Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Công dân Hoa Kỳ bị bỏ tù ba năm ở Trung Quốc vì mua súng đồ chơi trực tuyến
Hồi năm 2017, nhà thiết kế trò chơi người Hoa Kỳ gốc Đài Loan Trịnh Thâm (Cheng San) rơi vào một tình cảnh éo le do cuộc vận động chống lại quyền sở hữu súng của chính quyền Trung Quốc.
Ông đã bị kết án ba năm tù vì mua súng đồ chơi trực tuyến — được giới chức cho là một hành động phi pháp khi áp dụng luật kiểm soát súng khắc nghiệt và được định nghĩa một cách chung chung của chính quyền này.
Giờ đây trở lại Hoa Kỳ sau khi thụ án, ông Trịnh muốn đòi lại công lý.
Ông Trịnh, 47 tuổi, một người Hoa Kỳ gốc Đài Loan, từng là Giám đốc Điều hành của Keyloft Inc., một công ty có trụ sở tại New York chuyên thiết kế các ứng dụng trò chơi cho điện thoại thông minh. Khi ở Bắc Kinh vào tháng 04/2016, công ty của ông bắt đầu phát triển một ứng dụng trò chơi bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS).
Để giúp nhóm của mình tối ưu hóa các thiết kế, ông Trịnh và các nhân viên trong suốt dự án kéo dài 6 tháng, đã mua hơn 60 khẩu súng nhái trên Taobao, một trong những nền tảng mua sắm phổ biến nhất Trung Quốc, thuộc sở hữu của đại công ty công nghệ Alibaba. Không có khẩu súng đồ chơi nào gây chết người, theo mô tả sản phẩm được liệt kê và mỗi khẩu có giá dưới 20 USD.
Ông Trịnh không thể ngờ điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
Hồi tháng 06/2017, cảnh sát xuất hiện tại dinh thự của ông Trịnh ở Bắc Kinh và bắt giữ ông vì tội danh tàng trữ súng trái phép. Ông Trịnh cho biết tổng cộng 137 người, gồm cả nhân viên và gia đình của họ, đã bị bắt trong vụ việc tương tự, ông Trịnh cho biết trong một cuộc họp báo ngày 09/12 ở Flushing, New York.
Vụ bắt giữ
Trung Quốc có một số luật về súng nghiêm ngặt nhất thế giới, vốn cấm mọi người mua hoặc sở hữu bất kỳ loại súng nào (kể cả súng đồ chơi). Điều cấu thành một khẩu súng bất hợp pháp được định nghĩa chung chung theo các luật và quy định của nước này. Cảnh sát đã khẳng định rằng 9 trong số các bản sao được mua đã đáp ứng tiêu chuẩn của một khẩu súng bất hợp pháp.
Theo lời kể tại cuộc họp báo, khi ông Trịnh bị bắt, ông thấy một sĩ quan cầm một xấp tài liệu dày cộp cho thấy tất cả hồ sơ về các vụ mua bán súng nhái. Là một người quen thuộc với các hệ thống dữ liệu, ông Trịnh ngay lập tức nhận ra thông tin cá nhân của những khách hàng đó là do Alibaba sở hữu và nắm giữ, và cách duy nhất mà cảnh sát có thể lấy được là công ty tiết lộ thông tin đó cho họ.
Ông Trịnh đã đặt câu hỏi về tính hợp lý của vụ bắt giữ, chỉ ra rằng nếu các khẩu súng giả vi phạm luật thì ngay từ đầu Alibaba và Taobao lẽ ra không được phép bán chúng. Nếu điều này xảy ra ở Hoa Kỳ, trong trường hợp một khách hàng mua hàng bất hợp pháp tại Amazon, ông lập luận, các cơ quan thực thi pháp luật sẽ hành động chống lại Amazon chứ không phải người mua hàng.
Ông Trịnh không nhận tội, nhưng ông ta bị kết tội và bị kết án 3 năm tù. Trước sự quả quyết của ông, phán quyết này đã bao hàm một tuyên bố rằng tất cả “súng” liên quan đều được mua trực tuyến tại Taobao.
Trong khi bị giam giữ, ông Trịnh ngạc nhiên khi gặp khoảng hai chục người khác cũng bị bắt vì tội tàng trữ súng trái phép.
Alibaba
Ông Trịnh hiện đang cư trú tại New Jersey, cáo buộc Alibaba sử dụng sai thông tin của khách hàng và tiếp tay cho cảnh sát bắt bớ một cách sai trái, mà theo ý kiến của ông, hành vi này là vi phạm nhân quyền.
Ông nói một sĩ quan cảnh sát nói với mình rằng Alibaba đã nhận được một khoản tiền thưởng lớn từ cảnh sát mỗi khi công ty tiết lộ thông tin của khách hàng. Ông nói với báo chí rằng Alibaba hám lợi, đã đặt bẫy người mua.
Ông Trịnh cũng lên án hành vi dụ dỗ khách hàng của Taobao mua các mặt hàng có vấn đề bằng các quảng cáo ăn theo và khuyến mại. Taobao tự hào rằng họ là Amazon của Trung Quốc.
“Amazon có thể quảng cáo và bán hàng hóa bất hợp pháp để làm liên lụy đến khách hàng của mình không?” ông Trịnh hỏi.
Ông cho xem một ảnh chụp màn hình các trang web của AliExpress, một trang web thương mại điện tử khác do Alibaba sở hữu, quảng cáo nhiều loại mặt hàng bất hợp pháp, từ tiền giấy và tiền xu Hoa Kỳ giả đến thẻ chích ngừa giả, và các huy hiệu của FBI hay Sở cảnh sát New York.
Taobao, một trong những nền tảng mua sắm lớn nhất Trung Quốc, trong nhiều năm đã thu hút sự giám sát vì bán hàng giả và hàng nhái. Đại diện thương mại Hoa Kỳ đã đưa đại công ty thương mại điện tử này vào danh sách thường niên “các thị trường có tiếng xấu” trong 5 năm qua.
Khi ở Trung Quốc, ông Trịnh và các nhân viên của mình đã thuê luật sư để cố gắng buộc Alibaba chịu trách nhiệm, chỉ để phát hiện ra rằng họ thậm chí không thể đệ đơn kiện đại công ty công nghệ này. Alibaba lúc đó là một trong những công ty quyền lực nhất Trung Quốc, có mối quan hệ chặt chẽ với Trung Cộng, ông nói. Một số nhân viên của ông theo đuổi vụ kiện cũng bị giam giữ và một luật sư của Alibaba đã đe dọa sẽ buộc họ tội quấy rối.
Các quan chức của Alibaba đã không phúc đáp yêu cầu bình luận vào thời điểm phát hành bản tin này.
Mặc dù bị bỏ tù trong 3 năm, ông Trịnh nói rằng ông còn may mắn hơn các nhân viên Trung Quốc của mình, hầu hết đều có mức án lâu hơn nhiều, được tính dựa trên số lượng súng nhái đã mua. Ngoài việc có quốc tịch Hoa Kỳ, ông Trịnh tin rằng việc ông tranh cãi rằng Taobao là thủ phạm đã giúp ông nhận được một bản án nhẹ hơn.
Theo ông Trịnh, một công dân Trung Quốc không liên quan đến vụ án của ông đã bị kết án tù chung thân vì mua 49 thanh kiếm samurai đồ chơi trên mạng.
Trách nhiệm
Những gì phải trải qua đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến ông. Khi ở trong tù, ông đã cố gắng tự tử ba lần. Công ty mà ông thành lập, có thời điểm ông đã muốn chào bán công khai, giờ lại phá sản khi ông bị giam giữ mòn mỏi trong tù.
Giờ đây, hơn một năm sau khi mãn hạn tù, ông Trịnh vẫn gặp ác mộng hàng đêm và thường không thể biết mình đang ở đâu khi thức dậy.
“Khi tôi ngủ, tôi quay trở lại nhà tù đó,” ông nói. “Tôi trông như một người mất trí ngay sau khi trở lại Hoa Kỳ. Tôi cứ đi lang thang lo lắng ở nhà.”
Ông Trịnh cho biết ông đang điều trị chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương tâm lý và đang được 4 bác sĩ tâm thần chăm sóc.
Vì Taobao là một nền tảng mua sắm quốc tế, ông Trịnh lo ngại Alibaba đang sử dụng sai cơ sở dữ liệu lớn về thông tin cá nhân của khách hàng từ khắp nơi trên thế giới. Theo xếp hạng của Alexa, Taobao là trang web được truy cập nhiều thứ tám trên toàn cầu vào năm 2021.
Ông Trịnh đang thúc giục các chính phủ tăng cường giám sát Alibaba và Taobao. Trong khi đó, ông kêu gọi Apple ngừng chạy quảng cáo Taobao và kêu gọi người mua hàng xóa ứng dụng Taobao.
“Một người cha giàu tình cảm mua một khẩu súng đồ chơi cho sinh nhật của con mình có thể phải ngồi tù nhiều năm. Taobao đã làm hại rất nhiều gia đình,” ông Trịnh nói.
“Nó phải bị cho ngừng hoạt động.”
Ông Frank Dong là một ký giả tâm huyết với hơn 20 năm kinh nghiệm. Ông là một cộng tác viên tự do đưa tin về các chủ đề liên quan đến Trung Quốc cho The Epoch Times.
Thiện Lan biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc tại The Epoch Times
Xem thêm:
