xingya), tổng giám đốc của tập đoàn GAC, nói với tờ Nhân dân Nhật báo rằng “tất cả các nhà sản xuất lớn đang cố gắng tái chế loại pin này, nhưng số nhà xưởng thực sự có thể tái chế lại được pin thải thì không có nhiều.”
Theo phương tiện truyền thông Trung Quốc Caixin, ông Dương Tục Lai (Yang Xulai), giáo sư tại Đại học Hợp Phì và là cựu phó giám đốc Học viện Công nghệ cao Quốc Hiên, cho biết rằng pin thải loại đã qua sử dụng chủ yếu đến qua ba kênh: cửa hàng kinh doanh dịch vụ xe hơi, xe hơi đã bị loại bỏ và các dư lượng sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất pin.
Ông cho biết, chỉ những dư lượng sản phẩm của các doanh nghiệp sản xuất pin mới được đưa vào các kênh tái chế thích hợp, trong khi không ai biết pin từ các kênh khác sẽ đi đâu.
Ông Bào Vĩ (Bao Wei), tổng giám đốc của một công ty được liệt kê trong trong danh sách trắng, Công ty Công nghệ Tái chế Hoa Hữu Triết Giang, cho biết hiện tại, chưa đến một nửa số pin thải đang được tái chế thông qua các kênh thích hợp.
Phát triển nhanh
Trong khi vấn đề tái chế pin vẫn chưa được giải quyết, thì số lượng pin thải lại tăng lên nhanh chóng với sự phát triển chóng mặt của các phương tiện năng lượng mới ở Trung Quốc.
Số lượng xe năng lượng mới ở Trung Quốc đã tăng từ 75,000 chiếc năm 2014 lên 1,367,000 chiếc vào năm 2020. Và hồi tháng 05/2021, các phương tiện năng lượng mới của Trung Quốc tiếp tục lập kỷ lục mới về sản lượng và doanh số hàng tháng.
Theo Hiệp hội các Nhà sản xuất Xe hơi Trung Quốc, đến cuối tháng 05/2021, số lượng phương tiện sử dụng năng lượng mới ở Trung Quốc là khoảng 5.8 triệu chiếc, chiếm khoảng một nửa tổng số phương tiện sử dụng năng lượng mới trên toàn thế giới.
Điều này đi kèm với sự phát triển nhanh chóng của ngành công nghiệp pin và sự gia tăng ồ ạt của số lượng pin thải.
Năm 2020, công suất lắp đặt tích lũy của pin ở Trung Quốc đạt 63.6 GWh, tăng 2.3% so với cùng kỳ năm 2019.
Theo Công ty Chứng khoán Everbright Securities, từ năm 2020 đến năm 2060, nhu cầu tổng cộng đối với pin lithium sẽ đạt 25TWh. Vì 1GWh pin tương ứng với 600 tấn lithium cacbonat, nhu cầu về lithium cacbonat sẽ lên tới 15 triệu tấn.
Chính sách công nghiệp hung hăng
Sự gia tăng ồ ạt của các loại pin thải không thể tách rời khỏi sự phát triển bùng nổ của các phương tiện năng lượng mới, điều này lại tiếp tục không thể tách rời khỏi các chính sách công nghiệp hung hăng của Trung Cộng.
Năm 2009, Ủy ban Cải cách và Phát triển của Trung Cộng, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính và Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin đã khởi động dự án “Mười thành phố, một nghìn phương tiện,” nhằm khởi động 1,000 phương tiện năng lượng mới tại 10 thành phố mỗi năm trong vòng ba năm thông qua trợ cấp tài chính. Những thành phố này sau đó sẽ trở thành “thành phố kiểu mẫu” để các thành phố khác noi theo.
Kể từ đó, Trung Cộng đã đưa ra một loạt chính sách hỗ trợ sự phát triển của ngành công nghiệp xe năng lượng mới này.
Vào năm 2014, Hội đồng Nhà nước đã thông qua việc miễn thuế đối với việc mua các loại xe năng lượng mới và vào tháng 04/2015, Bộ Tài chính đã ban hành “Thông báo về các Chính sách Hỗ trợ Tài chính cho việc Khuyến khích và Ứng dụng Phương tiện Năng lượng Mới từ năm 2016 đến năm 2020,” vốn cung cấp trợ giá cho người tiêu dùng mua xe năng lượng mới.
Hồi tháng 09/2017, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin, Bộ Tài chính và năm bộ ban ngành khác đã phối hợp ban hành “Quy định Quản lý Song hành mức Tiêu thụ Nhiên liệu Trung bình của các Doanh nghiệp Xe Du lịch và các Điểm Xe Năng lượng Mới,” còn được gọi tắt là Quy định “Các Điểm Kép.” Quy định này nêu rõ rằng nếu một nhà sản xuất xe hơi không sản xuất xe năng lượng mới hoặc sản xuất không đủ [sản lượng], họ sẽ bị phạt bằng cách đình chỉ sản xuất các [loại] xe hơi tiêu thụ nhiều nhiên liệu.
Trước khi có quy định này, các nhà sản xuất xe hơi chỉ bị đình chỉ sản xuất hoặc đình chỉ giấy phép sản xuất xe hơi tiêu thụ nhiều nhiên liệu nếu không đạt tiêu chuẩn về mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình.
Nhà phân tích tài chính của Hồng Kông Tưởng Thiên Minh (Jiang Tianming) nói với The Epoch Times: “Những chính sách này đã dẫn đến một ngành công nghiệp phát triển nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu pin thải không thể được tái chế một cách hiệu quả và thân thiện với môi trường, thì tuyên bố rằng xe hơi năng lượng mới là ‘sạch’ và ‘thân thiện với môi trường’ rõ ràng là một mệnh đề sai lầm.”
Do Kate Jiang và Jennifer Zeng thực hiện
Lưu Đức biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm: