Các vụ sụp đổ ngân hàng khiến các nhà đầu tư kỳ vọng Fed sẽ nới lỏng việc tăng lãi suất
Sự sụp đổ của Silicon Valley Bank và Signature Bank đã gây ra một làn sóng chấn động khắp các thị trường đồng thời củng cố mạnh mẽ kỳ vọng của các nhà đầu tư rằng Cục Dự trữ Liên bang sẽ nới lỏng tốc độ tăng lãi suất — hoặc ngừng tăng lãi suất hoàn toàn.
Một tuần trước đây, trước khi Silicon Valley Bank (SVB) trở thành một cái tên quen thuộc khi các nhà quản lý ra lệnh đóng cửa ngân hàng này và Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang (FDIC) vội vã can thiệp rồi tuyên bố sẽ không để những người gửi tiền mất bất kỳ khoản tiền nào trong vụ sụp đổ này, các thị trường còn đang kỳ vọng một xác suất bằng 0% rằng Cục Dự trữ Liên bang sẽ giữ nguyên lãi suất tại cuộc họp chính sách sắp tới.
Nhưng sự thất bại nhanh như chớp của SVB hồi tuần trước, cùng với sự sụp đổ của Signature Bank vào cuối tuần đó (10-12/03), đã thay đổi mạnh mẽ những tính toán ấy khi các nhà đầu tư đặt cược rằng Fed sẽ xem việc xuất hiện căng thẳng trong lĩnh vực ngân hàng là lý do để nới lỏng lãi suất.
Tỷ lệ cược đã tăng từ 0% từ một tuần trước lên 10.7% vào thời điểm phát hành bản tin này đối với việc Fed sẽ giữ lãi suất căn bản ổn định ở phạm vi hiện tại là 4.50–4.75% khi các nhà hoạch định chính sách họp vào ngày 22/03 tới.
Trong một khoảng thời gian hôm thứ Hai (13/03), khi các thị trường đón nhận những tin tức mới nhất về những vụ sụp đổ trong lĩnh vực ngân hàng và phản ứng của chính phủ đối với các vụ việc này, tỷ lệ cược rằng Fed sẽ tạm dừng tăng lãi suất đã tăng lên trên 30%.
“Đã có một sự thay đổi căn bản trong kỳ vọng về lãi suất,” ông Niels Christensen, nhà phân tích trưởng tại Nordea cho biết. “Lý do khiến chúng ta đang thấy sự điều chỉnh giá cổ phiếu theo những kỳ vọng tăng lãi suất như thế là do sự sụp đổ của các ngân hàng.”
Các chiến lược gia của Goldman Sachs cho biết trong một ghi chú hôm thứ Hai (13/03) rằng “do căng thẳng gần đây trong hệ thống ngân hàng,” nên họ không còn kỳ vọng Fed sẽ tăng lãi suất hôm 22/03 nữa và rằng xu hướng lãi suất trong tương lai hiện đang bị một “sự bất ổn lớn” che khuất.
Một tuần trước, khả năng Fed sẽ đưa ra một mức tăng 50 điểm căn bản lớn hơn là 31.4%. Hiện tại, xác suất đó đã giảm xuống bằng không.
Ông Christensen nói rằng nếu những tác động lan tỏa từ sự sụp đổ của hai ngân hàng nói trên giảm dần và không có sự lây lan tài chính nào, thì kỳ vọng của các nhà đầu tư về việc tiếp tục tăng lãi suất sẽ quay trở lại.
Ông nói: “Nếu chúng ta không thấy bất kỳ sự lây lan nào, thì các kỳ vọng tăng lãi suất sẽ nhanh chóng được phục hồi.”
Hiện tại, hầu hết các nhà đầu tư đều kỳ vọng Fed sẽ tăng lãi suất thêm 25 điểm căn bản tại cuộc họp chính sách sắp tới, với tỷ lệ cược cho kết quả đó hiện là 89.3%. Con số này tăng từ khoảng 68.6% một tuần trước đó.
Fed đã nhanh chóng tăng lãi suất khi đối mặt với lạm phát cao, mặc dù với các tác dụng hạn chế khi áp lực giá cả vẫn tăng cao.
Ông Mark Dowding, giám đốc đầu tư tại BlueBay Asset Management, cho biết: “Ngày mai, chúng tôi có một báo cáo dữ liệu lớn với chỉ số CPI và trừ khi tình trạng hỗn loạn trên thị trường thực sự tiếp tục và dẫn đến việc thắt chặt các điều kiện tài chính, thì Fed sẽ tăng 25 điểm căn bản.”
“Nếu việc tăng lãi suất bắt đầu gây ảnh hưởng thì quý vị phải tiến hành thận trọng hơn.”
‘Hệ thống ngân hàng của chúng ta an toàn’
Sự sụp đổ của SVB xảy ra sau khi ngân hàng này lỗ 1.8 tỷ USD do buộc phải thanh lý một khoản trái phiếu trị giá 21 tỷ USD hôm thứ Tư (08/03) và sau đó thông báo rằng họ đang tìm cách huy động 2.25 tỷ USD tiền vốn để lấp lỗ hổng này trong bảng cân đối kế toán. Tin tức đó đã khiến những người gửi tiền hoảng sợ và khi họ vội vã rút tiền của mình theo kiểu tháo chạy ồ ạt kinh điển, thì cổ phiếu SVB đã lao dốc.
Các cơ quan tài chính Hoa Kỳ đã làm việc trên nhiều mặt để ngăn chặn bất kỳ hậu quả tiềm ẩn nào từ những vụ sụp đổ của hai ngân hàng nói trên, sự kiện làm dấy lên những lo ngại về việc rút tiền ồ ạt khỏi ngân hàng và tình trạng lây lan, vốn có thể đe dọa sự ổn định của hệ thống tài chính rộng lớn hơn.
Cục Dự trữ Liên bang, Bộ Ngân Khố, và FDIC đã cùng nhau can thiệp để giúp xoa dịu tinh thần của các nhà đầu tư đang căng thẳng.
FDIC, được chỉ định tiếp nhận SVB và thiết lập một ngân hàng bắc cầu để lưu trữ các tài sản của ngân hàng này một cách an toàn trong lúc tìm kiếm một người mua để cung cấp một cơ hội tồn tại cho hoạt động kinh doanh của SVB, đã miễn bỏ hạn mức bảo hiểm tiền gửi 250,000 USD để bảo đảm cho tất cả những người gửi tiền của SVB lấy lại được toàn bộ tiền của họ.
Fed đã thiết lập một chương trình thanh khoản khẩn cấp, cung cấp cho các ngân hàng và các tổ chức tài chính khác một cơ hội vay với các điều khoản dễ dàng hơn so với thông thường.
Bộ Ngân khố đã cung cấp một khoản dự phòng tài trợ khẩn cấp trị giá 25 tỷ USD cho công cụ cho vay đặc biệt của Fed trong trường hợp nhu cầu [rút tiền] cao đến mức ngân hàng cạn hết tiền và cần phải bổ sung thêm.
Trong một nỗ lực tiếp theo nhằm xoa dịu thị trường, Tổng thống Joe Biden đã nói về vấn đề này hôm thứ Hai (13/03), nói rằng tất cả khách hàng của SVB và Signature Bank, kể cả các doanh nghiệp nhỏ, sẽ không mất bất kỳ khoản tiền nào trong hai vụ sụp đổ này.
Tổng thống Biden nói, “Điểm mấu chốt là: Người dân Mỹ có thể yên tâm rằng hệ thống ngân hàng của chúng ta an toàn.”
Tổng thống Biden cam kết rằng các cổ đông và các trái chủ có thể bị mất tiền khi các nhà chức trách về tài chính phát mại các ngân hàng này nhưng những người gửi tiền thì sẽ được thanh toán toàn bộ.
Ông Biden nói thêm rằng, “Những người nộp thuế sẽ không phải gánh chịu bất kỳ tổn thất nào,” và lưu ý rằng số tiền để chi trả cho những người gửi tiền sẽ đến từ phí bảo hiểm mà FBIC thu của các ngân hàng và các tổ chức tài chính được bảo hiểm khác.
Rủi ro đạo đức?
Trong khi một số người tham gia thị trường cho biết những hành động của các nhà chức trách về tài chính của Hoa Kỳ sẽ thúc đẩy tâm lý thị trường trong thời gian ngắn, thì những hành động này có nguy cơ làm xói mòn kỷ luật thị trường trong dài hạn và có thể khuyến khích các khoản đầu tư rủi ro hơn.
Các chiến lược gia của Rabobank, hai ông Michael Every và Ben Picton, đã lập luận trong một ghi chú rằng chương trình cho vay khẩn cấp của Fed có nghĩa là “cho phép nới lỏng các điều kiện tài chính trên diện rộng cũng như làm tăng vọt rủi ro đạo đức.”
Rủi ro đạo đức là việc mọi người không còn động cơ để đề phòng rủi ro tài chính, khuyến khích những người tham gia thị trường tiến hành các hoạt động rủi ro hơn.
“Nếu FDIC, Bộ Ngân khố Hoa Kỳ, và Cục Dự trữ Liên bang không can thiệp vào ngày hôm nay, thì chúng ta có thể sẽ có một đợt rút tiền ồ ạt khỏi ngân hàng vào thời những năm 1930 tiếp tục xảy ra ngay đầu hôm thứ Hai, gây thiệt hại kinh tế to lớn và khó khăn cho hàng triệu người,” ông Bill Ackman, người sáng lập công ty Pershing Square cho biết trong một bài đăng trên Twitter.
Ông nói thêm: “Nhiều ngân hàng có thể sẽ sụp đổ bất chấp sự can thiệp này, nhưng chúng ta hiện đã có một lộ trình rõ ràng về cách chính phủ sẽ quản lý các ngân hàng.”
Ông Ackman nhấn mạnh rằng các biện pháp khẩn cấp — hành động miễn trừ trên thực tế đối với giới hạn bảo hiểm tiền gửi 250,000 dollar và chương trình thanh khoản khẩn cấp — “không phải là một gói cứu trợ dưới bất kỳ hình thức nào” vì các nhà đầu tư và các trái chủ, những người không “giám sát một cách thích đáng” các ngân hàng bị sụp đổ sẽ phải đối mặt với thua lỗ, chứ không phải là những người nộp thuế.
Ông nói thêm rằng những hành động này củng cố niềm tin vào lĩnh vực ngân hàng và làm giảm khả năng rút tiền ồ ạt khỏi một số ngân hàng “quá lớn để phá sản” của Mỹ, những ngân hàng có thể sẽ khiến những người nộp thuế phải trả giá đắt cho các gói cứu trợ họ.