HIGHGATE, Vermont — Dù bình minh hay hoàng hôn, bà Kristy Brow thường vui thú những lúc một mình tản bộ trong rừng trên khu đất rộng 21 mẫu Anh của mình ở Highgate, Vermont, một thị trấn nông thôn nhỏ gần biên giới Hoa Kỳ-Canada.
Tuy nhiên, gần đây, bà trở nên thận trọng — bà lo lắng về rủi ro gặp phải những người nhập cư bất hợp pháp dọc theo con đường khai thác gỗ hẻo lánh.
“Tôi không đi ra ngoài một mình nữa, nhất là vào ban đêm,” bà Brow, người quản lý một cơ sở kinh doanh huấn luyện chó tại nhà, cho biết.
“Thật bất an. Quý vị không thể cảm thấy thanh thản được nữa,” bà nói. “Quý vị chỉ muốn được an toàn trong chính ngôi nhà và trên mảnh đất của mình.”
“Mọi chuyện đang trở nên tồi tệ. Đôi khi, quý vị sẽ thấy họ ở giữa các tiểu bang, đang tìm cách quá giang xe.”
Bà Brow và chồng đều là những thợ săn đam mê và có những chuồng nuôi hươu trên đất của họ. Camera của họ thường ghi lại cảnh những người nhập cư bất hợp pháp đi qua.
Những người nhập cư bất hợp pháp đi một mình hoặc theo nhóm nhỏ, vứt bỏ những đồ đạc không cần thiết, lê từng bước xa hơn về phía nam tiến vào Vermont, hướng đến những điểm đến vô định.
“Chúng tôi tìm thấy quần áo ở đây. Chúng tôi tìm thấy giày và một chiếc xe đạp. Chúng tôi thấy Lực lượng Tuần tra Biên giới đang dùng chó tuyết lần theo dấu chân,” bà Brow nói với The Epoch Times.
Bà cho biết, từng là nơi yên bình và vắng vẻ, khu rừng phía sau nhà bà hiện giờ trở thành lối đi tắt cho những người nhập cư bất hợp pháp.
Và mọi chuyện chỉ trở nên tồi tệ hơn kể từ khi Tổng thống (TT) Joe Biden nhậm chức, bà nói.
Trong năm tài khóa 2023, các nhân viên biên giới đã bắt gặp 189,401 người nhập cư bất hợp pháp và không được chấp nhận dọc biên giới Hoa Kỳ-Canada, kể cả tại các cảng nhập cảnh. Trong số đó, 10,021 người bị bắt gặp đang vượt biên trái phép giữa các cảng nhập cảnh.
Trong năm tài khóa 2021, con số đó là 916 người.
Khu đất của bà Brow nằm trong Khu vực Swanton của Cơ quan Quan thuế và Bảo vệ Biên giới (CBP), một vùng biên giới phần lớn không được bảo vệ dài 295 dặm (474.75 km) với Canada.
Hồi đầu tháng, ông Robert Garcia, Trưởng Đặc vụ Tuần tra Khu vực Swanton, đã viết trên mạng xã hội rằng trong năm tài khóa 2023, các đặc vụ biên giới trong khu vực của ông đã bắt giữ người nhập cư bất hợp pháp nhiều hơn so với “11 năm tài khóa trước đó cộng lại.”
Khu vực Swanton có diện tích 24,000 dặm vuông (62,159.71 km2) và bao gồm toàn bộ Vermont và một số quận ở New Hampshire và Tiểu bang New York.
Việc đi bộ trong khu vực này đặc biệt khó khăn trong những tháng mùa đông.
Các quan chức biên giới đã bắt gặp những người nhập cư bất hợp pháp đi qua những vùng đất hoang vu phủ đầy tuyết, đầm lầy, cánh đồng lầy lội, và đồng cỏ ở nhiệt độ dưới mức đóng băng.
Nhiều người không chịu nổi điều kiện khắc nghiệt đó.
Trong tháng này, tám người nhập cư bất hợp pháp từ Albania và Ấn Độ đã tử vong khi cố gắng vượt qua sông St. Lawrence ở tiểu bang New York.
Hồi tháng Hai, một người đàn ông Mexico đi cùng một nhóm gần Holland, Vermont, đã ngã gục và tử vong sau khi vượt biên trái phép vào Hoa Kỳ.
“Phải khẳng định rằng, việc trốn tránh các phương thức nhập cảnh hợp pháp vào Hoa Kỳ không chỉ là bất hợp pháp mà còn vô cùng nguy hiểm, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết bất lợi mà Khu vực Swanton của chúng tôi gặp phải rất nhiều,” ông Garcia cho biết trong một tuyên bố.
Các quan chức biên giới thường sử dụng xe trượt tuyết và các loại xe có thể di chuyển trên mọi địa hình để truy đuổi những người nhập cư bất hợp pháp.
“Bất chấp nhiệt độ dưới mức đóng băng, Khu vực Swanton vẫn tiếp tục bắt gặp các nhóm gia đình có trẻ nhỏ, kể cả trẻ sơ sinh, vượt biên trái phép từ Canada vào Hoa Kỳ,” theo trang web của CBP.
Một người phụ nữ sống ở New Hampshire kể lại với The Epoch Times rằng một người nhập cư bất hợp pháp đã bơi qua Hồ Wallace ở Canaan, người ướt sũng, đến trước cửa nhà hàng xóm của bà để cầu cứu.
Bà Brow nhớ lại, trong một lần khác, vào một buổi chiều, người hàng xóm của bà trở về nhà và phát hiện một người nhập cư bất hợp pháp đang ngồi trên bậc thềm nhà của bà ấy.
“Ông ấy muốn sạc điện thoại ở nhà bà,” bà Brow kể.
Trong lúc để cho người đàn ông kia sạc điện thoại di động bên ngoài nhà, người hàng xóm này đã gọi cho Lực lượng Tuần tra Biên giới đến và bắt giữ ông ta.
Trong một vụ việc khác, một người hàng xóm báo cho bà Brow hay rằng có ba người nhập cư bất hợp pháp đang ở trong khu đất của bà.
“Họ vừa đi xuống lối lái xe của tôi rồi quay ra và quay trở lại khu đất của tôi,” bà Brow nói. “Theo cách tôi nhìn nhận, nếu quý vị không có gì phải che giấu, thì quý vị sẽ làm mọi việc một cách hợp pháp.”
Ông Garcia viết trên X trên rằng các đặc vụ Tuần tra Biên giới đã bắt giữ 6,925 người nhập cư bất hợp pháp đến từ 79 quốc gia khác nhau trong năm tài khóa 2023, một “mức tăng đáng kinh ngạc với 550% so với năm ngoái.”
Ông cũng viết rằng trong bốn tháng đầu năm tài khóa 2024, số vụ bắt giữ đã tăng gấp đôi so với cùng thời kỳ năm tài khóa 2023.
Tháng trước, “một trình báo của một công dân ở Champlain, NY, đã dẫn đến việc bắt giữ 10 công dân Bangladesh,” ông Garcia viết.
Ông Garcia nêu bật vụ bắt giữ một công dân Mexico vượt biên trái phép vào Hoa Kỳ. Người đàn ông này đã bị bắt vào tháng 09/2023 tại North Troy, Vermont.
“Ông ta sở hữu ma túy, đạn dược, và nhiều vũ khí. Ông ta đã bị kết án 10 tháng vì sở hữu súng trái phép,” ông Garcia viết trên X.
Tổ chức Swanton Sector Local 2266, nghiệp đoàn đại diện cho các đặc vụ biên giới làm việc trong khu vực này, đã không phúc đáp yêu cầu bình luận từ The Epoch Times về câu chuyện này.
“Chúng tôi cũng đang chứng kiến rất nhiều người di chuyển đến biên giới Canada-Hoa Kỳ,” Thượng sĩ Cảnh sát Hoàng gia Canada Charles Poirer, một nhân viên truyền thông của Sư đoàn C ở Quebec, cho biết.
“Xu hướng vượt biên ‘hướng nam’ (vượt biên bất hợp pháp từ Canada sang Hoa Kỳ) đang gia tăng. Các nhân viên tuần tra của chúng tôi đang chặn rất nhiều người di cư hầu như hàng ngày và hàng đêm dọc biên giới này,” ông nói với The Epoch Times.
Ông Poirier cho biết, mặc dù cơ quan chấp pháp Canada “chỉ có thể suy đoán về động cơ của những cá nhân đó,” nhưng có vẻ như một “tỷ lệ khá lớn” đang sử dụng Canada làm bước đệm để được nhập cảnh vào Hoa Kỳ.
“Họ hạ cánh tại một trong những phi trường quốc tế của Canada (Montreal hoặc Toronto), và trong vòng vài tiếng sau khi họ đến, chúng tôi chặn họ ở biên giới.”
Ông cho biết, RCMP vừa tiến hành một số cuộc điều tra về các hoạt động buôn người, một số trong đó đã dẫn đến cáo buộc hình sự ở Canada.
‘Thật bực bội’
Ông Matt, một nhân viên tại Derby Four Seasons Motel ở Derby, Vermont, nói rằng những người nhập cư bất hợp pháp mong chờ được người dân địa phương chở đi và thêm nhiều trợ giúp khác sau khi Lực lượng tuần tra Biên giới thả họ xuống thị trấn.
Ông cho biết từ thời điểm đó trở đi, những người nhập cư bất hợp pháp phải tự mình gánh chịu.
“Chúng tôi chán ngấy rồi. Thật là bực bội. Cả rào cản [ngôn ngữ] nữa. Họ không thể nói tiếng Anh. Đó là nơi mà các rào cản này lấy đi rất nhiều thứ của chúng ta.”
“Họ đến từ khắp mọi nơi,” ông Matt nói với The Epoch Times. “Họ đang tìm cách đến New York. Họ nói họ không có tiền, nhưng có một số người đem theo tiền bên mình. Những đôi giày của họ là loại cao cấp. Chúng tôi biết một gia đình có một em bé với chiếc cũi trẻ em trị giá 300 USD. Họ có tiền ở đâu đó.”
Ông Matt cho biết những người nhập cư bất hợp pháp thường bước vào sảnh nhà nghỉ vào những buổi sáng lạnh giá để sưởi ấm hoặc chờ được đưa đi.
“Họ luôn chĩa điện thoại vào mặt quý vị để tìm cách phiên dịch. Ôi, tôi phát điên lên mất. Tôi không thể chịu nổi chuyện đó,” ông Matt nói.
“Vấn đề là họ mong đợi ở chúng tôi. Họ mong đợi từ người đóng thuế. Tất cả chúng tôi đều đang gặp khó khăn. Họ mong đợi chúng tôi đi ra ngoài rồi cho họ đi nhờ miễn phí. Một vài người trong số đó nghĩ rằng ở đây chúng tôi cho họ đi miễn phí.”
“Chúng tôi ở đây không phải để trông trẻ. Chúng tôi ở đây cảm thấy như vậy đó — chúng tôi phải trông nom họ rất nhiều.”
‘Sự chối bỏ nghĩa vụ’
Tại North Dakota, cách Khu vực Swanton 1,600 dặm về phía tây, Thống đốc Doug Burgum cho biết ông lo ngại về vấn đề biên giới phía bắc ngày càng tồi tệ dưới thời chính phủ Tổng thống Biden.
Thống đốc cho biết ông đã thực hiện nhiều chuyến thăm tới biên giới phía nam với Mexico, nơi hàng ngàn người nhập cư bất hợp pháp tiếp tục tiến đến mỗi ngày.
“Rõ ràng là tình hình rất nghiêm trọng ở biên giới phía nam. Chúng tôi đã cử lực lượng Vệ binh Quốc gia North Dakota tới đó trong nhiều năm,” ông Burgum nói với The Epoch Times.
“Tôi đã xuống đó nhiều lần hơn cả Tổng thống Biden. Tôi đã ở đó hai tuần trước.”
Ông Burgum coi việc nhập cư bất hợp pháp không được kiểm soát là một cuộc khủng hoảng an ninh quốc gia. Ông nêu ra số lượng công dân Trung Quốc vượt biên trái phép chưa từng có. Trong bốn tháng qua, các quan chức biên giới đã bắt giữ gần 30,000 công dân Trung Quốc tại biên giới Hoa Kỳ — 4,200 người trong số họ ở biên giới phía bắc.
“Ở biên giới phía bắc, con số ngày càng tăng lên,” ông Burgum cho biết.
Ông kể một vụ việc liên quan đến 19 người Romania từ Canada cố gắng băng qua North Dakota trên những chiếc xe rồi bị mắc kẹt trong tuyết.
Những người nhập cư bất hợp pháp xuống xe và bắt đầu đi bộ dọc theo xa lộ.
“Chúng ta có thể dễ dàng để ai đó bị đóng băng đến chết,” ông Burgum chia sẻ. Ông đã thực hiện một cuộc tranh cử chóng vánh để giành đề cử tổng thống của Đảng Cộng Hòa, nhưng đã rời cuộc đua vào tháng 12/2023 và ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump một tháng sau đó.
Ông nói: “Đây là sự chối bỏ nghĩa vụ của Tổng thống Biden để không bảo vệ biên giới của chúng ta.”
“Điều đó thật vô nghĩa với tôi. Việc đó đang làm cho đất nước trở nên kém an toàn hơn. Đây không còn là vấn đề nhập cư nữa. Đây là vấn đề an ninh quốc gia và an toàn công cộng nếu quý vị nhìn vào tình trạng tội phạm đang xảy ra. Đây không phải về các vấn đề của Arizona và Texas, California và New Mexico. Không ai biết chính phủ liên bang sẽ gửi những người này đi đâu.”
Một ‘vấn đề nghiêm trọng’
Tại Champlain, New York, người dân đã quan sát thấy những người nhập cư bất hợp pháp đi bộ hoặc chờ taxi sau khi băng qua gần cảng nhập cảnh trên Đường Roxham ở Canada, nơi đã bị đóng cửa hồi tháng 03/2023.
Tại Rouse Point, New York, thuộc Khu vực Swanton, một chủ nhà hàng nói với The Epoch Times rằng biên giới phía bắc đã đạt đến mức “đáng sợ” với tình trạng nhập cư bất hợp pháp.
“Những người nhập cư bất hợp pháp đang băng qua biên giới, và mọi người đã nhìn thấy họ qua cửa sổ nhà mình,” cô nói. “Việc này đang diễn ra hàng ngày.”
“Không chỉ có các gia đình đến đây. Họ nói đó là những thanh niên. Điều đó càng đáng sợ hơn nữa. Một điều đó là họ đưa gia đình và con cái đến đây.”
Những cư dân khác trong Khu vực Swanton nói với The Epoch Times rằng nhiều người nhập cư bất hợp pháp tìm cách tái định cư ở các khu vực đô thị như Boston và Thành phố New York, là những điểm đến hàng đầu.
Tuy nhiên, một số người đã chọn định cư ở các thị trấn nhỏ ở nông thôn để tìm kiếm việc làm và nhà ở.
Tại thành phố trú ẩn nhỏ St. Albans, Vermont (dân số khoảng 6,877 người), một biểu ngữ trên đường phố trung tâm thành phố có nội dung: “Tất cả đều được chào đón ở đây.”
Nhưng tại thị trấn biên giới Pittsburg, New Hampshire, nhân viên Stephen Tenney của Cửa hàng Tổng hợp First Lake cho biết nhập cư bất hợp pháp là một “vấn đề nghiêm trọng.”
“Một số [người nhập cư bất hợp pháp] đến bằng xe hơi. Hầu hết họ chỉ đi bộ xuyên qua rừng để tìm cách đi vào,” ông nói. “Chỉ có một đường vào và một đường ra. Anh nhìn kìa — Tuyến số 3. Nếu họ đi xuyên qua rừng, họ sẽ đi ngược lên tận biên giới.”
“Thật kinh khủng. Tôi không thích điều này,” ông Tenney nói với The Epoch Times và nói thêm rằng mọi người cảm thấy “kém an toàn hơn.”
“Nhưng mọi người ở đây đều mang [súng] — vậy đó.”
Ông nói rằng ông nghe nói hầu hết những người nhập cư bất hợp pháp đi qua Pittsburg đều là đàn ông “trong độ tuổi nhập ngũ” — “không có phụ nữ và trẻ em.”
“Anh đi bộ 3,000 dặm và trông anh như vừa bước ra khỏi trung tâm thương mại với điện thoại, quần áo sạch sẽ, và không mang theo túi xách.
“Tôi thực sự bất mãn với chính phủ này,” ông Tenney nói. “Chính phủ này không làm gì cả. Chính phủ này [nhắm đến] một biên giới mở — cứ vào đi.
“Thật sai lầm.”
Nơi trú ẩn
Hôm 31/01, một nơi trú ẩn tập trung tạm thời dành cho 350 người nhập cư bất hợp pháp đã được mở tại Trung tâm Giải trí và Hồ bơi Melnea A. Cass ở Roxbury, Massachusetts, một cơ sở do tiểu bang quản lý.
Tại một cuộc kiểm tra cơ sở này được tổ chức cùng ngày, Thống đốc Massachusetts Maura Healey, một thành viên Đảng Dân Chủ, cho biết trong một cuộc họp báo được quay video, “Chúng tôi ở đây hôm nay vì chúng tôi thực sự không có lựa chọn nào khác.”
“Như quý vị đã biết, các gia đình tiếp tục đến đất nước này — tiếp tục đến Massachusetts,” vị thống đốc này nói. “Trong vài tháng qua, chúng tôi đã mở các địa điểm trên khắp tiểu bang này, trong đó có cả các địa điểm có sức chứa lớn khắp tiểu bang này.”
“Chúng tôi cũng có mặt ở khoảng 90 cộng đồng, đang sử dụng chương trình trợ giúp nơi trú ẩn khẩn cấp của chúng tôi. Hiện tại, chúng tôi có khoảng 7,500 gia đình ở Massachusetts được tiếp nhận thông qua chương trình đó.”
Bà cho biết nhiều cơ sở đã đạt công suất khi tiểu bang quản lý một danh sách chờ cho những người mới đến. Bà Healey cho biết, trong khi đó, việc giúp tìm việc làm và nơi ở bên ngoài hệ thống trú ẩn là “một công việc đang được tiến hành.”
“Trong lúc đó, chúng tôi ở đây vì cần tìm một nơi để mọi người có thể đi an toàn.”
Bà nói rằng “theo luật,” Massachusetts có “nghĩa vụ” bảo đảm sử dụng hoàn toàn tất cả không gian xung quanh tiểu bang để làm nơi ở cho những người nhập cư bất hợp pháp.
Bà Healey đã kêu gọi Quốc hội và chính phủ ông Biden cung cấp nguồn lực để đáp ứng với làn sóng của những người mới đến.
“Trong lúc này, chúng tôi không thể chờ đợi được. Chúng tôi đã làm việc cật lực để có được giấy phép làm việc cho gần 3,000 cá nhân đã đến Massachusetts,” vị thống đốc cho biết. “Chúng tôi có một chương trình được thiết lập để kết nối họ với những nhà tuyển dụng cần nhân sự.
“Khi thực hiện công việc này, chúng tôi sẽ sử dụng các nhà cung cấp dịch vụ và nhà cung cấp địa phương. Thực phẩm. Giặt ủi. Vận chuyển. Quản lý hồ sơ. … Chúng tôi sẽ cho thấy việc này sẽ được thực hiện tốt như thế nào.”
Bà Healey cho biết địa điểm này cần được trả lại cho cộng đồng trước tháng Sáu.
Tại cuộc họp báo, Thị trưởng Boston Michelle Wu, một thành viên Đảng Dân Chủ, cho biết thành phố này đang nỗ lực nhanh chóng để đưa trẻ em nhập cư bất hợp pháp hòa nhập vào hệ thống giáo dục.
“Tất cả đều là vấn đề ở công tác chuẩn bị. Chúng tôi rất mong muốn tìm ra cách giải quyết việc này. Tôi là con gái của những người nhập cư. Rất nhiều người trong đội ngũ lãnh đạo hàng đầu của tôi là con cái của những người nhập cư,” bà nói.
Tuy nhiên, một số cư dân lâu năm của Roxbury không mấy ủng hộ việc chuyển trung tâm giải trí thành nơi trú ẩn tạm thời.
Ông Ray, người không muốn tiết lộ họ của mình, cho biết Hoa Kỳ đang gặp khó khăn trong việc trông nom công dân của mình.
Và trung tâm giải trí đó “đã đủ đông đúc rồi.”
“Chúng tôi gặp rắc rối với các nhân viên cứu hộ được đào tạo. Đó là một rắc rối thực sự,” ông Ray nói với The Epoch Times. “Tại một thời điểm nào đó, người ta sẽ gặp phải tình trạng quá đông đúc. Những người sinh ra và lớn lên ở đây không nhận được sự giúp đỡ cần thiết.”
Ông Ray cho biết theo cách ông nhìn nhận, Hoa Kỳ tiếp tục phải gánh chịu các vấn đề về tình trạng vô gia cư, nghèo đói, và lạm dụng ma túy.
“Tôi hiểu rằng một quốc gia phải có ngoại giao, và đó là Hoa Kỳ,” ông nói, “[nhưng] còn việc chăm lo cho người dân của mình thì sao? Người dân nói chung ấy. Hãy lo việc nhà của mình trước đã.”
“Tôi hiểu, người ta trốn chạy đến đây. Đồng thời, hãy chăm sóc cho chính bản thân quý vị.”
Ông Ronald Cribb, 68 tuổi, cho biết ông hoan nghênh những người mới đến cũng như kỹ năng làm việc và đạo đức làm việc mà họ mang lại.
“Có rất nhiều công việc ở đây. Không người Mỹ nào muốn làm những công việc đó vì chỉ được trả 10 USD [một tiếng]. Đừng phàn nàn vì họ ở đây. Đừng phàn nàn rằng họ đã nhận những công việc đó. Quý vị đâu có muốn có công việc này,” ông Cribb nói.
“Họ muốn làm việc. Có rất nhiều công việc ở đây. Bất cứ ai cũng có thể đến đây. Nơi được gọi là Hoa Kỳ.”
Tại Khu vực Swanton, người dân coi việc nhập cư bất hợp pháp là một vấn đề ngày càng nghiêm trọng đến mức cần phải có giải pháp.
Bà Brow thở dài vì bà nhận thấy cấp liên bang thiếu hành động hoặc giải pháp.
“Tôi muốn nói điều đó, nhưng tôi không biết liệu mình có được phép hay không. Tôi nghĩ họ cần phải nghiêm khắc hơn với biên giới một lần nữa,” bà nói. “Tôi sẽ nói như vậy. Họ cần phải làm mọi việc một cách hợp pháp.”
“Có điều gì đó phải thay đổi. Thật không công bằng cho những người kiếm sống trong khu vực này và bây giờ chúng tôi phải hết sức thận trọng.”
Trước những bất ổn của tình trạng nhập cư bất hợp pháp quá gần nhà, bà Brow cho biết bà cảm thấy an toàn hơn khi mang theo bình xịt hơi cay và súng ngay trên đất mình.