Món quà hoàn hảo dành cho đêm Giáng Sinh
Bạn đã bao giờ yêu một ai đó và muốn tìm một món quà hoàn hảo để tặng người ấy? Chắc hẳn là bạn có. Đó có thể là cha hay mẹ, cũng có thể là một người rất quan trọng đối với bạn. Và một khi tâm trí bạn đang suy nghĩ về việc tặng quà đó, bạn sẽ ở trong tình huống của Della, nhân vật chính trong “The Gift of the Magi” (được dịch ra tiếng Việt là Món quà Giáng sinh) của O. Henry – một trong những truyện ngắn được độc giả phương Tây yêu thích nhất và cũng được xem là một trong những câu chuyện về Giáng Sinh hay nhất mọi thời đại.
O. Henry tên thật là William Sidney Porter. Ông được coi là một trong những tác giả truyện ngắn vĩ đại của Mỹ. Những câu chuyện của O. Henry được biết đến với sự ấm áp của những tình cảm cao thượng tỏa sáng trong tâm hồn độc giả, khiếu hài hước vui tươi và lạc quan của những nhân vật, và đặc biệt là vì những cái kết bất ngờ gợi ra rất nhiều suy tư trong lòng độc giả. Chỉ trong vòng 10 năm (1898-1908), O. Henry đã sáng tác hơn 300 truyện ngắn.
Món quà giáng sinh có lẽ là truyện ngắn nổi tiếng nhất và đã thể hiện một cách phong phú tất cả các đặc điểm nổi bật trong phong cách sáng tác của O. Henry. Kể từ khi được xuất bản lần đầu tiên, nó đã trở thành cốt truyện được được kể lại trong rất nhiều bô phim, nhạc, kịch, chương trình truyền hình… Đó cũng là một trong những câu chuyện Giáng sinh kinh điển mà mọi người thường đọc trong những ngày lễ.
Có thể bạn cũng sẽ phải đối mặt với những câu hỏi tương tự như Della. Một món quà hoàn hảo là gì? Và bạn sẵn sàng bỏ bao nhiêu tiền bạc, thời gian, tâm trí… để tìm được thứ thực sự quan trọng đối với người đó?
Nhưng O. Henry thậm chí còn đi xa hơn khi dẫn người đọc đến một số câu hỏi lớn đáng ngạc nhiên. Điều gì thực sự quan trọng và điều gì thực sự có giá trị?
Đó là lý do tại sao bất cứ khi nào mùa Giáng sinh đến, mọi người muốn đọc lại câu chuyện này.
—-
Truyện ngắn: Món quà giáng sinh
Một đồng tám mươi bảy xu, đúng như vậy. Hàng ngày, cô cố gắng tiêu thật ít tiền khi đi chợ. Cô đi loanh quanh tìm mua thứ thịt và rau rẻ nhất cho bữa ăn hàng ngày, ngay cả lúc cảm thấy hết sức mệt mỏi cô vẫn cố tìm kiếm. Tiết kiệm được đồng nào hay đồng đó.
Della đếm lại số tiền ít ỏi một lần nữa. Không hề có sự nhầm lẫn, chỉ có một đồng tám mươi bảy xu, và ngày mai sẽ là lễ giáng sinh.
Cô sẽ không thể làm gì hơn, chỉ còn cách ngồi xuống và khóc mà thôi. Ở đó, trong một căn phòng nhỏ, tồi tàn, cô đang nức nở.
Della sống trong căn phòng nhỏ nghèo nàn này với chồng của cô, James Dillingham Young, ở thành phố New York.
Họ có một phòng ngủ, một phòng tắm và một nhà bếp. James Dillingham Young may mắn hơn cô vì anh ấy có việc làm. Tuy vậy đó không phải là một công việc kiếm được nhiều tiền. Tiền thuê căn phòng này chiếm gần hết lương của anh ấy. Della đã cố gắng rất nhiều để tìm một công việc nhưng vận may đã không mỉm cười với cô. Tuy nhiên, cô rất hạnh phúc khi ôm Jim, James Dillingham Young, trong tay mỗi khi anh trở về.
Della đã ngừng khóc. Cô lau khô mặt rồi đứng nhìn một chú mèo xám trên bức tường đồng màu với nó bên cạnh con đường tối ngoài cửa sổ.
Ngày mai là Noel và cô chỉ còn một đồng tám mươi bảy xu để mua cho Jim, Jim của cô, một món quà. Cô muốn mua một món quà thật sự có ý nghĩa, một thứ có thể biểu hiện được tất cả tình yêu cô dành cho anh.
Della chợt xoay người chạy đến bên chiếc gương treo trên tuờng. Mắt cô sáng lên.
Cho đến bây giờ, gia đình James Dillingham Young chỉ có hai vật quí giá nhất. Một thứ là chiếc đồng hồ vàng của Jim. Chiếc đồng hồ này trước đây thuộc sở hữu của cha anh ta và trước nữa là ông nội anh. Thứ còn lại là mái tóc của Della.
Della thả nhanh mái tóc dài óng mượt xuống lưng. Thật tuyệt đẹp, không khác nào như một chiếc áo khoác đang choàng qua người cô. Della cuộn tóc lên lại. Cô đứng lặng đi rồi thút thít một lát.
Della bước chậm rãi qua các cửa hàng dọc hai bên đường rồi dừng lại trước bảng hiệu “Madame Eloise”. Tiếp cô là một phụ nữ mập mạp, bà ta chẳng có một chút vẻ “Eloise” nào cả.
Della cất tiếng hỏi: “Bà mua tóc tôi không?”
– “Tôi chuyên mua tóc mà”, bà ta đáp và bảo : “Hãy bỏ nón ra cho tôi xem tóc của cô đi”.
Suối tóc nâu đẹp tụyệt vời buông xuống.
– “Hai mươi đồng” – bà ta định giá, bàn tay nâng niu mái tóc óng ả.
– “Hãy cắt nhanh đi! và đưa tiền cho tôi” – Della nói.
Hai giờ tiếp theo trôi qua nhanh chóng. Cô tìm mua quà cho Jim trong các cửa hiệu trong niềm vui khôn tả. Cuối cùng cô cũng chọn được một thứ. Ðó là môt sợi dây đồng hồ bằng vàng. Jim rất quí chiếc đồng hồ của mình nhưng rất tiếc là nó không có dây. Khi Della trông thấy sợi dây này cô biết rằng nó phải là của anh và cô phải mua nó.
Cô trả hai mươi mốt đồng để mua và vội vã trở về nhà với tám mươi bảy xu còn lại.
Ðến nhà, Della ngắm mái tóc cực ngắn của mình trong gương và nghĩ thầm :”Mình có thể làm gì với nó đây?”. Nửa giờ tiếp theo cô nhanh chóng chuẩn bị mọi thứ. Xong Della lại ngắm nghía mình trong gương lần nữa. Tóc của cô bây giờ toàn những sợi quăn quăn khắp đầu. “Chúa ơi, mình trông như một con bé nữ sinh ấy!”. Cô tự nhủ: “Jim sẽ nói gì khi thấy mình như thế này?”
Bảy giờ tối, bữa ăn đuợc chuẩn bị gần xong. Della hồi hộp chờ đợi, hy vọng rằng mình vẫn còn xinh đẹp trong mắt Jim.
Thế rồi cửa mở, Jim bước vào. Anh ấy trông rất gầy và cần có một cát áo khoác mới. Jim nhìn chằm chằm vào Della. Cô không thể hiểu được anh đang nghĩ gì, cô sợ. Anh ta không giận dữ, cũng chẳng ngạc nhiên. Anh đứng đó, nhìn cô với ánh mắt kỳ lạ. Della chạy đến bên Jim òa khóc: “Ðừng nhìn em như thế, anh yêu. Em bán tóc chỉ để mua cho anh một món quà. Tóc sẽ dài ra mà. Em phải bán nó thôi, Jim à. Hãy nói “Giáng sinh vui vẻ”, em có một món quà rất hay cho anh này!”
– Em đã cắt mất tóc rồi à? – Jim hỏi.
– Ðúng thế, em đã cắt và bán rồi, vì vậy mà anh không còn yêu em nữa ư? Em vẫn là em mà! – Della nói.
Jim nhìn quanh rồi hỏi lại như một kẻ ngớ ngẩn: “Em nói là em đã bán tóc à?”
– Ðúng, em đã nói vậy, vì em yêu anh! Chúng ta có thể ăn tối được chưa, Jim?
Chợt Jim vòng tay ôm lấy Della và rút từ túi áo ra một vật gì đấy đặt lên bàn. Anh nói: “Anh yêu em, Della, dù cho tóc em ngắn hay dài. Hãy mở cái này ra em, sẽ hiểu tại sao khi nãy anh sững sờ đến vậy”.
Della xé bỏ lớp giấy bọc ngoài và kêu lên sung suớng, liền sau đó những giọt nước mắt hạnh phúc rơi xuống. Trong đó là một bộ kẹp tóc, những chiếc kẹp dành cho mái tóc óng ả của Della. Cô đã mơ ước có đuợc nó khi trông thấy lần đầu tiên qua cửa kính một gian hàng. Những cái kẹp rất đẹp và rất đắt tiền. Bây giờ chúng đã thuộc về cô nhưng tóc cô thì không còn đủ dài để kẹp nữa!
Della nâng niu món quà, mắt tràn đầy hạnh phúc: “Tóc em sẽ chóng dài ra thôi Jim”, nói xong cô chợt nhớ đến dây đồng hồ vàng định tặng cho Jim và chạy đi lấy.
– Ðẹp không anh? Em đã tìm kiếm khắp nơi đấy, giờ thì anh sẽ phải thích thú nhìn ngắm nó hàng trăm lần mỗi ngày thôi. Nhanh lên, đưa nó cho em, Jim, hãy nhìn nó với sợi dây mới này.
Nhưng Jim không làm theo lời Della. Anh ngồi xuống vòng tay ra sau đầu mỉm cuời nói: “Della, hãy cất những món quà này đi. Chúng thật đáng yêu. Em biết không, anh đã bán chiếc đồng hồ để mua kẹp cho em. Giờ thì chúng ta có thể bắt đầu bữa tối được rồi em ạ”.
Món quà của những nhà Thông thái
Trong đoạn kết của câu chuyện, O. Henry lý giải vì sao ông đặt tên cho câu chuyện là “The Gifts of Magi” — Món quà của những nhà Thông thái hay Món quà của những đạo sỹ, bằng cách so sánh sự hy sinh cho nhau của các cặp vợ chồng và của các nhà thông thái (hoặc là ba vua, ba đạo sĩ) từ phương Đông đến mừng Chúa Jesus lúc vừa sinh ra, khi xưa:
“Như bạn biết đấy, những nhà thông thái là những con người khôn ngoan. Thật sự vô cùng khôn ngoan sáng suốt. Ba người thông thái đó đã mang đến những món quà dâng tặng Chúa Hài Đồng (Jesus) khi Người được sinh ra trong máng cỏ và họ cũng sáng tạo ra nghệ thuật tặng quà Giáng Sinh. Vì họ là những nhà thông thái, nên chắc là quà của họ cũng rất thông minh, và có thể họ nhận được những đặc ân trở lại. Và ở đây, tôi đã vụng về kể cho bạn nghe một câu chuyện không có hậu về hai cô cậu khờ dại trong một căn hộ nghèo nàn, đã hy sinh những tài sản quý giá của mình một cách không khôn ngoan chút nào. Nhưng lời cuối cùng để nói với những người khôn ngoan thời buổi này là trong những người tặng quà, hai người này là khôn ngoan nhất. Và tất cả những ai trao quà theo cách của họ, kể cả người cho và người nhận, ở bất cứ nơi đâu, đều là khôn ngoan nhất. Họ chính là những nhà thông thái thật sự.”
Vì sao O. Henry lại so sánh cặp vợ chồng nghèo với những nhà thông thái tìm đến Chúa Jesus?
Henry lấy nguồn cảm hứng để viết truyện ngắn này từ Phúc Âm. Khi Chúa Jesus sinh ra, có ít người biết và rất ít người đi tìm kiếm Ngài. Nhưng tại một vùng xa xôi bên phương Đông, có một nhóm người nọ hết lòng đi tìm Chúa. Theo Thánh Kinh, các nhà thông thái đã tặng cho Đức Chúa Jesus ba món quà là vàng, nhũ hương và một dược. Vàng tượng trưng cho cuộc đời của đế vương; Nhũ hương là một loại hương liệu thường được dùng trong các nghi lễ tôn giáo, đặc biệt trong lúc cầu nguyện, ám chỉ Đức Chúa Jesus là Ðấng Trung Gian trình dâng lời cầu nguyện của loài người cho Ðức Chúa Trời; Một dược là một loại dầu thường được dùng để tẩm xác, tượng trưng cho sự khổ nạn và cái chết của Đức Jesus.
Ðối với nhiều người, việc vượt hàng ngàn dặm đường để tìm một hài nhi trong máng cỏ (nơi Chúa Jesu ra đời) là việc khờ dại. Tuy nhiên, các nhà thông thái này, biết rằng Đức Chúa Trời giáng sinh để mang đến cho nhân loại một món quà từ lòng từ bi vô hạn của Ngài. Ngài quan tâm đến những khổ đau của con người và muốn cứu vớt chúng sinh bằng tinh yêu vô điều kiện.
Truyện của O. Henry không kết thúc ở những dòng chữ cuối cùng, nó lại mở ra một câu chuyện khác, dành cho người đọc khi khiến phải suy tư về nhân vật và chính mình. Mỗi người sẽ có một câu chuyện của riêng mình khi cố gắng trả lời câu hỏi vì sao O. Henry cho rằng cặp vợ chồng trẻ trong câu chuyện của ông là những nhà thông thái như những đạo sỹ đã tìm đến Chúa khi Ngài ra đời? Vì sao O. Henry gọi họ là những người tặng quà khôn ngoan nhất?
Họ khôn ngoan có lẽ bởi vì sự nghèo khổ, túng quẫn không làm thay đổi tình yêu của họ. Họ hiểu rõ ước ao thầm lặng của người mình yêu và tìm cách hiện thực mơ ước ấy. Họ đã tặng cho người mình yêu điều mà họ trân quý nhất. Và ngay cả khi món quà đó trở nên vô giá trị vì không thể được sử dụng, nó vẫn vô giá trong trái tim họ.
Những vị đạo sỹ không vì người đời cười nhạo mà vượt nghìn trùng để tìm đến Chúa Jesus. Họ biết rõ điều gì khiến họ tìm đến Chúa Jesus, ngay từ khi Ngài chỉ là hài nhi trong máng cỏ ở chuồng bò. Người ta gọi họ là các nhà thông thái. Các nhà thông thái là những người khôn ngoan không phải chỉ vì họ sở hữu tri thức, họ khôn ngoan vì họ biết tìm đến tôn thờ Chúa.
Henry cho rằng cặp vợ chồng nghèo kia là những người khôn ngoan nhất, bởi khi khờ dại khi bán đi những tài sản giá trị nhất của mình để mua món quà dành tặng người mình yêu, họ đã cho chúng ta thấy thứ giá trị nhất mà họ có không phải là tiền, và vì thế họ không hề nghèo khổ. Tình yêu mà họ dành cho nhau là tài sản mà không gì có thể so sánh.
Và liệu họ có khiến chúng ta nhận ra rằng, tài sản lớn nhất trong mỗi chúng ta không phải là vật chất, bằng cách đó, ai cũng có thể là người giàu có.
Cặp vợ chồng nghèo – những nhà thông thái – Đức Chúa… O. Henry đã nhận ra điều gì trong mối liên hệ giữa họ. Món quà quý giá mà Ðức Chúa Trời tặng cho nhân loại xuất phát từ lòng từ bi vô hạn. Và khi chúng ta có thể trao cho nhau bằng tình yêu vô điều kiện, như cặp vợ chồng nghèo trong câu chuyện của O. Henry, chúng ta sẽ cảm nhận được tình yêu của Đức Chúa Trời dành cho nhân loại, bằng sự hy sinh của Ngài, như cách mà Della và Jim đã hy sinh bản thân mình cho nhau. Có lẽ đó là lúc chúng ta thấu hiểu ý nghĩa thực sự của tình yêu và có lẽ đó chính là món quà Giáng Sinh đẹp nhất chúng ta có thể tìm thấy để dành tặng cho nhau, trong tình yêu của Chúa.
Đan Thư
Xem thêm: