Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Nâng cao đạo đức để có cuộc sống tốt đẹp hơn
Một đời sống tinh thần cao thượng còn có thể thay đổi hoàn toàn nhân sinh quan của chúng ta, giúp ta duy trì một thái độ sống lạc quan, đầy chân thành và nhân ái đối với đời sống và mọi người xung quanh. Và quan trọng là, hãy nghĩ về những “gợn sóng” tốt lành mà bạn sẽ tạo ra… đó sẽ là điều tuyệt vời nhất chúng ta có thể làm cho thế giới này.
Tác giả Charles Sumner từng nói: “Sự vĩ đại thực sự của nhân loại là ở độ cao đạo đức”.
Trong khi thù hận và tranh đấu có xu hướng đẩy mọi người ra xa, đạo đức cao thượng lại thúc đẩy mọi người “quay lại”, quan tâm và giúp đỡ lẫn nhau. Khi chứng kiến những hành động tốt đẹp, chúng ta có thể dễ dàng nhận ra nhiều điểm chung giữa mọi người hơn.
Công dân của nhiều nước khác nhau cho rằng đất nước của họ đang ở trong tình trạng chia rẽ khủng khiếp, những biểu hiện của sự đối nghịch và xung đột giữa các phe phái chính trị vẫn đang không ngừng diễn ra.
Một cuộc thăm dò gần đây của tờ USA Today tiết lộ rằng nhiều cử tri coi những chính trị gia của phe đối lập là những người thật đáng ghét, ngu ngốc hoặc phân biệt chủng tộc. Ngày nay, mâu thuẫn trong các mối quan hệ cá nhân có lẽ đã lên đến “đỉnh điểm”.
Nếu muốn tìm giải pháp hiệu quả thì biện pháp căn bản nhất chính là nâng cao đạo đức.
Cảm nhận trong khoảnh khắc chứng kiến những hành động tốt bụng, lòng vị tha, sự sẻ chia và hy sinh… đó là điều nhà nghiên cứu Jonathan Haidt gọi là “sự nâng cao đạo đức”. Nâng cao đạo đức không chỉ là tạo ra cảm giác mãnh liệt trong trái tim chúng ta, mà còn góp phần thúc đẩy mọi người làm nhiều việc tốt hơn, tạo ra những làn sóng của lòng nhân ái!
Nhà tâm lý học Jonathan Haidt, hiện là Giáo sư môn Đạo đức Lãnh đạo tại Trường Kinh doanh NYU Stern cho rằng “Mọi người sẽ được trải nghiệm một cảm giác ấm áp, bình yên, và tích cực về tinh thần khi họ nhìn thấy những hành động bất ngờ về lòng tốt, sự can đảm, hay lòng trắc ẩn của con người”.
Thật vậy, chúng ta có thể tìm thấy nguồn cảm hứng khi biết chuyện một cậu bé đã quyên góp được hơn 1 triệu USD để giúp tìm ra phương pháp chữa trị cho người bạn mắc bệnh hiếm gặp, hay về việc một người mẹ có tấm lòng vĩ đại đã tha thứ cho kẻ sát nhân giết chết con mình. Những câu chuyện như thế sẽ “lấp đầy” những khoảng trống trong tâm hồn chúng ta với niềm hy vọng về những gì tốt đẹp nhất ở mọi người xung quanh.
Trong nghiên cứu của tác giả Haidt, việc nâng cao đạo đức giúp phá vỡ bất kỳ rào cản nào giữa người với người. Những câu chuyện về lòng tốt có khả năng “chạm đến” tâm hồn tất cả chúng ta, “lấp đầy” chúng ta với tình yêu thương và ước muốn sống tốt hơn.
Jason Siegel, một nhà nghiên cứu tại Đại học Claremont cho biết: “Khi bạn nâng cao đạo đức, bạn sẽ tự nhiên mong muốn giúp đỡ mọi người và có nguyện vọng trở thành một người tốt hơn”.
Một nghiên cứu cho thấy sau khi chứng kiến các hành động mang tính đạo đức cao, nhiều người đã không còn coi trọng việc phân cấp xã hội, hay việc phân định ra một số nhóm đối tượng nào tốt hơn những nhóm khác. Điều này giúp chúng ta sẵn sàng quan tâm đến lợi ích của các nhóm xã hội khác nhau, hơn là dành ưu ái cho một vài nhóm cá biệt nào đó.
Trong một nghiên cứu gần đây, những người tham gia đã xem các video clip ngắn về “truyền cảm hứng” như: một người đàn ông “cung cấp” những cái ôm miễn phí cho những người trên đường phố, các nhạc sĩ từ khắp nơi trên thế giới cùng chơi một bài hát… Ngoài ra, họ cũng được xem các clip vui nhộn như dắt chú chó ”vô hình” đi dạo, các em bé đáng yêu nhảy múa…
Kết quả là, mặc dù cả 2 loại video về nâng cao đạo đức tinh thần và hài hước đều mang lại cảm xúc tích cực rất cao cho người xem, nhưng chỉ với những video truyền cảm hứng, người xem mới có cảm giác sâu sắc về tính nhân văn và lòng tốt giữa người với người, đồng thời giúp họ giảm định kiến đối với các giai tầng khác trong xã hội.
Theo nhà nghiên cứu Siegel: “Mọi người có xu hướng yêu thương người khác, và suy nghĩ tốt hơn về con người, sự vật xung quanh khi họ trải nghiệm các giá trị đạo đức cao thượng”.
Mặc khác, một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng các biểu hiện kém đạo đức có thể khiến người xem cảm thấy bị giảm sút về mặt đạo đức và trở nên ích kỷ.
Nhà nghiên cứu Siegel cho biết thêm: “Khi bạn được nâng cao về mặt đạo đức, bạn sẽ có nhận định tốt hơn về những hành vi đạo đức mà bạn đang làm hoặc nên làm”.
Một nghiên cứu trong 17 tháng cho thấy rằng, khi một người có được trải nghiệm về vẻ đẹp nhân cách đạo đức thường xuyên hơn, họ sẽ trải qua quá trình gọi là “nâng cao tính cách đạo đức”. Sau đó, họ sẽ có được nội tâm mạnh mẽ, tâm hồn sâu sắc, trong sáng hơn so với những người không tham gia.
Có thể thấy, tất cả chúng ta đều được hưởng lợi bằng cách tích cực “theo đuổi” các giá trị đạo đức cao qúy, ủng hộ những giá trị tốt đẹp, chia sẻ những câu chuyện về lòng tốt, trân quý và bảo tồn các giá trị văn hóa, lịch sử; Duy trì và bảo vệ những giá trị đạo đức cốt lõi như chân thành, trung thực, thiện lương, bao dung… tất cả những điều này sẽ truyền cảm hứng cho chúng ta trở nên tốt hơn.
Nhà nghiên cứu Jonathan Haidt đã nói: “Những khoảnh khắc mạnh mẽ của đạo đức cao thượng thiết lập lại tinh thần, xóa đi cảm giác tiêu cực và thay thế chúng bằng cảm giác hy vọng, tình yêu và sự lạc quan”.
Nâng cao giá trị đạo đức không chỉ khiến chúng ta cảm thấy tốt hơn, mà còn giúp chúng ta tăng cảm giác kết nối và tình thân ái đối với mọi người thuộc mọi hoàn cảnh, thúc đẩy chúng ta thực hiện những hành động tử tế.
Một đời sống tinh thần cao thượng còn có thể thay đổi hoàn toàn nhân sinh quan của chúng ta, giúp ta duy trì một thái độ sống lạc quan, đầy chân thành và nhân ái đối với đời sống và mọi người xung quanh. Và quan trọng là, hãy nghĩ về những “gợn sóng” tốt lành mà bạn sẽ tạo ra… đó sẽ là điều tuyệt vời nhất chúng ta có thể làm cho thế giới này.
Tác giả: Jill Suttie . (Jill Suttie có bằng tiến sĩ tâm lý học. Cô là biên tập viên đánh giá sách của Greater Good và là người đóng góp thường xuyên cho tạp chí. Bài báo này ban đầu được xuất bản trên Tạp chí Greater Good trực tuyến.)
