Nguồn gốc Ngày Lễ Valentine
Thánh Valentine có phải là một anh hùng? Hay một kẻ nổi loạn? Hay một tín đồ Cơ Đốc ngoan đạo? Một người sở hữu phép thuật? Có lẽ tất cả đều có một chút.
Ngày Lễ Valentine — tất cả đều bắt đầu với một, hoặc có thể là hai, người. Và có lẽ một chút “quảng bá” nữa.
Nhiều câu chuyện về các vị thánh đều rất hay và truyền cảm hứng. Mặc dù không được nuôi dạy theo đạo Công Giáo, tôi đã quen thuộc với các câu chuyện này khi còn là sinh viên đại học chuyên ngành tôn giáo và lịch sử tôn giáo.
Tuy nhiên bằng cách nào đó, câu chuyện về Thánh Valentine lại có chút phức tạp hơn thế.
Trước hết, có một câu hỏi rằng liệu vị thánh mà chúng ta tạ ơn vào ngày lễ này là một người, hai, hay thậm chí là nhiều người? Tuy vậy, chúng ta có thể khẳng định rằng ngày lễ này bắt đầu ít nhất là từ thế kỷ thứ 14. Còn chính vị thánh (hoặc nhiều vị) thì đã xuất hiện từ thế kỷ thứ 3.
Một vị linh mục lãng mạn
Hãy bắt đầu với phiên bản được chấp nhận rộng rãi nhất, hay nổi tiếng nhất, về nguồn gốc ngày Lễ Valentine, để nắm được những nét chính, sau đó chúng ta sẽ đi sâu hơn.
Vào thế kỷ thứ ba ở La Mã, Hoàng đế Claudius Đệ nhị đã ban hành luật cấm đàn ông trẻ tuổi kết hôn (dĩ nhiên là hôn nhân dị tính), cho rằng những người đàn ông độc thân sẽ trở thành những chiến binh ưu tú hơn. Nhưng một linh mục nhân hậu tên Valentine vẫn âm thầm cử hành bí tích [hôn phối] cho các cặp đôi trẻ.
Khi Hoàng đế Claudius Đệ nhị biết được điều này, ông đã cho bắt giam Thánh Valentine và kết án tử hình. Vị Thánh Valentine này được cho là đã qua đời vào khoảng năm 270, và đôi khi ông được gọi là Thánh Valentine của thành Rome.
Vị Giám mục và tấm thiệp tình yêu
Một vị Thánh Valentine khác đôi khi được gọi là Thánh Valentine thành Terni, cũng ở nước Ý. Theo truyền thuyết kể lại (mặc dù có nhiều dị bản), ông là một giám mục tử đạo vì giúp đỡ những tín đồ Cơ Đốc Giáo bị bức hại.
Một chi tiết khá nổi tiếng của câu chuyện này, đó là khi Thánh Valentine bị giam cầm, ông đã kết bạn với con gái của người cai ngục và chữa lành đôi mắt bị mù cho cô. Trước khi bị hành hình, ông đã viết cho cô một bức thư và ký tên “Từ Valentine của em.” Có thể điều này chính là nguồn gốc của truyền thống trao đổi thiệp vào ngày Lễ Valentine.
Ngày của Thánh Valentine
Mặc dù nhiều chi tiết của các truyền thuyết này chưa được xác nhận về mặt lịch sử, nhưng chắc chắn chúng đã góp phần vào việc đón mừng ngày Lễ Valentine thời hiện đại. Có thể các câu chuyện này đề cập đến cùng một người, hoặc cũng có thể là có nhiều người, với những câu chuyện về đức tin và sự kiên định của họ, đã được kết hợp lại để tạo ra ngày lễ này.
Ngoài ra, một số người cho rằng chu kỳ tự nhiên cũng là một phần lý do tại sao ngày 14/02 trở thành ngày lễ dành cho những người yêu nhau. Theo cuốn sách “Lịch sử Thánh Valentine” của Cha William Saunders:
“Vào thời Trung Cổ, có một niềm tin phổ biến ở nước Anh và nước Pháp là chim bắt đầu ghép đôi vào ngày 14/02, ‘vào giữa tháng thứ hai của năm.’ [Nhà thơ] Chaucer đã viết trong quyển sách ‘Parliament of Foules’ (Quốc Hội Chim Chóc) (bằng tiếng Anh cổ) của ông như sau: ‘Bởi vì đây là ngày lễ Thánh Valentine, nên mọi loài chim đều đến đó tìm kiếm bạn đời của mình.’ Vì lý do đó, ngày này được dành riêng cho ‘những người yêu nhau’ và thúc đẩy việc trao nhau những bức thư, quà tặng, hoặc những kỷ vật tình cảm khác.”
Năm 496, Giáo hoàng Gelasius Đệ nhất chính thức công nhận Thánh Valentine và định ra ngày 14/02 là ngày lễ để tôn vinh ông. Tuy nhiên vào năm 1969, Ngày Valentine đã bị loại bỏ khỏi bộ Lịch Chung La Mã vì những thông tin không đủ tin cậy xoay quanh câu chuyện của ông.
Kỷ niệm Ngày Lễ Valentine
Xuyên suốt lịch sử, dù câu chuyện về Thánh Valentine còn nhiều điều chưa sáng tỏ, nhưng ông vẫn được tôn vinh theo nhiều cách khác nhau. Các hoạt động đón mừng ngày lễ này bao gồm trao đổi bưu thiếp Ngày Valentine, quà tặng, và hoa, cũng như đến thăm các địa điểm lịch sử có liên quan đến vị thánh (hoặc nhiều vị) này. Câu chuyện về ông cũng truyền cảm hứng cho các tác phẩm nghệ thuật, văn học, và âm nhạc.
Di sản của Thánh Valentine vẫn được tưởng nhớ trong hơn 1,700 năm.
Và mặc dù không phải tất cả chúng ta đều hứng thú với những câu chuyện về các vị thánh, nhưng một chút hiểu biết lịch sử vẫn luôn có giá trị. Tôi thấy rằng những câu chuyện này hữu ích không chỉ vì giúp chúng ta suy ngẫm về đức tin, mà còn nhắc nhở chúng ta về dòng chảy vĩ đại của lịch sử và khiến chúng ta nhận ra rằng những sự kiện lịch sử quan trọng rất có thể đang diễn ra xung quanh ta bất cứ lúc nào. Những sự kiện này, cũng có thể được ghi nhớ đến hàng thế kỷ sau.
(Xem thêm)