Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Ngài James J. Hill đã mang đến nền thương mại thịnh vượng cho khu vực Tây Bắc của Hoa Kỳ
Nhà đại tư bản đầy hoài bão với ngành đường sắt của Hoa Kỳ thế kỷ 19
- Kesler Jackson
‘The Empire-Builder” đã từ chối sự trợ giúp của chính phủ trong việc xây dựng những tuyến đường sắt hiệu suất cao của mình và phát triển rực rỡ bằng việc cung cấp các dịch vụ tuyệt vời.
Là người gốc Ai Len, ông James J. Hill đã lớn lên ở khu vực biên giới đất nước Canada. Mặc dù bị mất một bên mắt do tai nạn săn bắn vào năm lên chín tuổi, cậu bé “Jim” tí hon là một ngư dân khéo léo và một thợ săn lành nghề với khẩu súng và cây cung tự chế tạo của mình. Được nuôi dưỡng bởi người mẹ theo đạo Công Giáo và người cha Báp-Tít(*), cậu bé Hill được giáo dục bởi Giáo Hữu Hội*, dưới sự giám hộ như vậy đã giúp cậu thành thạo môn khảo sát địa chất và toán hình học từ khi còn trẻ tuổi. Tuy vậy, tình yêu to lớn của cậu lại chính là đọc sách, bất kể đó là quyển tiểu thuyết lịch sử hư cấu của nhà văn Walter Scott hay là những tuyển tập vĩ đại của đại văn hào Shakespeare được lưu giữ trên kệ sách của gia đình. Những sự khởi đầu khiêm tốn này đã chứng minh cho một thực tế rằng, vào một ngày nào đó, ông James J. Hill sẽ trở nên nổi danh rộng rãi với biệt hiệu “The Empire-Builder” và sống trong một dinh thự tư nhân to lớn nhất – có đến 22 chiếc lò sưởi, một phòng trưng bày cao 2 tầng, 13 phòng tắm, cùng với một đại sảnh đón khách dài đến hơn 30 mét, tọa lạc tại tiểu bang Minnesota.
Khi Hill 14 tuổi, cha ông qua đời, và cậu bé tuổi thiếu niên này đã đột ngột trở thành trụ cột của gia đình. Làm trợ lý với mức lương một đô la mỗi tuần, ông mài giũa những kỹ năng toán học của mình và làm quen với thế giới thương mại. Thời gian dần trôi qua, ông Hill trở nên bị hấp dẫn bởi sự thịnh vượng trong việc giao thương với Á Châu và quyết tâm sẽ đến thăm khu vực Viễn Đông vào một ngày nào đó. Tuy nhiên, trước nhất là ông muốn nhìn ngắm toàn bộ Hoa Kỳ. Và vì vậy, khi còn ở lứa tuổi thiếu niên, ông đã gói ghém hành lý và bắt đầu hành trình tham quan những bờ biển ở miền Đông của đất nước, từ thành phố New York kéo dài cho đến tận thành phố Savannah ở tiểu bang Georgia, sau đó đi sâu vào đất liền tới thành phố Chicago, và cuối cùng là thành phố St. Paul ở tiểu bang Minnesota.
Kinh doanh trên những dòng sông và đường ray của tiểu bang Minnesota
Ông Hill đã đến nơi đây từ một vài năm trước khi Minnesota trở thành một tiểu bang của Hoa Kỳ; Thành phố St. Paul đã trở thành thủ phủ của tiểu bang. Tại nơi này, ông Hill đã nhanh chóng tìm được một công việc thư ký và là người viết thư tay cho một công ty tàu hơi nước, sau đó là cho một số vị thương gia buôn bán lớn. Trong bảy năm tiếp sau, ông James J. Hill đã học được những kinh nghiệm phức tạp của việc kinh doanh vận tải trên Sông Mississippi và Sông Hồng ở khu vực miền Bắc. Ông cũng kết hôn với bà Mary Mehegan, đôi phu thê cuối cùng sinh được đến 10 người con, sau khi ông Hill chi trả tiền học phí để bà Mary hoàn thành việc học tập của mình.
Vào những năm 1870, ông Hill trở thành một nhà khởi nghiệp đầy hoài bão, nổi tiếng với việc thu hút những phản hồi của khách hàng cũng như người sử dụng để có thể xác định được những mảng cần phải cải thiện. Những nhà kho của ông đã bảo vệ cho bột mì của các nhà máy xay xát trong suốt các tháng mùa đông, những địa điểm trung chuyển vận tải của ông luôn luôn tấp nập hối hả với công việc bốc dỡ hàng hóa liên tục, những chiếc tàu hơi nước của ông đan xen ngang dọc khắp dòng Sông Mississippi – được vận hành bằng chính than đá được cung cấp bởi công ty năng lượng của ông! Cùng lúc đó, ông Hill đã bắt đầu việc khám phá những tiềm năng mà đường sắt có thể mang đến cho vùng Cựu Tây Bắc(*). Không có các tuyến đường sắt, thì hoạt động thương mại ở những vùng miền này sẽ mãi mãi bị giới hạn vào một số tháng nhất định khi mà các con sông dễ dàng chảy qua, đó là từ mùa xuân cho đến mùa thu.
Một số tuyến đường sắt Đông-Tây trọng yếu đã được xây dựng – cùng với những khoản chi phí to lớn đối với ngân sách liên bang. Quan điểm phổ biến khi đó ở Thủ đô Hoa Thịnh Đốn là đối với “những sự nâng cấp bên trong khổng lồ” như vậy, chỉ có thể được tiến hành dưới sự trợ giúp đáng kể từ phía chính phủ. Những giúp đỡ như vậy có thể là dưới hình thức trợ cấp, các khoản vay ưu đãi, ưu thế độc quyền, và đặc biệt là cung cấp đất đai với số lượng hàng triệu và hàng triệu mẫu. Tuy nhiên những thứ liên quan đến chính phủ thông thường đều kèm theo việc thiết kế và thi công xây dựng kém chất lượng, chưa nói gì đến tình trạng tham nhũng tràn lan. Kể từ khi những công ty xây dựng – thuộc sở hữu của công ty đường sắt – được thanh toán theo số dặm, thì họ thường xuyên gia tăng thêm một loạt những đường ray phát sinh, nhiều đường ray hơn có nghĩa là nhiều tiền hơn, bất chấp đến tính hiệu quả của tuyến đường. Những nhà thầu xây dựng thường tính phí cao hơn cho dịch vụ của họ, đồng thời sử dụng vật liệu rẻ tiền, như là những đường ray bằng sắt thay vì bằng thép, cũng là để bỏ túi lợi nhuận lớn hơn. Theo cách này, những công ty xây dựng (và nói cho rõ thêm là, chính những công ty khai thác tuyến đường sắt này là chủ sở hữu của họ) đã tích lũy được lượng lớn tài phú trước khi có thể vận chuyển bất kỳ một hành khách nào.
Tuyến đường xuyên lục địa trung tâm đã được hoàn thành đầu tiên khi mà những tuyến khác như Union Pacific và Central Pacific giao nhau ở vùng Lãnh Thổ Utah vào năm 1869. Tuy nhiên vào đầu những năm 1870, một vụ bê bối đã gây chấn động đất nước khi mà tờ The New York Sun đã tiết lộ rằng nhà thầu xây dựng của tuyến đường sắt Union Pacific là Crédit Mobilier of America, đã tính chi phí vượt cao quá mức cho chính phủ, sau đó đã trả các khoản lợi nhuận khổng lồ dưới hình thức hối lộ cho các quan chức trọng yếu của liên bang để có thể tiếp tục hành vi lừa đảo. Những người có liên quan đã bỏ túi riêng những khoản tiền tương đương hàng trăm triệu đô la như thời nay.
Tầm nhìn của ông Hill đối với ngành đường sắt
Câu chuyện tương tự dường như diễn ra ở sân sau của chính ông Hill. Đường Sắt Bắc-Nam St. Paul và Đường Sắt Thái Bình Dương, được xây dựng từ năm 1857, và cũng giống như những đối tác lớn khác của họ, cũng đã nhận được hàng triệu mẫu đất do chính phủ liên bang cung cấp, thật là một thất bại. Những nhà thầu xây dựng đã cắt giảm thiết kế, sử dụng vật liệu kém chất lượng, và quá trình thi công chậm chạp. Trong vòng năm năm kể từ khi thành lập, mặc kệ mọi sự hào phóng của chính phủ, tuyến đường sắt này đã phá sản. Mọi thứ đã bắt đầu được xem trọng kể từ khi hãng Northern Pacific mua lại hai tuyến đường sắt St. Paul và Pacific này. Hãng Northern Pacific, là đối tác được cung cấp nhiều đất đai nhất trong tất cả (khoảng 40 triệu mẫu), đã kết nối hai khu vực Hồ Great và thành phố Seattle lại với nhau. Tuy nhiên vào năm 1873, hãng Northern Pacific cũng bị phá sản. Như vậy, những vụ bê bối kinh niên cũng như sự quản lý yếu kém đã ảnh hưởng đến bộ mặt ngành đường sắt.
Tuy nhiên ông Hill lại có một tầm nhìn dành cho hai tuyến đường sắt St. Paul và Pacific nhỏ bé này. Sau khi có được sự hậu thuẫn của những nhà đầu tư người Canada giàu có, ông Hill đã mua lại quyền quản lý của những tuyến đường sắt trên vào năm 1878. Ngay lập tức ông bắt đầu huy động nhiều kinh phí hơn, do đó tất cả những đường ray bằng sắt rẻ tiền đều có thể được thay thế bởi vật liệu thép đắt tiền hơn, chất lượng hơn. Rất nhanh, những đường ray của ông Hill – bấy giờ được gọi là St. Paul, Minneapolis, và Đường Sắt Manitoba, hoặc gọi ngắn gọn là “the Manitoba” – đã nối liền thành phố St. Paul ở miền Nam đến tận thành phố Winnipeg của Canada ở phía Bắc.
Và hóa ra đó mới chỉ là sự khởi đầu của ông Hill mà thôi.
Tiếp sau đó, ông Hill bắt đầu việc xây dựng một tuyến đường sắt mới là Đường Sắt Canadian Pacific, kết nối bờ đông thành phố Winnipeg với bờ biển Thái Bình Dương của Canada. Thành phố Vancouver phần lớn là thành quả của nỗ lực này. Cũng vậy, trong suốt những năm 1880, ông Hill đã mở rộng tuyến Manitoba về hướng Tây, tiến xa hơn vào miền Bắc của Hoa Kỳ, tạo ra điều kiện thuận lợi cho việc định cư ở những tiểu bang như Dakota, sau đó là tiểu bang Montana. Lúc bấy giờ, những tuyến đường sắt của ông Hill được đổi tên lại thành Đường Sắt Great Northern vào năm 1890, đã cạnh tranh trực tiếp với hãng Northern Pacific do chính phủ hậu thuẫn. Tự tin vào doanh nghiệp của mình, ông Hill đã thẳng tiến về hướng Tây, đi xa đến tận chân Núi Rocky Mountains. Dũng cảm đương đầu với bão tuyết và những ngọn đèo cao vút, các kỹ sư của ông Hill (như ông John Stevens, người đã thiết kế Kênh Đào Panama) đã khám phá ra một tuyến đường thuận lợi để băng qua Dãy Rockies, và vào năm 1893, Đường Sắt Great Northern cuối cùng cũng đã được hoàn thiện kéo dài đến tận khu vực Bờ Tây. Hiện tại, đây là tuyến đường sắt xuyên lục địa duy nhất ở Hoa Kỳ do tư nhân đầu tư.
Thu hút những người đi định cư và cải thiện dịch vụ
Ông Hill đã thu được nhiều lợi ích từ tất cả những lãnh thổ có tiếp giáp với tuyến Great Northern yêu quý của mình. Thay vì lựa chọn việc xây dựng một cách nhanh chóng như các đối thủ nặng ký được chính phủ tài trợ kia, ông Hill xây dựng một cách cẩn thận với những vật liệu chất lượng cao và lựa chọn tuyến đường hiệu quả nhất, hạn chế thấp nhất những thay đổi về cao độ và đường cong. Cũng vậy, không giống với các đối thủ cạnh tranh khác, ông Hill thường đi đi lại lại dọc theo tuyến đường được đề xuất, khảo sát, quan sát, tái kiểm tra nhiều lần, và đưa ra sự thay đổi cần thiết cho lộ tuyến đã lên kế hoạch. Ông bổ sung cho tuyến đường chính bằng rất nhiều tuyến đường nhánh khác nhau, hy vọng có thể tạo điều kiện thuận lợi nhất cho giao thương tự do dựa trên nền tảng trải rộng nhất có thể.
Mong muốn to lớn nhất của ông đối với tuyến đường sắt của mình chính là thu hút được những người định cư – và với tâm nguyện như vậy, ông đã áp dụng mức chi phí thấp có một không hai dành cho những hành khách nhập cư này. Bởi vì hầu hết những người định cư này là nông dân, nên ông Hill đã phát triển những nông trại thử nghiệm bằng kinh phí cá nhân của mình để nghiên cứu những phương pháp nông nghiệp tiên tiến nhất, chia sẻ một cách miễn phí những thành quả của mình về hạt giống ngũ cốc cũng như chăn nuôi gia súc với hành khách sử dụng dịch vụ đường sắt của mình. Thỉnh thoảng, ông thậm chí còn đem gia súc của mình tặng cho những người nông dân mới đến vùng đất này. Chi phí vận tải hàng hóa của ông cũng vô cùng thấp. Sự thật là những đối thủ đó, những tuyến đường được chính phủ hỗ trợ đã cố gắng làm ông phải đóng cửa vì làm cho dịch vụ của họ không thể cạnh tranh nổi! Mặc cho mức giá chạm đáy của mình, những tuyến đường sắt của ông Hill vẫn vận hành một cách tốt đẹp và duy trì được lợi nhuận rất cao, dịch vụ vận chuyển hàng hóa và xe hơi cho hành khách của ông hầu như luôn luôn đầy ắp.
Đồng thời, ông Hill cũng đã trợ giúp để phát triển ngành công nghiệp gỗ của khu vực Tây Bắc Hoa Kỳ ven biển Thái Bình Dương ngay từ khi tuyến đường sắt của ông tiến vào vùng đất này (ngành công nghiệp gỗ của đất Hoa Kỳ sẽ sớm tập trung ở đây). Khi ngọn lửa thiêu rụi gần như mọi thứ ở thành phố Fargo, tiểu bang North Dakota, thì ông Hill chính là người đóng vai trò chủ đạo trong việc tái thiết lại thị trấn này. Những bài diễn văn của ông thường tập trung vào chủ đề cải tiến nông nghiệp, thu hút được rất nhiều sự chú ý của các quận dọc theo đường sắt. Đồng thời, ông Hill cũng đã thành lập một doanh nghiệp vận tải bằng tàu hơi nước để vận chuyển hàng hóa thương mại từ nhà ga cuối phía Tây Great Northern băng qua biển Thái Bình Dương để đến các hòn đảo của Nhật Bản và Trung Quốc, từ đó hoàn thành giấc mơ thời niên thiếu của mình. Từ những bài viết và diễn văn của ông, có thể thấy rằng ông vô cùng hài lòng với những gì mình đã đạt được, không chỉ về tiền bạc, mà là “cả một quá trình làm việc,” “sự tiến bộ trong thực tiễn”, và “sự phát triển.” Ông rất trân quý cơ hội được hoàn thành vai trò của mình. Đặc biệt, Tuyến Đường Sắt Great Northern, chính là một “Highway of Progress [Đường Cao tốc của Sự Phát Triển] (ông đã sử dụng cụm từ này để làm tiêu đề cho cuốn sách năm 1910 của mình). Ông đã viết như sau:
Các quốc gia, cũng như con người, đều là những lữ khách. Mỗi từng cái trong đó đều dịch chuyển, băng qua lịch sử, hướng đến cái mà chúng ta gọi là sự tiến bộ và cuộc sống mới hoặc là sự suy tàn và diệt vong. Bởi vì đó là mối quan tâm của mỗi từng con người để biết rằng mình đạt được thành quả gì, phát triển đời sống vật chất thịnh vượng, sức mạnh công nghiệp, trí tuệ và tiêu chuẩn đạo đức. Vì vậy, điều quan trọng đối với một quốc gia là phải biết rằng mỗi từng năm tháng đều là một cột mốc quan trọng trên con đường hướng đến sự tiến bộ.
Phát triển thịnh vượng khi những hãng đường sắt khác phá sản
Khi cuộc suy thoái phá hủy nền kinh tế của nước Mỹ vào năm 1893, nhiều đối thủ cạnh tranh của ông Hill như là – the Northern Pacific, the Union Pacific, the Santa Fe, tất cả họ đều được hỗ trợ một cách phung phí theo nhiều cách khác nhau từ phía chính phủ liên bang, toàn bộ đã phá sản. Các công nhân của ông, bị ảnh hưởng bởi việc cắt giảm tiền lương, đã tiến hành đình công, tuy nhiên ông Hill đã cố gắng đáp ứng những yêu cầu của họ và tất cả đều quay trở lại làm việc. Hãng đường sắt Great Northern do đó đã vượt qua “cuộc khủng hoảng.” Việc hợp tác với những nhà đầu tư và tổ chức tài chính (khi này bao gồm cả J.P Morgan(*)), ông Hill đã có được quyền kiểm soát đối với tuyến đường sắt Northern Pacific – bất chấp những chiến dịch của liên bang nhằm ngăn chặn ông – và, chỉ trong một thời gian ngắn, tuyến đường ray này đã vận hành trở lại một cách trơn tru và sinh ra lợi nhuận rất tốt. Sau đó, ông Hill cũng đã mua lại quyền kiểm soát đối với các hãng đường sắt Chicago, Burlington, và Quincy. Vào năm 1908, mạng lưới đường sắt của ông đã mở rộng về phía Tây đến tận thành phố Denver và về phía Nam chạy dài đến tận Vịnh Mexico.
“Sự thịnh vượng của đất nước, nguồn tài nguyên quốc gia, tín dụng của quốc gia, cần phải được bảo vệ … tránh khỏi tất cả những chính trị gia săn mồi,” ông Hill nói. Bất kỳ ai cũng có thể thấy được ông sống theo những nguyên tắc này. Ông nhấn mạnh rằng, bí quyết của ông chính là “làm việc, làm việc chăm chỉ, làm việc một cách thông minh, và sau đó là làm việc nhiều hơn nữa.” Kháng cự lại những cám dỗ kiếm lợi nhuận từ tài nguyên của chính phủ, ông Hill đã xây dựng một đế chế đường sắt độc nhất vô nhị trong lịch sử Hoa Kỳ. Và rồi, thuận theo quá trình tiến bộ, một cách cơ bản nhất, ông đã làm thay đổi phần lớn đất nước của mình.
Bài viết này đã được xuất bản chính thức trên tạp chí American Essence.
Tiến sĩ W. Kesler Jackson là một giáo sư bộ môn lịch sử tại trường đại học. Nổi tiếng trên kênh Youtube là “The Nomadic Professor (Giáo Sư Du Cư)”, ông cung cấp các khóa học lịch sử tại thực địa bằng các đoạn phim có chữ ký, được quay trên khắp thế giới, tại trang NomadicProfessor.com
Chú thích của dịch giả:
Báp-tít là một nhóm các giáo hội Cơ Đốc Giáo cho rằng phép báp têm chỉ nên được cử hành cho những người tự tuyên xưng đức tin. Họ được xem là một trong những giáo phái thuộc cộng đồng Kháng Cách, và về mặt giáo lý, hầu hết có quan điểm theo phong trào Tin Lành
Giáo Hữu Hội, còn được gọi là The Quakers, là một nhóm Kitô giáo lịch sử của các phong trào tôn giáo chính thức được gọi là Hội Tôn giáo của các Tín hữu hoặc Giáo Hữu Hội.
Lãnh thổ Tây Bắc, còn được gọi Cựu Tây Bắc, còn được biết đến là vũng Lãnh thổ Tây Bắc của Sông Ohio. Được Quốc hội Lục địa thông qua ngày 13/07/1787, Sắc lệnh Tây Bắc thành lập chính phủ trong các lãnh thổ, đặt ra quá trình và điều kiện để trở thành một tiểu bang.
Hoàng Long biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc tại The Epoch Times
