Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Các nhà phân tích: Trung Quốc dùng ‘ngoại giao ngân phiếu’ để đẩy Đài Loan ra khỏi Mỹ Latinh
Danh sách các đồng minh ngoại giao của Đài Loan ở Mỹ Latinh tiếp tục bị thu hẹp khi Trung Quốc thắt chặt gọng kìm kiểm soát của mình đối với khu vực này.
Mặc dù ngoài các hoạt động thương mại, một số nhà phân tích tin rằng việc Trung Quốc cô lập Đài Loan trong khu vực này cũng nhằm mục đích giành được “sự ủng hộ” thuận lợi trước khi có hành động gây hấn đối với quốc đảo này.
Bản đánh giá này được đưa ra rất đúng lúc. Hôm 10/04, quân đội Trung Quốc tuyên bố họ “sẵn sàng chiến đấu” sau ba ngày diễn tập chiến đấu mở rộng mô phỏng việc phong tỏa Đài Loan.
Trong thông báo hôm 11/04, quân đội của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) cho biết họ sẵn sàng “chiến đấu bất cứ lúc nào và kiên quyết dập tắt mọi hình thức ly khai ‘Đài Loan độc lập’ và các âm mưu can thiệp của ngoại quốc.”
Trong khi đó, một trong những đồng minh đang suy yếu của quốc đảo này ở Mỹ Latinh đã chuyển công nhận đồng minh sang Bắc Kinh.
Hôm 25/03, chính phủ cánh tả của Honduras đã tuyên bố cắt đứt bang giao chính thức với Đài Loan. Bộ Ngoại giao Honduras đã đăng trên Twitter rằng “chỉ có một Trung Quốc” và ĐCSTQ là “chính phủ hợp pháp” duy nhất.
Hành động này khiến Đài Loan chỉ còn 13 đồng minh ngoại giao trên thế giới. Hầu hết trong số này là ở Mỹ Latinh và vùng biển Caribe.
Và với mối đe dọa sắp xảy ra về một cuộc xâm lược quân sự của ĐCSTQ mà nhiều người lo sợ sẽ mang bóng dáng của cuộc tấn công mà Nga đã thực hiện đối với Ukraine, tình hình ngoại giao của Đài Loan có vẻ ảm đạm.
Nguyên tắc Một Trung Quốc
Có một chủ đề chung trong làn sóng rời bỏ liên minh ở các quốc gia này.
Các khoản đầu tư lớn của Trung Quốc, cùng với gánh nặng nợ nần chồng chất ở Mỹ Latinh — đặc biệt là ở các quốc gia do chủ nghĩa xã hội chi phối — đã thúc đẩy một cuộc di cư chính trị khỏi danh sách đồng minh của Đài Loan.
Trong một cuộc họp báo hôm 26/03, Bộ trưởng Ngoại giao Đài Loan Ngô Chiêu Tiếp (Joseph Wu) đã tuyên bố Tổng thống Honduras Xiomara Castro đã sắp xếp đâu vào đấy kế hoạch chuyển đổi này trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2021.
Tháng 01/2021, Trung Quốc đã đầu tư 298 triệu USD vào một dự án đập ở Honduras. Một năm sau, vị tổng thống theo chủ nghĩa xã hội Castro đã tuyên thệ nhậm chức. Chính phủ của bà đã tận dụng từng giây từng phút để đòi hỏi thêm đầu tư từ phía Đài Loan, mặc dù quốc gia Trung Mỹ này nợ Đài Loan 600 triệu USD.
Tiến sĩ Glen Duerr nói với The Epoch Times: “Những khoản đầu tư này đã mang lại cho Trung Quốc một khối đồng thuận lớn hơn trong Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc và khiến nhiều quốc gia thành viên của Liên Hiệp Quốc rời bỏ Đài Loan theo những gì mà Bắc Kinh gọi là nguyên tắc ‘Một Trung Quốc.’”
Ông Duerr là một giáo sư nghiên cứu quốc tế tại Đại học Cedarville và là tác giả của nhiều công trình trong lĩnh vực khoa học chính trị.
Ông nói rằng khoản đầu tư lớn của ĐCSTQ vào Mỹ Latinh mang đến một cơ hội đạt được nhiều mục tiêu chỉ đơn giản bằng cách viết một tờ ngân phiếu.
Hoạt động mua chuộc lòng trung thành với “nguyên tắc Một Trung Quốc” đã và đang diễn ra trong hai thập niên qua, với sự chú ý đặc biệt dành cho các nhà lãnh đạo cánh tả trong khu vực này.
Thuật ngữ này xuất phát từ việc Bắc Kinh phổ biến cụm từ này sau khi Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc thông qua Nghị quyết 2758 vào năm 1971. Nghị quyết này đã trao cho Bắc Kinh chiếc ghế ngoại giao chính thức tại Liên Hiệp Quốc và hợp pháp hóa chính quyền ĐCSTQ.
Kể từ đó, ông Duerr cho biết Trung Quốc đã “nhắm mục tiêu vào các lãnh đạo thủy triều hồng khác nhau” ở Mỹ Latinh vì lợi ích của chính họ.
Điều này trở nên quan trọng nếu ĐCSTQ quyết định leo thang xâm lược quân sự với Đài Loan. Mặc dù nhiều nguyên thủ quốc gia ở các nước phương Tây sẽ lên án một cuộc xâm lược hoặc tấn công vũ trang, nhưng nhiều người lại mong đợi các nhà lãnh đạo có cảm tình ở Mỹ Latinh sẽ đứng về phía Trung Quốc.
Dựa trên sự ủng hộ công khai mà Bắc Kinh có được từ các quốc gia như Nicaragua, El Salvador, Venezuela, Cuba, và bây giờ là Honduras; việc ủng hộ cho nguyên tắc “Một Trung Quốc” là một tiếng vang ngày càng tăng trong khu vực này.
Trước sự thay đổi liên minh của Honduras, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương (Qin Gang) cho biết: “Chúng tôi nghiêm khắc thông báo cho chính phủ Đài Loan rằng việc tham gia vào các hoạt động ly khai để đòi độc lập cho Đài Loan là đi ngược lại ý chí và lợi ích của quốc gia Trung Quốc … và sẽ bị đẩy vào một ngõ cụt.”
Ngoại giao ngân phiếu
Từ năm 2000 đến năm 2020, Trung Quốc đã đầu tư gần 160 tỷ USD vào các nước Mỹ Latinh. Kết hợp với sự trỗi dậy của các chế độ thân ĐCSTQ trong ba năm qua, Đài Loan đang phải đối mặt với những trở ngại.
Và không nơi nào điều này trở nên rõ ràng hơn ở Paraguay, nơi mà cuộc bầu cử tổng thống sắp tới đã đặt mối bang giao với Đài Loan vào thế ngàn cân treo sợi tóc.
Hồi tháng Một, ứng cử viên dẫn đầu Efrain Alegre nói với Reuters rằng ông sẽ cắt đứt bang giao với quốc đảo này để thúc đẩy việc xuất cảng nông sản nếu giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ngày 30/04.
Hơn nữa, một tuyên bố đáng lo ngại từ tổng thống hiện tại của quốc gia này, ông Mario Abdo Benitez, mô tả thực tế về tình thế tiến thoái lưỡng nan giữa Trung Quốc và Đài Loan.
Bà Irina Tsukerman, nhà phân tích an ninh khu vực và là người sáng lập Scarab Rising, nói với The Epoch Times: “Năm ngoái, Paraguay đã yêu cầu Đài Loan đầu tư 1 tỷ USD để duy trì đồng minh, điều này cho thấy mối bang giao của nước này gần như hoàn toàn thực dụng và mang tính giao dịch.”
Bà Tsukeman đã đề cập về cuộc phỏng vấn khét tiếng mà ông Benitez đã trả lời The Financial Times vào tháng 09/2022, đã gây ra một làn sóng phẫn nộ trong cộng đồng quốc tế.
Áp lực sau đó của giới truyền thông đã buộc người đứng đầu nhà nước này phải rút lui khi bình luận rằng khoản đầu tư 1 tỷ USD từ Đài Loan sẽ bảo đảm việc người dân Paraguay cảm nhận được “những lợi ích của liên minh chiến lược này.”
Các quan chức ở Đài Loan đã lên án việc sử dụng cái mà họ gọi là “ngoại giao ngân phiếu” ở Mỹ Latinh như một nỗ lực che đậy sơ sài của Trung Quốc nhằm mua chuộc các đồng minh.
Tuy nhiên, mặc dù Đài Loan đã đầu tư hàng triệu USD vào các quốc gia trong khu vực này, nhưng họ không thể cạnh tranh với hầu bao của Bắc Kinh.
Ở một khu vực có hơn 32% dân số sống trong cảnh nghèo đói, thật dễ dàng để có thể nhìn thấy Trung Quốc đã bước được một chân vào cánh cửa cơ hội này như thế nào.
Trung Quốc cũng đã tài trợ hàng tỷ khoản vay cho các quốc gia ở Mỹ Latinh có lịch sử vỡ nợ lâu đời, như Argentina, Venezuela, Honduras, và Bolivia.
Bà Tsukeman nói, “Ảnh hưởng của Trung Quốc ở Mỹ Latinh tập trung vào hai vấn đề: làm mất tác động khu vực của Hoa Kỳ, và mở rộng ảnh hưởng chính trị của họ đối với các vấn đề chính bao gồm Đài Loan.”
Một số người đã cáo buộc Trung Quốc đang tạo ra các bẫy nợ ở các nước đang gặp khó khăn về kinh tế để gây ảnh hưởng lớn hơn đối với các chính phủ trong khu vực.
Tương tự như vậy, ông Duerr cho biết, “Với việc Bắc Kinh biện hộ cho hành động của mình trong khu vực này trong khi trước đây đã chỉ trích cái nhãn bẫy nợ; đặt ra những câu hỏi tự nhiên rằng điều gì sẽ xảy ra nếu [hoặc] khi một quốc gia không thể trả lại tiền cho Trung Quốc.”
Bài học về sự tự do
Mặc dù các nhà lãnh đạo Mỹ Latinh bị phân tâm bởi viễn cảnh về một ngày ngư ông đắc lợi, nhà phân tích kiêm tác giả Tiến sĩ Orlando Gutierrez-Boronat cho biết họ nên để mắt đến quyền tự do của mình.
Sau nhiều năm giải quyết sự xói mòn tự do một cách tuần tự thông qua chủ nghĩa cộng sản ở Cuba, ông kêu gọi những người Mỹ Latinh đắm chìm trong các khoản đầu tư lớn của Trung Quốc nên thận trọng.
“Tôi nghĩ mục tiêu của ĐCSTQ cuối cùng là trở thành bá chủ của hệ thống thế giới,” ông Boronat nói với The Epoch Times.
“Mục tiêu của ĐCSTQ là thay thế Hoa Kỳ trở thành cường quốc lãnh đạo. Tuy nhiên, một khi đã lên đến vị trí tối cao, để chiếm ngôi bá chủ, thì ĐCSTQ sẽ cần phải thay đổi hệ thống này để tương thích với chủ nghĩa toàn trị biến dị của họ.”
Ông nói rằng Hoa Kỳ khá lành hiền so với cách tiếp cận độc đoán của Trung Quốc, đặc biệt là về chứng khoán nợ. Đó là điều mà ông cho rằng các nhà lãnh đạo khu vực cần suy nghĩ kỹ khi xem xét triển vọng dài hạn này.
Hơn nữa, ông Boronat lưu ý rằng Trung Hoa Dân Quốc, hay còn được gọi là Đài Loan, là một hình mẫu lý tưởng để đối chọi với chủ nghĩa cộng sản.
Thanh Tâm biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
