Ngôi làng ở Đức biểu diễn vở ‘Chúa Jesus chịu nạn’ trong hơn 400 năm
“Xử tử hắn!”, “Thả ngài ấy ra!” Khi hàng ngàn người la hét vào mặt nhau trên sân khấu, cảnh tượng đó thật chấn động. Đây là một cảnh trong vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn” ở làng Oberammergau, tiểu bang Bavaria, Đức quốc.
Vở diễn mà tôi thưởng thức vào ngày 02/10/2022 là vở “Chúa Jesus chịu nạn”, đây là vở thứ 110, cũng là vở diễn cuối cùng của mùa diễn lần thứ 42 (kể từ năm 1634). Vở “Chúa Jesus chịu nạn” được chia thành hai phần, mỗi phần 2.5 tiếng cộng với 3 giờ nghỉ ở giữa, tổng cộng là 8 giờ, từ tháng Năm đến tháng Mười năm 2022 đã có hơn 100 xuất diễn được thực hiện.
Vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn” đã được trình diễn mười năm một lần kể từ năm 1634, tái hiện cảnh những ngày cuối cùng của Chúa Jesus ở thế gian trần tục. Khán giả ngồi trong rạp hát, sân khấu ngoài trời với bầu trời và những ngọn núi làm nền. Rạp hát này có sức chứa 4,400 người xem, là loại kịch trường ngoài trời lớn nhất thế giới. Trong những năm không công diễn, sân khấu của vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn” vẫn luôn mở cửa phục vụ công chúng thăm quan.
Kể từ giữa thế kỷ 18, mọi người từ khắp nước Đức đã đổ xô đến làng Oberammergau để thưởng lãm vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn”. Vở diễn tái hiện những cảnh từ ba ngày trước cho đến sau khi Chúa Jesus bị đóng đinh lên thập tự giá. Ngày nay, vở diễn này đã trở thành buổi biểu diễn tôn giáo và văn hóa quan trọng nhất ở Đức.
Video trailer vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn” lần thứ 42 tại làng Oberammergau nước Đức năm 2022. (Nguồn: © Passionsspiele Oberammergau 2022)
Nguồn gốc
Vào năm 1633 trong thời kỳ Chiến tranh Ba mươi năm, đại dịch Cái chết Đen đã quay trở lại và tàn phá châu Âu. Làng Oberammergau cũng không tránh khỏi kiếp nạn. Trong làng, cứ hai hộ thì có ít nhất một người tử vong, khiến dân làng vô cùng sợ hãi. Sau khi mai táng người thân và bạn bè, do linh mục dẫn đầu, tất cả dân làng quỳ xuống ở nghĩa trang, thành kính hướng tới Chúa cầu nguyện. Họ đã thề với Chúa rằng, nếu Chúa có thể cứu họ thoát khỏi thảm họa của Cái chết đen, họ sẽ tổ chức vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn” mười năm một lần cho đến ngày tận thế.
Theo những lời được truyền lại, kể từ thời điểm dân làng phát lời thề, ở làng Oberammergau không có ai gặp bất hạnh qua đời vì Cái chết đen nữa. Sang năm thứ hai, làng Oberammergau bắt đầu thực hiện lời hứa của mình, họ tổ chức vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn” lần đầu tiên. Hàng trăm năm sau, làng Oberammergau vẫn luôn tuân thủ lời thề và tổ chức vở diễn này, mãi cho đến ngày nay.
Nhờ vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn”, ngôi làng nhỏ Oberammergau đã trở nên nổi tiếng. Ngay cả trong những năm không công diễn, khách du lịch vẫn không ngừng đổ về đây, nhờ vậy, cư dân địa phương cũng nhận được lợi ích không nhỏ. Trong những thập niên gần đây, có không ít kênh thông tấn ở Đức lên tiếng chỉ trích dân làng dựa vào lời thề của tổ tiên để phát tài. Tuy vậy, những cuộc tranh luận này vẫn không thể ảnh hưởng đến mức độ được hoan nghênh của vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn”, du khách thập phương vẫn vì mộ danh, không quản đường xa mà tìm đến.
Vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn”
Chuỗi vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn” vào năm 2022 là lần tổ chức thứ 42 (kể từ năm 1634). Đúng ra, nó phải được tổ chức vào năm 2020, nhưng do dịch bệnh COVID-19 nên buộc phải trì hoãn hai năm. Năm 2022 đã có tổng cộng 110 buổi biểu diễn với 1,769 dân làng tham gia diễn xuất, và có hơn 410,000 khán giả. 70% khán giả trong các buổi diễn gần đây đến từ các quốc gia nói tiếng Đức, còn lại là du khách đến từ các quốc gia Âu Châu, Hoa Kỳ, Canada, Úc, Nam Phi, Nhật Bản, Trung Quốc, Philippines, Singapore v.v.
Thị trưởng của Oberammergau, ông Andreas Rödl rất vui khi tất cả các buổi công diễn trong năm 2022 đều có thể diễn ra bình thường, không bị gián đoạn do các vấn đề như dịch bệnh, an toàn v.v.
Nhà hát biểu diễn hiện tại được xây dựng vào năm 1928, khán đài được xây dựng vào năm 1898. Ban đầu khán đài có mái che còn sân khấu không có mái che, cho dù nắng hay mưa, các diễn viên đều phải kiên trì biểu diễn trên sân khấu lộ thiên. Vào năm 2000, nhà hát này đã được xây dựng lại, một mái che trong suốt đã được lắp thêm vào phía trên sân khấu
Năm 2022 có tổng cộng 1,769 người tham gia diễn xuất, trong đó có 420 diễn viên là các em nhỏ. Tất cả những người tham gia đều có liên quan đến làng Oberammergau, chỉ những người sinh ra ở đó hoặc đã sinh sống ở làng trên 20 năm mới có tư cách tham gia diễn xuất. Diễn viên nhỏ tuổi chỉ có thể tham gia nếu các bé sống trong làng. Vở kịch chủ yếu có 20 vai, mỗi vai đều có hai diễn viên thay phiên nhau đóng.
So với kế hoạch ban đầu, vở kịch lần này có ít hơn khoảng 500 diễn viên. Do ảnh hưởng của dịch bệnh nên đợt diễn không thể tổ chức vào năm 2020, rất nhiều người bắt đầu tập luyện vào năm 2019 không thể xin nghỉ được nhiều như vậy, bởi vì để luyện tập thêm, họ sẽ phải xin nghỉ ít nhất một năm rưỡi. Mặc dù tổng đạo diễn người địa phương, ông Christian Stückl rất tiếc về điều này, nhưng ông cho rằng, số lượng người ít hơn một chút cũng có thể tăng thêm sự tương tác giữa các diễn viên.
Vào ngày 17/02/2021, tất cả nghệ sĩ nam đều được thông báo phải để râu và tóc cho mùa diễn năm 2022. Trước mỗi mùa diễn đều sẽ xuất hiện tình huống này, hầu hết các tiệm hớt tóc trong làng đều phải đóng cửa trong một thời gian rất dài.
Video: Vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn” thứ 110 đã kết thúc vào ngày 02/10/2022, chính thức hạ màn mùa diễn lần thứ 42 của làng Oberammergau, Đức quốc. Tất cả những người tham gia biểu diễn đã lên sân khấu và cùng nhau hát Thánh Ca. (Ảnh: Hoàng Cầm)
Cảnh “Chúa Jesus chịu nạn” khiến khán giả xúc động
Thật sự là trước khi thưởng thức vở diễn, tác giả có chút lo lắng, không biết mình có thể nhìn thấy một vở diễn như thế nào. Bởi vì trước đây tác giả đã từng xem một số vở opera nổi tiếng, và cảm thấy sợ hãi trước phong cách thể hiện theo trường phái hiện đại ở trong đó. Vì vậy khi ngồi trong khán đài, tác giả đã hy vọng rằng vỡ diễn này sẽ không phụ lòng mong đợi của mình.
Thực tế nằm ngoài dự liệu, vở diễn rất truyền thống. Ngoại trừ một số thủ pháp theo phái hiện đại trong cảnh chuyển tiếp trung gian, còn lại, âm nhạc, trang phục, hợp xướng v.v. đều khá truyền thống. Kịch bản dựa theo lời thoại gốc vào giữa thế kỷ 18, khán giả cũng có bản lời thoại tiếng Đức hoặc tiếng Anh để tham khảo.
Khi mở màn, sẽ có diễn viên giới thiệu với khán giả về Thần tích của làng Oberammergau: Dân làng cầu nguyện Chúa trong trận đại dịch như thế nào, Thần tích xuất hiện sau đó ra sao, và dân làng thực hiện lời hứa tổ chức vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn” mười năm một lần như thế nào.
Trong quá trình biểu diễn, dàn hợp xướng chủ yếu đóng vai trò “thừa tiền khải hậu” (kế thừa quá khứ và mở ra tương lai), với số lượng dao động từ 80 đến 120 người. Tác giả vốn cho rằng đây là một màn biểu diễn của dân làng, trình độ cũng không cao lắm, nhưng không ngờ trình độ diễn xuất lại khá cao.
Sân khấu biểu diễn vở kịch khác với sân khấu thông thường, nó rất rộng, nhìn qua có vẻ rộng gấp ba lần sân khấu bình thường. Có rất nhiều cột trụ theo phong cách La Mã, có nhiều cửa ra vào, và diễn viên tiến vào từ các hướng khác nhau. Thời điểm đông nhất, thậm chí có hơn một nghìn diễn viên cùng lúc xuất hiện trên sân khấu.
Ngoài diễn viên còn có các loài động vật, tác giả đã nhìn thấy chim bồ câu, dê, cừu, lừa mà Chúa Jesus cưỡi, một con tuấn mã cao lớn mà sĩ quan La Mã cưỡi và cả lạc đà, chó săn, sư tử, v.v.
Trong vở diễn cũng có rất nhiều cảnh khiến khán giả bật khóc. Chẳng hạn như cảnh Chúa Jesus dùng Bữa Tiệc Ly cùng các môn đồ (Bữa ăn tối cuối cùng), Ngài dùng nước rửa chân cho Peter và các môn đồ khác. Khi những cảnh này được tái hiện, tác giả quan sát thấy một số khán giả không ngừng khóc, đến phân cảnh Chúa Jesus bị đóng đinh lên thập tự giá cũng như vậy.
Trong buổi biểu diễn thứ 110, trời đổ mưa, nước mưa chảy dọc theo trần nhà trong suốt phía trên sân khấu lộ thiên. Nhìn cảnh đó, chúng ta có thể hình dung được trước đây khi nhà hát chưa xây dựng mái che phía trên, các diễn viên trên sân khấu đã gặp khó khăn như thế nào.
Trong phân cảnh được đề cập ở đầu bài viết, hàng ngàn người chia thành hai phe và la hét: “Xử tử hắn!” “Thả ngài ấy ra!” Âm thanh chấn động trời đất. Lúc đó, số người hét “Xử tử hắn” chiếm ưu thế, còn số người hét “Thả ngài ấy ra” rõ ràng yếu thế hơn. Khung cảnh này khiến khán giả cảm thấy rất thương tâm, có một loại cảm giác bất công khi công lý không được thực hiện.
Chúa Jesus đến thế gian để cứu độ thế nhân, nhưng lại bị bán đứng và phản bội. Không chỉ có Judas phản bội Ngài, còn có rất nhiều trưởng lão, dân thường và các trưởng quan La Mã, thậm chí các môn đồ cũng phản bội Ngài. Trước khi gà gáy ba lần, Peter đã không nhận Chúa ba lần, phần lớn các môn đệ cũng đều trốn chạy.
Chúa Jesus bị đóng đinh lên thập tự giá cùng hai tên trộm cướp, một tên bên hữu Ngài, một tên bên tả. Một trong hai tên cướp (Gesmas) đã mắng nhiếc Ngài: “Ngươi không phải là Đấng Christ sao? Hãy tự cứu lấy mình ngươi cùng chúng ta nữa!” Nhưng tên kia (Dismas) trách hắn rằng: “Ngươi cũng chịu hình phạt ấy, còn chẳng sợ Thiên Chúa sao? Về phần chúng ta, chỉ là sự công bình, vì hình ta chịu xứng với việc ta làm; nhưng người này không hề làm điều gì ác.” Đoạn, lại nói rằng: “Hỡi Jesus, khi Ngài đến trong nước mình rồi, xin nhớ lấy tôi!” Đức Chúa Jesus đáp rằng: “Quả thật, ta nói cùng ngươi, hôm nay ngươi sẽ ở với ta trong nơi Ba-ra-đi!” (Lu-ca 23: 39-43)
Cảnh cuối cùng của vở diễn là cảnh mọi người đặt thi thể của Chúa Jesus vào trong hang động. Sau đó Chúa Jesus biến mất, một Thiên sứ giáng lâm báo tin cho Thánh mẫu Maria và mọi người về sự phục sinh của Chúa Jesus. Đến đây, vở kịch “Chúa Jesus chịu nạn” kéo dài năm giờ đã hạ màn, đồng thời kết thúc mùa diễn lần thứ 42.
Tổng đạo diễn mời tất cả diễn viên lên sân khấu
Video: Vở diễn thứ 110 đã kết thúc vào ngày 02/10/2022, chuỗi vở diễn “Chúa Jesus chịu nạn” lần thứ 42 của làng Oberammergau chính thức hạ màn. Tổng đạo diễn Christian Stückl mời tất cả những người tham gia lên sân khấu. (Video do Hoàng Cầm cung cấp)
Sau khi vở diễn kết thúc, tổng đạo diễn Christian Stückl đã bước lên sân khấu và mời tất cả những người tham gia bước lên, bao gồm cả dàn nhạc. Ông cảm ơn sự nỗ lực và hỗ trợ của tất cả mọi người, đồng thời cho biết năm 2020 đã khó khăn như thế nào. Vì dịch bệnh COVID-19, buổi biểu diễn năm 2020 đã buộc phải hủy bỏ trước khi bắt đầu, tất cả công tác chuẩn bị trước đó đều bị bỏ phí, và thời điểm nào buổi diễn mới có thể tiếp tục là điều hoàn toàn không thể đoán trước, dường như còn ở rất xa.
Ông Stückl kể về quá trình gian nan khi đăng ký biểu diễn với chính quyền bang. Ông nói rằng, khi người đứng đầu Bộ Y tế bang Bavaria đến địa phương và đưa ra quyết định về việc khôi phục các buổi biểu diễn trên sân khấu vào năm 2022, ông như trút bỏ được tảng đá lớn trong lòng. Ông cảm thấy vô cùng may mắn vì buổi biểu diễn có thể diễn ra suôn sẻ.
Cuối cùng, toàn bộ diễn viên đã cùng nhau hát Thánh Ca. Mùa diễn “Chúa Jesus chịu nạn” lần thứ 43 sẽ được tổ chức vào năm 2030.
Video: Vở diễn thứ 110 đã kết thúc vào ngày 02/10/2022, mùa diễn “Chúa Jesus chịu nạn” lần thứ 42 của làng Oberammergau chính thức hạ màn. Tất cả những người tham gia đã bước lên sân khấu và cùng nhau hát Thánh Ca. (Video do Hoàng Cầm cung cấp)
Hoàng Cầm thực hiện
Lý Mộc Ân biên tập
Tùy Phong biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ Epoch Times Hoa ngữ